به گزارش خبرنگار اجتماعی حیات، مادران شیرده گاها به دلایل متعدد و متخلف توان ادامه شیردهی به نوزاد خود را ندارند و به ناچار باید از شیر خشک برای تغذیه نوزاد خود استفاده نمایند.

طبیعتا هیچ تغذیه دیگری جایگزین شیر مادر برای نوزادان نمی شود اما نوزادان در زمان خشک شدن شیر مادر یا به تجویز پزشک باید از شیرخشک به عنوان تغذیه اصلی یا تغذیه کمکی استفاده نمایند. 

شیرخشک، تغذیه حیاتی برخی از نوزادان

به گفته پزشکان مادران بسیاری وجود دارند که به علت ابتلا به بیماری های خاص، انجام جراحی و مصرف دارو ناچار باشند شیردهی به نوزاد خود را متوقف نمایند. بنابراین شیرخشک تنها جایگزین مناسب برای شیر مادر است و مواد مغذی موجود در این شیرخشک می تواند به رشد کودک تا 6 ماهگی کمک نماید. 
شیرخشک ها از منابع مختلفی نظیر شیرگاو، سویا یا برنج تهیه می شوند تا در کنار رساندن مواد مغذی به نوزاد هضمی آسان برای کودکان را رقم بزنند. اما این تغذیه مهم و اساسی مدتی است به دغدغه والدین دارای نوزاد تبدیل شده است.

مدت هاست که شیرخشک آنطور که باید در دسترس مردم قرار ندارد. به صورتی که پدران و مادران برای تغذیه نوزاد خود و شیرخشک گاهی ناچارند به تعداد بیشماری داروخانه مراجعه نمایند.

در واقع صرف خرید شیرخشک پایان مشکلات والدین نیست و اکثر نوزادان تنها به یک برند خاص واکنش مثبت نشان می دهند و از تغذیه سایر شیرخشک ها ممانعت می کنند به همین خاطر گاها پزشک کودکان تنها یک برند خاص از شیرخشک را برای نوزدان توصیه می کند.

براساس آمارهای رسمی، تولید شیرخشک در سال گذشته نسبت به سال 1400، 20 درصد افزایش یافته است، اما کماکان مشکل کمبود شیرخشک در کشور ادامه دارد. در واقع طبق گفته دبیر انجمن شیرخشک ایران سال گذشته 70 میلیون قوطی شیرخشک در کشور تولید شده است که در مقایسه با سالیان گذشته رشد چشمگیری داشته است.

به گزارش تولید کنندگان شیرخشک، با وجود افزایش تولید شیرخشک و عدم افزایش شمار موالید در کشور، مصرف این محصول همچنان ادامه دارد و همین امر سبب افزایش و تشدید کمبود ها شده است.

سوداگری در بازار شیرخشک

به باور عده ای دیگر تفاوت فاحش نرخ شیر خشک در کشور و سایر کشورها به شدت فاحش است و به علت این مابه التفاوت چشمگیر که به نرخ دلار محاسبه می شود، برخی با قاچاق شیرخشک به کشورهای همسایه به ویژه عراق، پاکستان و افغانستان سبب ایجاد آشفتگی و کمبود محصول در بازار شده اند.

به جهت بررسی بیشتر این موضوع برآن شدیم تا با حضور در تعدادی از داروخانه های سطح شهر علت این کمبود را جویا شویم.

فروشنده یکی از داروخانه های مرکز تهران که نمی خواست نامش ذکر شود با بیان اینکه توزیع شیرخشک در کشور بیش از دو سال می باشد که با چالش مواجه است به خبرنگار اجتماعی حیات گفت: اکنون قوطی های شیرخشک قطره چکانی در بازار توزیع می شود و همین امر سبب کمبود چشمگیر درانواع مختلف شیر خشک می شود.

وی ادامه داد: به طور کلی در بازار رسمی و غیر رسمی کشور، سه‌ نوع شیرخشک به‌صورت وارداتی یا تولید داخل نظیر؛ شیرخشک «رژیمی» برای نوزادان دارای عارضه موقت، شیرخشک «متابولیک» برای نوزادان دارای بیماری و شیرخشک «رگولار» برای نوزادان عادی تامین و توزیع می شود.

