به گزارش خبرنگار فرهنگی حیات؛ سید محمد صنیع خانی، فرزند، سیدموسی، در روز پانزدهم دی ماه سال1332 در شهر مقدس قم دیده به جهان گشود. او در یک خانواده مذهبی رشد کرد و در دوران کودکی به همراه پدر در محافل قرآنی و مراسم مذهبی شرکت می کرد. خانواده صنیع خانی در سال1338 به تهران عزیمت کردند و در محله یخچال شوش، روبروی کوره مرکزی، ساکن شدند و پس از یکسال به نازی آباد نقل مکان نمودند.
سید محمد سال اول دبستان را در دبستان پور جوادی، در خیابان خزانه گذراند و درسال 1354 از دبیرستان الهی در رشته طبیعی دیپلم گرفت. وی که در دوران نوجوانی وارد مبارزات سیاسی علیه رژیم طاغوت شده بود، در پاییز 1357 در حال توزیع اعلامیه های امام (ره) توسط ساواک دستگیر و زندانی گردید.
سید محمد با اوج گرفتن مبارزات مردمی و بازشدن درب زندانها، همراه باسایر انقلابیون در بند آزاد شد و در تظاهرات و حرکتهای مردمی تا طلوع فجر انقلاب اسلامی حضوری فعال یافت.
او در روز تاریخی 12بهمن ماه 1357 در کمیته استقبال از امام خمینی(ره) در بهشت زهرا(س) در گروه انتظامات مراسم، عاشقانه خدمت کرد و در حماسه 19 تا 22 بهمن در تسخیر مراکز مهم و پادگانها نقش ارزنده ای ایفا نمود.
سید محمد از پایه گذاران کمیته انقلاب نازی آباد (منطقه 13) بود و با توجه به قرار داشتن یکی از مراکز توزیع مواد مخدر در محله باغ آذری در حیطه جغرافیایی منطقه 13، عملا ماموریت مبارزه با قاچاقچیان توسط این کمیته انجام می شد که سید محمد مسئولیت آن را بر عهده داشت.
سید محمد صنیع خانی در بهار سال1358 به عضویت رسمی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در آمد و با توجه به اینکه سپاه منطقه 13 و کمیته منطقه 13 عملا در هم ادغام شد و هر دو با مدیریت واحد اداره می شد و پس از مدتی کل مجموعه مبارزه با مواد مخدر به همراه افراد شاغل به واحد اطلاعات سپاه منتقل گردید.
سید محمد از ابتدای جنگ تحمیلی با ایجاد مرکز اعزام نیروی سپاه در محل لانه جاسوسی آمریکا، مسئولیت اعزام رزمندگان را به مناطق عملیاتی بر عهده گرفته بود.
سردار شهید سید محمد صنیع خانی بنیانگذار و فرمانده ترابری سپاه بود. وی نقش موثر و تعیین کننده ای در ایجاد تحرک در یگانهای رزم و پشتیبانی و رفع کمبود وسائل نقیله سنگین ایفا نمود و به شایستگی از عهده این وظیفه خطیر بر آمد.
ترابری سپاه در عملیات والفجر8 در سال 1364 عملیات جابجایی امکانات،تجهیزات و نیروی انسانی، را با رعایت اصل غافلگیری با موفقیت به انجام رسانید که یکی از عوامل موثر در پیروزی این عملیات به حساب می آمد.
انتقال 2000 دستگاه خودرو زرهی، تجهیزات و ماشین آلات راهسازی و نیروهای عمل کننده، درعملیات کربلای5 ،تنها در یک شب آن هم با رعایت کلیه جوانب حفاظتی از کارهای به یاد ماندنی سید محمد و یارانش بود.
ترابری سپاه در عملیات کربلای 8 در بندرمهم فاو با ایجاد سرعتی چشمگیر در جابجایی نیروها و تجهیزات رزمی خدمات شایسته ای ارائه نمود.
ترابری سنگین سپاه با وجود سید محمد و همرزمانش در کنار انجام وظیفه اصلی پشتیبانی کلی سپاه برای جابجایی های امکانات و تجهیزات و نفرات درسراسر کشور و بخصوص یگانهای رزمی و پشیبانی و خدمات رزم در کلیه عرصه های گوناگونی که ترابری سنگین می توانست ایفای نقش نماید با عشق و علاقه وارد می شد.
پس از پایان جنگ تحمیلی، او همچنان مدیری توانا برای مهار و کنترل هر بحرانی در سطح کشوربود. در این رابطه، حضور موثر او در زلزله رودبار منجیل و سیل زابل و حوادث مشابه باعث شده بود که؛ مسئولان ارشد کشور به حضور مرد بحرانهای بزرگ و رزمنده هزار سنگر دلگرم و از یاری بی دریغ او برای خدمت به کشور بهره مند شوند.
