به گزارش خبرنگار بین‌الملل حیات، آسمان سوئیس طی روزهای ۱۵ تا ۱۹ ژانویه سال نوی میلادی، میزبان جت‌های شخصی بسیاری بود که برای شرکت در پنجاه و چهارمین نشست سالانه مجمع جهانی اقتصاد (WEF) حامل رهبران تجاری و سیاسی، کارشناسان خبری و میلیاردرها به مقصد شهر داووس بودند. این اجلاس یک رویداد سالانه است که در آن نخبگان سیاسی، اقتصادی و امنیتی جهان مهم‌ترین مسائل سال را بایکدیگر به بحث و گفتگو می‌گذارند. مجمع امسال با شعار «بازسازی اعتماد» و با هدف بحث درباره «اصول اساسی اعتمادسازی» از جمله شفافیت و مسئولیت‌پذیری آغاز به کار کرد.
ولادیمیر زلنسکی، رئیس جمهور اوکراین، امانوئل مکرون رئیس جمهور فرانسه و لی چیانگ، فرمانده دوم چین از چهره‌های مهم در این رویداد بودند. از ایالات متحده آنتونی بلینکن وزیر امور خارجه و جیک سالیوان مشاور امنیت ملی و جان کری فرستاده ویژه ریاست جمهوری در امور آب و هوا را به این کشور اعزام شده. همچنین حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه کشورمان نیز به نمایندگی از دولت جمهوری اسلامی ایران در این اجلاس حضور داشت و در آن به سخنرانی پرداخت.
از میان مدیران تجاری و اقتصادی حاضر در این اجلاس نیز می‌توان به ساتیا نادلا، مدیر عامل مایکروسافت، سم آلتمن، مدیر عامل OpenAI، جیمی دیمون، مدیر عامل جی پی مورگان چیس، برایان مونیهان، مدیر عامل بانک آمریکا و لری فینک، مدیر عامل بلک راک اشاره کرد.
پیتر ویلتز، استاد بازنشسته دانشگاه لندن، در خصوص مجمع امسال گفت: «رهبران علاقه خود را به مجامعی مانند مجمع جهانی اقتصاد از دست نمی‌دهند، اما برای تصمیم‌گیری در مورد شرکت سالانه در آن حتما بررسی می‌کنند که این حضور سودمند و مفید خواهد بود یا خیر؟»
در گزارش حاضر مهم‌ترین موضوعاتی که این نخبگان جهانی در این گردهم‌آیی سالانه درباره آنها به بحث و گفتگو پرداختند، را به طور خلاصه مرور خواهیم کرد.
مردم جهان چگونه رای خواهند داد؟
با توجه به اینکه نیمی از جمعیت جهان در سال ۲۰۲۴ به پای صندوق‌های رای می‌روند و با نزدیک‌شدن به موعد این انتخابات‌ها در سال جاری، رهبران جهان نگران پیامدهای احتمالی این انتخابات‌ها بر اتحاد بین‌المللی و سیاست‌های اقتصادی کشورها هستند.
در این میان، انتخابات مقدماتی جمهوری‌خواهان در ایالات متحده و چگونگی موفقیت دونالد ترامپ، که در اولین رقابت حزب جمهوری‌خواه در سال ۲۰۲۴ در آیووا برنده شد، برای بسیاری از این نخبگان از اهمیت بسیار ویژه‌ای برخوردار بود.
فیلیپ هیلدبراند، نایب رئیس شرکت بلک راک، در حاشیه برگزاری این مجمع، در گفتگو با ریچارد کوئست از سی‌ان‌ان در مورد نامزدی ترامپ برای انتخاب مجدد گفت: «این یک تهدید است، چیزی است که مردم را تا حد زیادی نگران می‌کند، اما می‌تواند زنگ هشداری -برای اروپا- نیز باشد»
علی‌رغم اینکه انتخابات آمریکا همواره در مرکز توجهات قرار دارد، اما بحث‌های انتخاباتی مطرح شده در این نشست تنها محدود به انتخابات آمریکا نبود و نخبگان در این نشست بر پیامدهای انتخابات اخیر تایوان بر صلح و امنیت در منطقه آسیا پاسیفک و همچنین انتخابات‌های پیش‌رو در هند و مکزیک نیز توجه ویژه‌ای معطوف داشتند.