توزیع قطره چکانی شیرخشک در داروخانه ها

این فرد بیان کرد: حال مشکل از جایی جدی می شود که موجودی شیرخشک‌های رژیمی و متابولیک که مختص نوزادان بیمار می شود در داروخانه‌های عادی، صفر و موجودی شیرخشک‌های رگورلارهم اندک و قطره چکانی است.

به گفته این فرد، نوزادان دارای بیماری، بیشتری صدمه را از کمبود شیرخشک در بازار متحمل می شوند و والدین این نوزاد همواره در استرس عدم تامین این شیرخشک به سر می برند و با هربار گریه این نوزادان و اتمام شیرخشک استرس تمام وجودشان را در بر می گیرد.

مسئول فنی یکی دیگر از داروخانه های واقع در شرق تهران با انتقاد نسبت به اینکه شیرخشک ها صرفا در اغلب داروخانه های دولتی توزیع می شود به خبرنگار اجتماعی حیات گفت: به همین جهت متقاضی خرید شیرخشک به نسبت مدت مشابه گذشته به شدت کاهش یافته است و تامین کنندگان نیز حاضرند باالجبار و با جود نرخ های نجومی، این محصول را از واسطه ها خریداری کنند.

البته در پی پیگیری های اخیر «حیات»، مشخص شد مدتیست خرید شیرخشک های رژیمی حتی در داروخانه های دولتی نیز به راحتی میسر نبوده و تنوع برندها حتی در داروخانه های دولتی شدیدا کاهش یافته است.

یکی از فعالان حوزه دارو با رد این کمبود در پاسخ به پرسش یکی از روزنامه ها اینگونه توصیف کرد؛ «شیرخشک کمیداژن را مدت‌هاست که نداریم. آپتامیل هم سه‌نوع دارد؛ یک (برای کودک زیر یک‌سال)، دو (بالای دو سال) و اچ‌آ (برای کودکان هایپرآلرژیک) که فقط همین نوع سوم شیرخشک رژیمی است و مدتی است که توزیع نمی‌شود و ما هم نداریم، البته سازمان غذا و دارو به‌دلیل مشخص بودن جامعه‌هدف همیشه این محصول را تامین می‌کند، اما گاهی مشکلاتی مثل ترخیص از گمرک منجر به تاخیر در توزیع می‌شود و این کمبودها را به‌وجود می‌آورد.»

البته به گفته این فعال حوزه دارو درباره دو نوع دیگر در داروخانه‌های دولتی و خصوصی کمبود چندانی نیست، اما شاید به‌صورت گسترده در تمام داروخانه‌ها توزیع نشود، به همین دلیل برای تهیه آن گاهی خانواده‌ها مجبور به جست‌وجو در چند داروخانه می‌شوند: «یک نکته دیگر هم وجود دارد، اینکه شیرخشک‌ها عمدتا طعم‌های مختلفی دارند و گاهی یک طعم پیدا نمی‌شود. همین را خانواده‌ها جزو کمبودها و نبود شیرخشک می‌گذارند درحالی‌که در اصل محصول، هیچ تفاوتی وجود ندارد. فقط ممکن است نوزاد یک طعم را از سایر طعم‌ها بیشتر بپسندد.»

ارائه شیر خشک با شروط ویژه

محمود آل بویه مدیرکل فرآورده‌های غذایی و آشامیدنی سازمان غذا و دارو در نشست خبری که به مناسبت روز جهانی غذا برگزار شد، با اشاره به کمبود شیرخشک و ایجاد فضایی ملتهب در کشور وعده داد از ۲۰ مهر هر فردی که برای تهیه شیرخشک به داروخانه مراجعه می‌کند باید کد ملی نوزاد و تاریخ تولد او را بداند چون همه شیرخشک‌ها باید در سامانه تیتک ثبت شود تا از قاچاق این اقلام جلوگیری شود، این موضوع شامل شیرخشک‌های رگولار هم می‌شود.

حال باید مشاهده کرد آیا با توجه به روش جدید فروش شیرخشک در بازار دست سودجویان کوتاه می شود و والدین شاهد وجود شیرخشک در داروخانه های سطح شهر هستند یا خیر؟

امید است با وجود توجه ویژه مسئولان به قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، مسائل و مشکلاتی که در مسیر فرزندآوری و رشد فرزند وجود دارد با مدیریت مسئولان حل و فصل شود.