به گزارش خبرنگار فرهنگی حیات؛ همه ساله بارگاه نورانی امام هشتم ما شیعیان با شهادت این امام بزرگوار سیر جمعیتی بیشتری را به خود می‌‍بیند؛ قطعه ای از بهشت را به واسطه پیکر امام رئوفمان می‌شود به بارگاه نورانی امام رضا (ع) در مشهد مقدس نسبت داد.

امام رئوفی که معروف به ضامن آهوست، داستان معروفی که همگی از زمان کودکی بارها شنیده‌ایم؛ روایتی مشهور درباره ضمانت آهو توسط امام رضا(ع) چنین است که روزی صیادی در بیابان آهویی را دنبال می‌کند. اتفاقاً امام رضا (ع) در آن نواحی بوده است و آهو به امام پناه می‌برد، امام حاضر می‌شود مبلغی را به آن شکارچی بپردازد، تا او آهو را آزاد کند ولی صیاد قبول نمی کند.

در این هنگام آهو به زبان می‌آید و به امام می‌گوید من دو بچه شیرخوار دارم که گرسنه‌اند و چشم به‌راه‌اند و شما ضمانت مرا کنید تا بروم و آنها را شیر دهم و برگردم. امام هم ضمانت آهو را می‌کند و آهو می‌رود و به‌سرعت برمی‌گردد، شکارچی که این وفای به عهد آهو را می‌بیند و وقتی می‌فهمد که ضامن آهو، امام رضا (ع) است، منقلب می‌شود و آهو را آزاد می‌کند.

این یکی از روایت های معروف درباره عطوفت امام بزرگوارمان است ایشان دارای کرامات فراوانی هستند به حدی که تا کنون شیعیان از مهر و کرامات این امام بزرگوار سخن می‌گویند و نذرشان با توسل به ایشان قبول می‌شود، این گونه است که سیر عاشقان امام رضا (ع) همواره روان است و دلبستگان به ایشان این زیارتگاه را مورد عنایت خاص خود قرار می‌دهند.

امام رضا (ع) که از سلاله پاک رسول خدا (ص) و هشتمین جانشین پیامبر اکرم (ص) است؛ در یازدهم ذی قعده سال 148 هـجری قمری در مدینه منوره دیده به جهان گشود.

نام مبارک این امام همام «علی» است و  کنیه ایشان «ابوالحسن» و دارای القاب زیادی از جمله؛ رضا، ‏صابر، فاضل، قرة ‏اعین المؤمنین (نور چشم مؤمنان) و... هستند؛ البته مشهورترین لقب ایشان، «رضا» به معنای «خشنودی» است.

این امام بزرگوار دارای فضایل اخلاقی بسیاری است که در این باره حجت الاسلام محمد علی فیض آبادی کارشناس مذهبی و استاد قرآن در گفتگو با خبرنگار فرهنگی ما با اشاره به زهد و تقوای امام رضا (ع) با بیان روایتی گفت: روایت داریم سفیان ثوری که مردی پشمینه پوش بوده و به نوع پوششی که ساده زیست بود نیز افتخار می‌کرد؛ در جلسه‌ای کنارامام رضا (ع)  نشسته بود؛ یک نگاهی به لباس امام (ع) انداخت؛ حضرت جامه ای از خز بر تن داشت. سفیان یک قیافه حق به جانب گرفت و خطاب به امام رضا (ع)  گفت: «اگر تن پوشی پست تر از این به تن می کردی بهتر بود» امام  رضا (ع) با مهربانی، دستان سفیان را گرفته، درون آستین خود کرد. سفیان متوجه شد که امام (ع) زیر آن لباس فاخر، لباس پشمینه پوشیده است و متحیر شد؛ آن گاه امام رضا (ع) فرمودند: «ای سفیان این جامه خز را برای خلق بر تن کرده، این پشمینه را برای حق و  خداوند پوشیده ام»

وی با اشاره به این داستان افزود: از این داستان چند نتیجه می‌شود به دست آورد ؛ اینکه زمانی که سفیان با امام هم سخن می‌شود، امام رضا (ع) با مهربانی پاسخش را می‌دهد؛ ما نیز باید در مقابل سوال و نگاه دیگران با مهربانی به آن‌ها پاسخ دهیم؛ گاهی وقت ها امام (ع) نیز از برخورد برخی افراد ناراحت می‌شدند ولی با این حال با مهربانی جواب می‌دادند.

حجت الاسلام فبض آبادی ادامه داد: اگر کسی از ما سوال یا انتقادی دارد؛ این انتقاد را با مهربانی پاسخ دهیم و این فرهنگ خوبی است که می شود در جامعه رواج داد.

وی گفت: امام رضا (ع) دو لباس بر تن داشتند که یکی از جنس خز و دیگری از جنس پشمینه بود؛ ایشان لباس پشمینه را برای خدا و لباس خز را برای مردم به تن داشتند، لذا می‌خواستند مردم یاد بگیرند چگونه زندگی کنند.

حجت الاسلام فیض آبادی افزود: امام مسئول هدایت مردم است و از این بابت باید راه درست را به آن‌ها نشان دهد. از این داستان نتیجه گیری می‌شود که در بعضی وقت‌ها ساده زیستی و پشمینه پوشی ارزش است؛ یعنی آدم باید به خود برسد و از نعمات و امکانات دنیا که خداوند به او بخشیده استفاده کند.

وی ادامه داد: یک روایت شبیه این داستان داریم که فردی به امام صادق (ع) عرض کرد که چرا لباس به این گرانی را بر تن کرده اید که آقا فرمودند: این لباس را برای شما پوشیده‌ام تا یاد بگیرید چگونه زندگی کنید و الی این لباس زیرینی که بر تن دارم لباسی ساده است.

کارشناس مذهبی بیان داشت: نکته دیگری که در روایت، مشهود است، معمولا گاهی اوقات افراد به دلیل مسائل دینی مخصوصا آن هایی که بخواهند از دین بگریزند؛ برای خودشان دلایلی می‌آورند تا بتوانند راه توجیهی پیدا شود و سریع به روی برخی از مسئولین اشاره می‌کنند که اگر دین اینگونه است؛ پس چرا فلان مسئول ماشین یا خانه بزرگ و امکانات دارد؛ بر اساس این روایت هیچ مشکلی در دارا بودن افراد اعم از مسئولین و غیره نیست. البته موضوع تجملات در این رابطه نیست؛ زیرا تجمل گرایی ممنوع است؛ چرا می‌گوییم مسئولین دینی گدا صفت شوند؟ یا به نحوی زندگی کنند که به شکلی دیگر مردم به آن ها نگاه کنند؟ امام می‌فرماید اینگونه با ظاهری آراسته زندگی کنید و راه را به مردم نشان دهید.

وی با اشاره به آیه 32 سوره اعراف گفت: خداوند در قرآن می فرماید: «قُلْ مَنْ حَرَّمَ زِینَةَ اللَّهِ الَّتِی أَخْرَجَ لِعِبَادِهِ؛ ای پیامبر بگوزیورهایی را که خدا برای بندگانش پدید آورده و [نیز ] روزی‌های پاکیزه را چه کسی حرام گردانیده» مفهوم این آیه این گونه است که کسی حق ندارد زینت های الهی را کنار بگذارد.

حجت الاسلام فیض آبادی گفت: روایت داریم که امام (ع) فرمودند: خداوند دوست دارد نعمتی را که به بنده اش عطا می کند را در او مشاهده کند؛ اعم از لباس خوب، خانه خوب و غیره؛ بنده همیشه باید اینگونه باشد و گدا صفتی در دین ما نهی شده است. 