آخرین مسئولیت شهید صنیع خانی قائم مقامی بنیاد تعاون سپاه بود.اما حضور مستمر در صحنه های دفاع مقدس برای پشتیبانی از یگانهای رزمی، باعث شده بود در معرض گازهای شیمیایی دشمن بعثی قرار گیرد. سید محمد در فاو و بخصوص در عملیات والفجر10 در حلبچه در معرض گازهای شیمیایی قرار گرفت و آسیب دید.
با توجه به عدم بروز مشکلات و آثار اولیه این امر از دید بستگان و خانواده مخفی نگه داشته شد و پس از شدت یافتن کسالت ایشان، توسط پزشکان معالج در لندن اعلام گردید که بیماری ایشان ناشی از آسیب های بمبهای شیمیایی می باشد.
یکی از ابعاد شخصیتی شهید صنیع خانی که از مطالعه سیره آن شهید به وضوح به نظر می آید؛ مردمی بودن و درمیان مردم زیستن و برای خدا و مردم کارکردن در زندگی و حیات آن شهید است
چنانچه از گفته های همرزمان و دوستان دیرینش بر می آید ؛ او اعتقاد قلبی به خدمت به خانواده شهدا و جانبازان داشته و تا آخرین روزهای حیات در این دنیای فانی، گره گشایی از مشکلات آنان می پرداخته است
توصیفی که درباره سیره این فرمانده شهید می توان گفت اینکه؛ سیدمحمدصنیع خانی، مومن ، مردمی ، ساده زیست، صادق و با صفا و دریک کلام پاسدار بوده است و از طریق مطالعه کارنامه این مرد بزرگ مرام اینچنینی را می توان تعریف حقیقی واژه مقدس؛ پاسداری گرفت.
سید محمد صنیع خانی پس از پایان جنگ علی رغم درد و رنج مجروحیتش، به کشور و مردم محروم خدمت کرد و آرام آرام همانند شمعی سوخت و به متن جامعه، نورانیت بخشید. او کام بسیاری از هموطنان محرومش را با یاری بی ریغ شیرین کرد و در نهایت در روز چهاردهم شهریور ماه سال 1374 به آرزوی دیرینه اش رسید.
پیکر پاکش در تهران به طرز باشکوهی تشیع شد. چندین هزار نفر از مردم تهران و یاران و همرزمانش حضور داشتند و او که عاشق امام (ره) بود، در حرم مراد و رهبرش آرام گرفت و همانطور که خودش آرزو کرده بود در جایی دفن شد که زیر پای زائران امام خمینی (ره) باشد.
سردار شهید، سیدمحمد صنیع خانی در زمان شهادت 42 سال داشت.دو فرزند پسر به نام های سید وحید و سید رضا و یک فرزند دختر بنام خدیجه السادات از ایشان به یادگار مانده است.
برادر کوچکش،سید محمد حسن، در سال 1361 در جریان عملیات بیت المقدس در فاو به شهادت رسید. وی در زمان شهادت 17 سال داشت و بر اثر اصابت گلوله دشمن بعثی به قلبش شهید شد.
پیکر پاک شهید پس از گذشت 8 روز از شهادتش در تهران بدست خانواده اش رسید.
برخی از فعالیت های شهید صنیع خانی و یارانش در خدمت به کشور و نظام اسلامی:
1- ایفای نقش موثر در جابجایی واگنهای باری بین ایران و ترکیه، پس از بمباران و آسیب دیدگی شدید «پل قطور» که تنها راه مبادلاتی خطوط ریلی ایران با اروپا بود و هست.(گزارش حماسه پل قطور توسط مرکز تحقیقات لجستیک سپاه بصورت جزوه و سی دی تهیه شده است)
2- ایجاد سیل بندهای خاکی در سیستان، برای جلوگیری از تخریب روستاها توسط سیلاب های فصلی که هرسال شاهد تخریب و بی خانمانی و خسارات زیادی به روستائیان آن استان بودیم.
ذکر این نکته خالی از لطف نیست که؛
روزی در اواخر عمر ایشان آقای حجتی و آقای سعیدی کیا در بیمارستان ساسان به عیادت سید محمد آمده بودند. سید محمد به آقای حجتی گفت:«اگر تنها آن شن هایی که برای سیل بندهای زابل ریختیم مرا شفاعت نمایند؛ برایم کافیست».
