به گزارش خبرنگار فرهنگی حیات، ۳۶ سال پیش در پنجم فروردین سال ۱۳۶۷، یکی از پیروزی های دیگر رزمندگان اسلام در منطقه عملیاتی حلبچه- شاخ شمیران و منطقه مشرف به سد دربندیخان عراق رقم خورد. عملیات نظامی نیمه‌گسترده «بیت المقدس ۴» در تکمیل و تداوم پیروزی های بدست آمده در جریان عملیات «والفجر ۱۰» در اسفند ۶۶ بود که نتایج و دستاوردهای مهمی داشت.
طراحی مقدماتی عملیات
در طرح مانور عملیات والفجر ۱۰، تصرف ارتفاعات شاخ سورمر و شاخ شمیران واقع در محور سد دربندیخان پیش‌بینی شده بود. زیرا این ارتفاعات در حفظ جناح مواضع خودی و تسلط دید و تیر بر عقبه دشمن، دارای اهمیت بودند، اما به دلیل کمبود توان و هوشیاری دشمن، به جز تپه‌های شرق ارتفاع شاخ سورمر، سایر مواضع تصرف نشد.
پس از پایان عملیات والفجر ۱۰، حضور دشمن در آن محور، به عنوان نقص محور چپ منطقه عملیاتی والفجر ۱۰ عنوان و تصمیم گرفته شد، با انجام عملیات، بر روی این ارتفاعات و نیز ارتفاع برددکان این نقص مرتفع شود. براین اساس عملیات در این منطقه در دستور کارفرماندهان سپاه قرار گرفت.
اهداف عملیات
عملیات بیت المقدس ۴، به منظور تکمیل و تامین جناح چپ منطقه عملیاتی والفجر ۱۰ و با هدف فتح ارتفاعات مشرف به سد دربندیخان عراق توسط سپاه پاسداران انقلاب اسلامی طراحی شد.
منطقه عمومی عملیات، منطقه‌ای کوهستانی بود که از شمال به دریاچه دربندیخان و شاخ تمورژیان، از جنوب به دشت مرتکه و ارتفاعات شاخ خشیک و بمو، از شرق به رودخانه زیمکان و کوه بیزل، از غرب به سد دربندیخان و ارتفاعات قاشتی منتهی می‌شد و مهمترین ارتفاعات و عوارض این منطقه نیز عبارت بود از: شاخ سورمر، شاخ شمیران، برددکان، دریاچه دربندیخان و دشت تولبی. ارتفاعات مذکور بر اکثر جاده‌های ارتباطی و عقبه خودی و دشمن در منطقه تسلط داشتند.
شرح عملیات
عملیات بیت المقدس ۴، پس از رخنه نیروهای غواص و انتقال نیروهای تک‌ور به ساحل دشمن، در ساعت ۱ بامداد ۵/۱/۶۷ با رمز «یا اباعبدالله(ع)» آغاز شد. اما پیشروی عملیات به دلیل پیچیدگی زمین و وجود کمین‌های متعدد در شیارها و ارتفاعات، به کندی صورت می‌گرفت، اما حدود ساعت ۴ صبح، با شدت گرفتن درگیری، سرعت پیشروی یگان‌ها نیز افزایش یافت و قوای ایرانی موفق شدند ارتفاعات شاخ شمیران و نیز پاکسازی دشت تولبی را تصرف کنند. با روشن شدن هوا نیز هواپیماهای ایرانی وارد عمل شوند و محل تجمع و جاده مواصلاتی دشمن را بمباران نمایند. حدود ساعت ۱۰ صبح، نیروهای تک‌ور ضمن جنگ تن به تن با نیروهای عراقی در شاخ شمیران، اقدام به پاکسازی این ارتفاعات کردند.
در مقابل، نیروهای دشمن حوالی ظهر، از چندین محور به سمت شاخ شمیران پاتک زدند، اما این پاتک ها هم ناکام ماند و حدود ساعت ۱۴ اعلام شد که شاخ سورمر به تصرف رزمندگان اسلام درآمد. به این ترتیب در مرحله اول عملیات، فرماندهی قرارگاه فتخ به اهداف خود که برهم زدن سازمان دشمن و پدافند در ارتفاعات مقابل شاخ شمیران بود، رسید و با وجود خستگی مفرط یگان‌ها، ادامه عملیات در شب دوم در دستور کار قرار گرفت.
ساعت ۰۰:۳۰ بامداد روز ششم فروردین ۱۳۶۷ اما نیروهای دشمن، عقبه نیروهای ایرانی در ارتفاعات تمورژنان را گلوله‌باران شیمیایی کردند و از سه محور به سمت شاخ شمیران با اجرای آتش سنگین و دقیق روی جاده چم سراژین، پاتک نموده و آن را کاملاً مسدود کردند. بنابراین ادامه عملیات در شب دوم میسر نشد و فرماندهی عملیات نیز با در نظر گرفتن کمبود نیرو و اوضاع ناشی از بمباران‌های شیمیایی دشمن، فرمان پدافند مناسب و قوی از شاخ شمیران را صادر کرد.
عملیات بیت المقدس ۴، نیروی زمینی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی طراحی شد و اجرای آن به قرارگاه فتح واگذار گردید. استعداد نیروهای ایرانی در این عملیات شامل: لشکر ۲۷ محمد رسول الله (ص) با ۶ گردان پیاده، لشکر ۵۷ ابوالفضل (ع) با ۵ گردان پیاده، لشکر ۱۰ سیدالشهدا (ع) با ۹ گردان پیاده، تیپ مستقل ۱۸ الغدیر با ۳ گردان پیاده می شد.
نتایج عملیات
۱- تصرف کامل ارتفاعات شاخ شمیران و شاخ سورمر.
۲- تصرف قسمتی از دشت تولبی و ارتفاعات برددکان.
۳- کشته و زخمی شدن حدود ۵۰۰۰ تن و به اسارت درآمدن ۴۹۸ تن از نیروهای دشمن.
۴- انهدام بیش از ۱۵ دستگاه تانک و نفربر و ۵۰ دستگاه خودرو.
۵- به غنیمت درآمدن ۱۱ دستگاه تانک، ۵۴ قبضه خمپاره، یک دستگاه مهندسی، ۵ قبضه سلاح پدافند هوایی، ۱۴ قبضه تیربار، یک دستگاه خودرو حامل تفنگ ۱۰۶ و دو قبضه آرپی‌جی - یازده.
نظر شما