تغییرات اقلیمی
تغییرات آب و هوایی در دهه‌های اخیر همواره یک موضوع مهم و بحث‌برانگیز به شمار آمده است. چرا که رهبران جهان برای برنامه‌ریزی های مربوط به رشد اقتصادی پایدار در کشورشان به آگاهی کامل از روند تغییرات اقلیمی و هماهنگ‌سازی سیاست‌های شان در این زمینه نیازمندند.
اجلاس داووس امسال تنها چند روز پس انتشار یک گزارش مهم از دانشمندان سراسر جهان که یک رکورد افزایشی جدید از میانگین دمای کره زمین در سال گذشته میلادی را نشان می‌داد، برگزار شد. نخبگان حاضر در این اجلاس حالا با این واقعیت که میانگین دمای کره زمین تنها تنها یک صدم درجه از آستانه بحرانی آب و هوایی فاصله دارد مواجه هستند.
گزارش ریسک‌های جهانی WEF که هفته گذشته منتشر شد، نشان می‌دهد که تغییرات آب و هوایی یکی از بزرگترین خطراتی است که جهان با آن مواجه است. در این گزارش همچنین آمده است که همکاری میان رهبران جهانی در این زمینه بسیار محدود و ناکافی است. بنابراین در حالی که رهبران احتمالاً در مورد استفاده از سوخت های فسیلی و توسعه انرژی‌های سبز و تجدیدپذیر بحث خواهند کرد، ممکن است همچون گذشته کماکان اجماع زیادی در این‌باره میان آنان وجود نداشته باشد.
این در حالی است که WEF اعلام کرد که افزایش رویدادهای آب و هوایی شدید، از جمله افزایش دما و سیل‌های افسارگسیخته و آتش‌سوزی‌های جنگلی، می‌تواند به یک «فاجعه جهانی» در ۱۰ سال آینده منجر شود.
یک دهه فرصت تلف شده
در جهانی که هنوز از شوک‌های اقتصادی ناشی از همه‌گیری کوید-۱۹ رها نشده و نابرابری درآمدی به طرز شگفت انگیزی در آن بالا است، اقتصاد جهانی مهم‌ترین موضوع مورد بحث رهبران جهان در این اجلاس بود.
بانک جهانی هفته گذشته اعلام کرد که اقتصاد جهانی احتمالاً به بدترین سطح شاخص «رشد اقصادی نیم دهه» در ۳۰ سال گذشته خواهد رسید. در بیانیه بانک جهانی تصریح شده که بدون «اصلاح مسیر اصلی»، در سال‌های پایانی دهه جاری میلادی با «یک دهه فرصت تلف شده» مواجه خواهیم بود.
نیکولای تانگن، مدیر عامل Norges Bank، که صندوق بازنشستگی دولتی ۱.۴ تریلیون دلاری نروژ را مدیریت می‌کند و خود را بزرگترین سرمایه‌گذار جهان در بازار سهام می‌نامد، به سی ان ان کوئست در داووس گفت: «ما پیش‌بینی می‌کنیم که حفظ درآمد در سال‌های آینده بسیار دشوارتر از گذشته باشد.»
تانگن ادامه داد: من فکر می کنم از بین بردن تورم دشوار خواهد بود و ما شاهد افزایش دستمزدها در بسیاری از نقاط جهان هستیم. اکنون می‌بینید که آب و هوا بر تورم تأثیر می‌گذارد، می‌بینید که مسیرهای حمل و نقل بیش‌از پیش تحت تأثیر تنازعات سیاسی قرار می‌گیرند و ژئوپلیتیک در بسیاری از مناطق جهان مناسب نیست، بنابراین من فکر می‌کنم اوضاع اقتصاد جهانی به طورکلی خوب به نظر نمی‌رسد.
مشاغلی که ناپدید می‌شوند
پتانسیل هوش مصنوعی برای متحول کردن اقتصادها و پیامدهای اخلاقی آن، همچون هر اجلاس بین‌المللی دیگری در این روزها، یکی دیگر از نقاط کانونی مورد بحث در اجلاس داووس بود.
بنا بر گزارش صندوق بین‌المللی پول، تقریباً ۴۰ درصد مشاغل در سراسر جهان ممکن است تحت تأثیر رشد چشم‌گیر هوش مصنوعی قرار بگیرند، روندی که احتمالاً نابرابری موجود در اقتصاد جهانی را عمیق‌تر می‌کند.
کریستالینا جورجیوا، رئیس صندوق بین‌المللی پول یکشنبه شب در پستی در صفحه خود در شبکه‌های اجتماعی از دولت‌ها خواست تا شبکه‌های ایمنی اجتماعی ایجاد کنند و برنامه‌های بازآموزی برای مقابله با تأثیر هوش مصنوعی ارائه دهند.