3- انتقال امکانات ترابری و ماشین آلات و جرثقیل و تدارکات به منطقه در اولین ساعات پس از زلزله رودبار و منجیل:
در این واقعه ترابری سنگین سپاه اولین گروه امداد رسان به زلزله زدگان بود و شخص سید محمد به اتفاق آقای دکتر میرزاده معاون اجرائی رئیس جمهور و آقای مجتبی نصیری از جمله اولین نفراتی بودند که در صحنه حاضر شدند.
(نکته قابل توجه دیگر اینکه سید محمد به محض آگاهی از وقوع زلزله در یکی از مناطق اطراف تهران، کلیه پرسنل ترابری را احضار نمود، وسائل نقلیه، امکانات و کمر شکن ها را آماده کرد و در ساعت 4 بامداد پس از مشخص شدن محل حادثه و مرکز زلزله با آمادگی کامل به سمت رودبار و منجیل حرکت کرد و چند ساعت بعد عملیات امداد و نجات زلزله زدگان را آغاز نمود.)
4- نقل و انتقال پل های شناور و شناورهای ساخت مجتمع شهید رجائی به مناطق جنوب و خلیج فارس:
یکی از شناورهای مهمی که می توانسست در هورالعظیم نسبت به انتقال و جابجایی نیرو، خودروهای سبک و سنگین زرهی و ماشین آلات راهسازی، ایفای نقش نماید شناورهای آبی خاکی طارق بود که در موسسه شهید رجائی تهران ساخته می شد و نوع دیگراین شناورها با کاربری ایجاد معبر در هور العظیم بنام مفتاح برای قطع نی و بازکردن معبر برای قایقها نیز از تولیدات این موسسه بود که توسط ترابری سنگین به منطقه حمل می گردید.
بیان این خاطره در اینجا در ارتباط انتقال شناورهای طارق از اهواز به نهرهای حاشیه اروند رود برای بکارگیری در عملیات والفجر 8 مفید فایده خواهد بود:
سردارمحمد خدا بخشی نقل می کرد: در عملیات والفجر 8 تنها وسیله ای که می توانست دو طرف اروند را به هم متصل کند و امکان جابجایی امکانات و تجهیزات و نفرات فراهم شود، شناورهای طارق بود.
با توجه با اینکه انتقال طارق ها داخل نخلستان ها و نهرهای منتهی به اروند در ساحل خودی می بایست مخفی از دید دشمن صورت می گرفت، مجبور بودیم در«شمریه» طارقها را از کمر شکن ها تخلیه و در رود کارون به آب اندازیم و از آنجا به انرژی اتمی منتقل و سپس با کمرشکن ها به نهرهای حاشیه اروند منتقل نمائیم.
درآغاز کار من می خواستم با اولین طارق بروم که سیدمحمد گفت؛ «نه من می روم. درآن نقطه خطر آسیب دیدن افراد زیاد است. بچه های من با وجود من دلگرم به کار می شوند».
قرار شد مأموریت کار در شمریه با من باشد و کار در انرژی اتمی و کنار اروند با سید محمد این طارق ها به لحاظ حجم زیادشان هدف خوبی برای دشمن بود، لذا امکان آسیب دیدگی و شهادت بچه ها زیاد بود.
سید محمد تعریف می کرد: کمرشکن یکی از همکارانش در زمان جابجائی طارق ها مورد اصابت موشک قرارمی گیرد.او که پیاده بوده درحالی که سرش قطع شده،چندمتری تن بدون سرش می دویده و سید محمد این خاطره را با گریه بیان می داشت.
البته برای انتقال طارقها به کنار نهرها ناگزیر از مناسب سازی مسیر هم بودند و موارد زیادی در انتقال با مشکل روبرو بوده اند که در گِل تپیدن یکی از آنها به شمار می آید.
5- ایفای نقش در عملیات خاکی راه آهن مشهد- سرخس که ایران را بوسیله خط ریلی به کشورهای شمال شرقی و خاور دور مرتبط می ساخت.
6- عملیات بزرگ جابجایی سپاهیان محمد رسول الله(ص) و برنامه ریزی انتقال از سراسر کشور به استادیوم آزادی و اعزام به مناطق عملیاتی ایجاد هماهنگی لازم با دستگاههای مختلف برای انتقال، از قبیل امنیت سفر و سهولت حرکت و سوخت گیری بین راهی (به لحاظ مشکلات و کمبود سوخت برای جلوگیری از ایجاد مشکل برای مردم و کامیونها و اتوبوسهای خصوصی، سید محمد تانکرهای گازوئیل را در نقاطی از مسیرمستقر کرده بود که مشکلی برای مردم بوجود نیاید و اتوبوس ها هم معطل سوخت گیری نشوند)
7- ایفای نقش کلیدی و منحصر به فرد در مراسم تشییع، خاکسپاری، شب هفت امام و چهلم و سالگرد امام و بعد از آن در همه سالگردهای امام(ره)
از همه مهمتر آماده سازی حرم مطهر، برای شب هفت و چهلم و سالگرد و ساخت حرم که عمدتا مسئولیت جابجایی و حمل و نصب سازه های فلزی حرم را سیدمحمد و همکارانشان عهده دار بودند؛ بطوری که مرحوم حاج سید احمد آقا در آخرین وداع سیدمحمد با ایشان، در زمان خداحافظی می گوید: «من برای خودم دعا نمی کنم، دعا می کنم که شما به سلامت برگردی و برای این انقلاب و حرم مطهر حضرت امام(ره) خدمت کنی و من شفاعت تو را به امام (ره) می کنم.
