به گزارش خبرنگار گروه اجتماعی حیات؛ قانون هوای پاک موسوم به قانون نفس مشتمل بر 34 ماده، 25 تیر 1396 به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید و این قانون 14 دستگاه مختلف اجرایی در کشور ازجمله وزارت کشور، وزارت نفت، وزارت نیرو، نیروی انتظامی، شهرداری، صدا و سیما و… را مکلف کرده که هر یک اقداماتی برای کنترل آلودگی هوا در کشور اجرا کنند، اما پس از گذشت چندین سال از ابلاغ این قانون، بسیاری از دستگاه‌ها نه‌تنها اقدامی برای رفع آلودگی هوا انجام نداده‌اند بلکه قدم‌هایی علیه قانون هوای پاک برداشته‌اند.
از ابتدای زمستان امسال شاهد بوده‌ایم که شهرهای مختلف کشور بیشترین روزهای آلوده را تجربه کرده‌اند و در همین ماه بسیاری از کلانشهرها نظیر تهران، اصفهان، مشهد و... آلوده‌ترین ماه به لحاظ آلودگی هوا در یک دهه گذشته را داشته‌اند و از ابتدای سال تاکنون این شهرها، روزهای آلوده زیادی را سپری کرده‌اند و فعالیت کارخانه‌ها، پالایشگاه‌ها، جایگاه‌های سوخت، نیروگاه‌ها، ادارات و منابع متحرک آلاینده مانند انواع وسایل نقلیه و خودروهای دیزلی نقش پررنگی بر آلودگی هوای شهرهای مختلف به ویژه کلانشهرها داشته‌اند.
این در حالی است که در سال‌های گذشته برنامه‌های مختلفی برای کاهش آلودگی هوای کلانشهرها ارائه شده که به نظر می‌رسد هر یک در اجرا ناموفق بوده‌اند، اما مسئولان محیط زیست اجرای کامل قانون 34 ماده‌ای هوای پاک با 13 آئین نامه آن را بهترین راهکار کاهش آلودگی هوا در شهرهای مختلف کشور می‌دانند.
بر همین اساس در آذرماه سال جاری جلسه‌ای در دیوان محاسبات کشور در راستای بررسی دلایل عدم اجرای قانون هوای پاک برگزار شد که محورهای اصلی این جلسه، تاکید بر ورود دوباره به عدم اجرای قانون هوای پاک و بررسی دلایل آن و همچنین برخورد با متخلفین، پیگیری توجه بیشتر مجلس شورای اسلامی به یافته ها و گزارش های دیوان محاسبات کشور در تدوین قانون بودجه و سایر مصوبات، ضرورت تشکیل جلسه و گزارش دهی کمیته رسیدگی به عملکرد شرکت های دولتی موضوع جزء یک بند(م) تبصره(2) قانون بودجه سال 1401 و تهیه گزارش مستمر هشت ماهه و بارگذاری فرم های آن بود.
همانطور که می‌دانیم آلودگی هوا در کشور موجب بیماری و جان باختن تعداد زیادی از هموطنان در کشور می‌شود که در همین راستا عباس شاهسونی رئیس کارگروه سلامت هوا و تغییر اقلیم وزارت بهداشت می‌گوید: «مرگ‌های منتسب به آلودگی هوا در سال 1400 به نسبت قابل توجهی افزایش پیدا کرده و دلیل تداوم آلودگی هوا، عدم اجرای قانون هوای پاک است و در این قانون اگرچه متولی و ناظر اجرای قانون مشخص است، اما هیچ کسی نسبت به آن جوابگو نیست.»
وی با بیان اینکه اگرچه در قانون هوای پاک وظایف ارگان‌ها مانند وزارت نفت، وزارت نیرو، وزارت صنعت معدن، تجارت و… مشخص شده است اما به مفاد آن عمل نمی‌شود ادامه می‌دهد: «مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی هم گزارشی تهیه کرده که در آن مشخص شده، نهادها و ارگان‌ها یا به وظایف خود ضعیف عمل کرده‌اند یا اینکه اصلا به آن عمل نکرده‌اند. همین موضوع یعنی عدم عمل به وظایف تعیین شده در قانون هوای پاک منجر به تدام هوای آلوده در کلانشهرها شده است و اگر همین روند تداوم داشته باشد، باید انتظار بیماری‌ها و مرگ‌های منتسب بیشتری را داشته باشیم.»
شاهسونی با بیان اینکه از سال 1395 که محاسبه مرگ‌های منتسب به آلودگی هوا را آغاز کرده‌ایم تا امروز هر سال بر روند مرگ‌های منتسب به آلودگی هوا افزوده شده است می‌گوید: «اگر قانون هوای پاک با همین روند پیش برود، هیچ تغییر در کاهش روند مرگ‌ها رخ نخواهد داد. وزارت بهداشت مسئول اجرای قانون هوای پاک نیست، مسئول اجرای این قانون و مسئول ناظر آن هم مشخص است، مجریان باید پاسخگوی عدم اجرای این قانون باشند.»
وی با اشاره به 20 هزار مرگ منتسب شده به آلودگی هوا در سال گذشته ادامه می‌دهد: «متأسفانه آلودگی هوا سالانه یک میلیارد دلار بر وزارت بهداشت هزینه مستقیم تحمیل می‌کند، اما هیچ نهادی در این رابطه پاسخ‌گو نیست.»
حال باتوجه به این موضوع، باید منتظر ماند ودید که چه زمانی قرار است این قانون در سطح کشور اجرایی شود تا شاهد مشکلات بیشتری در سطح کشور نباشیم.