او پیش از نشست WEF نوشت: «در بیشتر سناریوها، هوش مصنوعی احتمالاً نابرابری کلی را بدتر می‌کند، روند نگران‌کننده‌ای که سیاست‌گذاران باید فعالانه به آن بپردازند تا از دامن زدن به تنش‌های اجتماعی بیشتر جلوگیری شود.»
بر اساس گزارش WEF، نگرانی‌ها در مورد اختلال در انتخابات توسط هوش مصنوعی نیز در صدر فهرست بزرگترین خطرات سال ۲۰۲۴ قرار دارد.
سم آلتمن، مدیرعامل OpenAI و ساتیا نادلا، مدیرعامل مایکروسافت نیز درباره این موضوع که «آیا هوش مصنوعی مولد می‌تواند جرقه انقلاب صنعتی دیگری را ایجاد کند یا خیر» در داووس به بحث و سخنرانی پرداختند.
تنش‌های ژئوپلیتیکی و چالش هوش مصنوعی (AI)
با وقوع درگیری‌های بزرگ در اروپا و خاورمیانه و تنش‌های فزاینده بین ایالات متحده و چین، به یقین ژئوپلیتیک می‌بایست به عنوان یکی دیگر از موضوعات اصلی بحث گفتگو در اجلاس امسال داووس مورد بحث و بررسی قرار می‌گرفت.
در همین حال، اسحق هرتزوگ، رئیس‌جمهور رژیم صهیونیستی، در گفت‌وگویی درباره «دستیابی به امنیت و همکاری در دنیایی از هم گسیخته» با وزیر امور خارجه آمریکا، بلینکن و کلاوس شواب، رئیس اجرایی WEF، شرکت کرد.
جک کوپلی، استادیار دانشگاه دورهام، معتقد است: «اساس فعالیت مجمع جهانی اقتصاد فراهم کردن زمینه‌ای برای ارتباط و گفتگو بین برخی از مهم‌ترین تصمیم‌گیرندگان جهان است. لذا با ترویج «حکمرانی چند ذی‌نفعی» مشکلات جهان به بهترین وجه توسط ذینفعان مختلفی که تحت تاثیر آنها هستند، حل می‌شود.»
بر اساس گزارش مجمع جهانی اقتصاد، اطلاعات نادرست بزرگترین تهدید برای جهان طی دو سال آینده خواهد بود. یک عامل اصلی در رواج انتشار اطلاعات نادرست، هوش مصنوعی (AI) است که می‌تواند اطلاعات نادرست متقاعد کننده‌ای را به سرعت رعد و برق تولید کند. با این وجود، به جز اتحادیه اروپا -که اخیرا اقدام به وضع قوانین جامع در این زمینه کرده- هیچ‌گونه قانون‌گذاری در مورد آن انجام نشده است. تاکنون راه حل‌های جهانی برای این چالش، کمیاب بوده است. اتحادیه اروپا یک توافق موقت برای تنظیم هوش مصنوعی دارد، اما مقررات جهانی وجود ندارد.
در رتبه دوم و سوم هم تغییرات شدید آب و هوایی و قطبی شدن جوامع از نظر سیاسی قرار دارد. همچنین، تضعیف اقتصاد جهانی، تورم و رکود بالقوه نگرانی‌های اصلی در سال ۲۰۲۴ خواهد بود. تهدیدها علیه تولید و تجارت جهانی که در پی تهاجم نظامی روسیه به خاک اوکراین و جنگ اسرائیل و حماس از دیگر مسائل مهم جهانی است که مجمع جهانی اقتصاد در گزارش خود به آن اشاره و ابراز امیدواری کرد که در نشست امسال رهبران جهانی برای حل آنها به اجماع برسند.
در پایان لازم به ذکر است که باتوجه اجتماع تقریبا بی‌نظیری که همه ساله از نخبگان دولتی و غیردولتی جهان در داووس شکل می‌گیرد، اما این اجلاس تنها یک رویداد هم‌اندیشی جهانی است که توسط یک سازمان غیردولتی -مجمع جهانی اقتصاد (WEF)- برگزار می‌شود و تصمیمات متخذه در آن دارای هیچ‌گونه ضمانت اجرایی نبوده و تنها بر تقویت اجماع و توافق جهانی بر مشکلات و مسائل بین‌المللی تاثیر گذار خواهند بود.
نظر شما