در مراسم سالگرد امام (ره) مسئولیت خدمات رسانی به زائرین در ابعاد مختلف، همچنین حمل و نقل و هماهنگی های مربوطه با راهنمائی و رانندگی و پلیس راه از جمله مسئولیت سید محمد بود.
پس از شهادتش همه دست اندرکاران یاد وخاطره سید محمد را که یک تنه کار چندین نفر را عهده دار بود فراموش نمی کنند.
8- همکاری موثر در ساخت حسینیه امام خمینی (ره ) محل دیدارهای مقام معظم رهبری(دامت برکاته)
این مکان در زمانی حدود دوتا سه ماه ساخته شد و قبل ازاین گروههای مختلف مردم از شهرستانها برای بیعت با ایشان در حیاط ریاست جمهوری با ایشان دیدار می داشتد
چنانکه از وصیت نامه آن شهید بر می آید: شهید صنیع خانی عشق به رهبری معظم انقلاب را همانگونه که نسبت به حضرت امام (ره) داشت تداوم داد و به آن نیز افتخار می کرد.
شهید صنیع خانی از نخستین کسانی بود که از معظم له، به عنوان «امام خامنه ای» یاد کرد و البته این سرباز ولایتمدار مورد عنایت و علاقه رهبر انقلاب نیز بود.
به گفته یاران و همرزمانش که در طول سالهای دفاع مقدس در ترابری سپاه با او همراه بودند؛
سیدمحمد بلافاصله پس از رحلت امام (ره) ساخت حرم مطهر را آغاز کرد و کارهای اساسی آن را تا روز چهلم و سپس اولین سالگرد ارتحال به نتیجه رساند.
9- همکاری چشمگیر با بنیاد مستضعفان در ساخت مجموعه های مسکونی:در آن زمان مسئولیت این ساخت و سازها با جناب آقای مهندس سید محمد علیزاده معاون عمران بنیاد بود.
10- همکاری با شرکت واحد اتوبوسرانی در جابجائی مسافرین در زمان اوج مسافرتهای شهری مردم تهران و استفاده از اتوبوسهای موجود در ترابری و و سرویس های شهری سپاه.
11- همکاری جدی با بنیاد شهید در واگذاری اتوبوس برای انتقال تشیع کنندگان شهدا به بهشت زهرا(س) و برگرداندن آنها.
12- همکاری با پایانه های حمل مسافردر شب و روزهای تعطیل برای حمل مسافر به شهرستانهای نزدیک تهران.
(در این زمینه ترابری سنگین دفتری را درترمینال ها ایجادکرده بود به منظورهماهنگی اعزام مسافر به شهرستانهای نزدیک تهران، قم، کاشان، اراک، قزوین، زنجان، سمنان در ایام تعطیل و در زمان اوج مسافرتها با استفاده ازاتوبوسهای سپاه)
13- همکاری با وزارت راه و ترابری در جابجایی کالاها، بخصوص مواد غذایی از مبادی ورودی کشور با استفاده از تریلر و کامیونهای سپاه پاسداران.
به گفته همرزمان شهید؛ وی دردوران فرماندهی با بخش های مختلف سپاه و پلیس راههای کشور ارتباط و تعامل خوبی برقرارنموده بود . در آن زمان ترابری سپاه برای پشتیبانی سریع به یگانهای رزم در جابجایی تجهیزات تدارکات و نفرات علاوه بر ترابری کل که در تهران مستقر بود در هریک از قرارگاه های عملیاتی مانند نجف، حمزه، کربلا نیز ترابری های عملیاتی ایجاد نموده بود.
منابع:
1- افلاکیان زمین (8) محمد حسین عباسی ولدی ، نشر شاهد 1384
2- یکی مثل او ، احمد عربلو، نشر شاهد1387
3- گفتگوهای اختصاصی پایگاه اطلاع رسانی قربانیان سلاح های شیمیایی با یاران شهید
نظر شما