وی افزود: اما لازم به ذکر است که تجمل گرایی نیز در دین ممنوع است؛ برخی گرفتار تجملات می‌شوند، و بعد در وادی اسراف و تبعیض قرار می‌گیرند. با توجه به این نکات خوب است که دریابیم همانطور که امام (ع) فرمودند آن لباس خز و پشمینه را اینگونه بر تن کردند می خواستند به مومنان نشان دهند که چگونه زندگی کنند.

حجت الاسلام فیض آبادی با اشاره به انفاق امام رضا (ع) نیز گفت: امام رضا (ع) به صورت پنهانی به نیازمندان صدقه می‌دادند و انفاق می کردند. همانطور که صدقه و انفاق ارزش بالایی در اسلام دارد؛ اما اینکه چگونه انسان در راه خداوند انفاق کند، خیلی مهم است.

وی ادامه داد: امام رضا (ع) بیشتر در شب های تاریک و ظلمانی صدقه می‌دادند، بحث کمک‌های شبانه را در سیره تمامی اهل بیت (ع) داریم  که اینکه شبانه انفاق می‌کردند دلیلشان شخصیت دادن به فقرا بود ؛ لازم است انفاق به گونه‌ای صورت بگیرد که آن شخص نیازمند متوجه نشود که  از سوی چه کسی به او کمک شده است.

حجت الاسلام فیض آبادی با اشاره به شخصیت شاخص امام رضا (ع) در آن دوران گفت: ابراهیم بن عباس نقل کرده بود که هر کسی بگوید فردی را مثل امام رضا (ع) دیده است باور نکنید، چون امام رضا (ع) شخصیت شاخصی داشتند و برای دین اسلام تمام جان و روحشان را بخشیدند.

امام رضا (ع) 35 سال داشت که زمام امور امامت را به دست گرفت و هدایت و راهنمایی فکری و اعتقادی جامعه اسلامی را عهده دار شدند.

امام موسی کاظم (ع) پدر این امام بزرگوار در فرصت‌های مختلف به معرفی امام رضا (ع) به عنوان امام و وصی بعد از خود می‌پرداخت و از یاران و شاگردان خود بر این امر مهم گواهی می‌گرفت.

مدت امامت آن حضرت بیست سال طول کشید که هفده سال آن در مدینه و سه سال آخر آن در خراسان سپری شد.

شهید مطهری درباره علت شهادت امام رضا (ع) نوشت: «قرائن نشان می‌دهد که امام رضا علیه‌السلام را مسموم کردند و یک علت اساسی همان قیام بنی العباس در بغداد (علیه مأمون) بود، مأمون در حالی حضرت رضا علیه‌السلام را مسموم کرد که از خراسان به طرف بغداد می‌رفت و مرتب اوضاع بغداد را به او گزارش می‌دادند، به او گزارش دادند که بغداد قیام کرده او دید که حضرت رضا علیه‌السلام را نمی‌تواند عزل کند و اگر با این وضع آشفته بخواهد وارد بغداد شود بسیار مشکل است، برای اینکه زمینه رفتن آن جا را فراهم کند و به بنی‌عباس بگوید کار تمام شد، حضرت را مسموم کرد و آن علت اساسی که می‌گویند و قابل‌قبول هم هست و با تاریخ وفق دارد، همین جهت است».

مردم و دوستداران  امام رضا (ع) وقتی که خبر شهادت شان را شنیدند ازدحام کردند و گفتند که مأمون با نیرنگ امام (ع) را کشته است.

مأمون شخصی را نزد مردم فرستاد و گفت تشییع پیکر به فرصتی دیگر موکول شده است. مأمون از ترس این که آشوبی برپا شود مردم را با این ترفند متفرق کرد و دستور داد پیکر آن حضرت را شبانه غسل دادند و به خاک سپردند.

امام رضا (ع) روز 30 صفر 203 ه. ق در سن 55 سالگی مظلومانه به شهادت رسید و در دیار «طوس» آن جا که اکنون «مشهد» نام گرفته است پیکرمطهرش آرام گرفت.