کد خبر 216817
۲۱ شهریور ۱۴۰۲ - ۱۷:۴۲

یادداشت/ مهدی ادیبی

سوغاتی از یک قرن پیش

سوغاتی از یک قرن پیش

۲۱ شهریور ماه، تاریخی است که به «روز سینما» نام گرفته و بعد از رفت و آمدهای بسیار، بالاخره در تقویم رسمی کشور ثبت شده و چند سالی است که فعلاً در تقویم ماندگار مانده و گرامی داشته می‌شود.

به گزارش حیات؛ تصویر و فضا سیاه و سفید است و هی می‌پَرد. ناگهان مظفرالدین شاه قاجار از جلوی دوربین رد می‌شود، نگاهی مستمر به دوربین می‌اندازد و با اکراه می‌گذرد... .

برخی مبدأ ورود سینما به ایران را سفر اروپایی مظفرالدین شاه در سال ۱۲۷۹ شمسی می‌دانند. سفری به همراه میرزا احمد صنیع‌السلطنه و پسرش میرزا ابراهیم خان که سوغاتش ، دستگاه «سینماتوگراف» به عنوان اولین مدل دوربین فیلم‌برداری بود.

میرزا ابراهیم خان، در اروپا فن عکاسی و گراورسازی آموخته و لقب «عکاس باشی» را از مظفرالدین شاه گرفته بود.

ورود دوربین به ایران و تلاقی‌اش با توانایی فیلمبرداری میرزا ابراهیم خان عکاس باشی، سبب شد که نام میرزا ابراهیم خان به عنوان نخستین فیلم‌بردار سینمای ایران در تاریخ ثبت شود.

البته برخی مخالف این هستند و صرف ورود دستگاه فیلم‌برداری به عنوان ابزار سینما را به معنای ورود سینما نمی‌دانند.

فیلم صامت «آبی و رابی»، سی سال قبل از این، در سال ۱۳۰۹ توسط «آوانس اوهانیانس» در ژانر کمدی تولید شده بود و نام این کارگردان ارمنی_ایرانی به عنوان اولین کارگردان سینمای ایران و همچنین بانیِ اولین مدرسه بازیگری در ایران به ثبت رسید.

سه سال بعد، «دختر لُر» در سینما مایاک لاله‌زار، میزبان خیل عظیمی از تماشاگران شد و «اردشیر ایرانی» اولین فیلم ناطق ایران را به روی پرده برد.

فارغ از این‌که مبدأ ورود سینما به ایران را کدام واقعه بدانیم؛ گذر سالیان و اقبال مخاطبان ثابت کرد که سینما را باید جدی گرفت. رسانه‌ای هنری که به صنعت هم معروف شده و خرد و کلان را به خود مشغول ساخته است.

اگرچه سال‌های قبل از انقلاب اسلامی ایران و فیلمفارسی‌های تولید شده در آن زمان، وجهه بدی از سینما در اذهان به جا گذاشت و کار به جایی رسید که برخی گمان می‌کردند بعد از انقلاب دیگر اثری از سینما نخواهد بود؛ اما تولید آثار ارزشمند در قالب‌های مختلف نشان داد که سینما ظرفیت‌های بسیار بیشتری از نمایش‌های آبگوشتی دارد.

سینما نشان داد که بستر فوق‌العاده‌ای حتی برای نمایش امر مذهب و سایر امور مقدس دارد. تولید فیلم‌های برتر سینمای ایران در دهه هفتاد در عرصه دفاع مقدس و بزرگداشت شهدا، مجاهدان و جانبازان جنگ تحمیلی هشت‌ ساله، مؤیدی بر این ادعا است.

۲۱ شهریور ماه، تاریخی است که به «روز سینما» نام گرفته و بعد از رفت و آمدهای بسیار، بالاخره در تقویم رسمی کشور ثبت شده و چند سالی است که فعلاً در تقویم ماندگار مانده و گرامی داشته می‌شود.

لزوم رسیدگی به مسائل مربوط به حوزه سینما که جایگاه هنر هفتم را با خود به یدک می‌کشد، بر کسی پوشیده نیست؛ اما سوای نام گذاشتن و گرامی داشتن، خوب است که بر مبنای اهمیت و وزنی که این رسانه در حوزه‌های مختلف سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی دارد، به آن پرداخته شود.

پیشرفت‌های شگرف جهانی در عرصه سینما، چه در حوزه محتوا، چه تجهیزات تولید و پخش، به اندازه‌ای است که انسان را انگشت به دهان وا می‌گذارد و متاسفانه سهم ما از این بستر، چیز قابل ذکری نیست.

تولید سینمایی خوب و ساخت سینمای خوب، عناوینی کلی است که در دل خود حرف‌های  زیادی دارد که پیش از این گفته شده و قصد این وجیزه، پرداخت به جزئیات آن نیست؛ اما گاهی لازم است به هر بهانه‌ای که شده، برخی از امور مغفول مانده یادآوری شود؛ حتی به بهانه «روز سینما» و آنچه مظفرالدین شاه قاجار و آقای عکاس باشی به سوغات آوردند.

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha