به گزارش خبرنگار سیاسی حیات؛ دیوار کشی مرزی به دلایل مختلفی در همه کشورها انجام می گردد و این اقدام از دیر باز مرسوم بوده و برخی از کشورها از ترسیم این دیوار کشی ها برای حفظ حریم خود استفاده می کردند. ایران نیز جزء کشورهایست که با توجه به رویدادهای امنیتی رخ داده در مرزها طی چند سال گذشته به دنبال عملیاتی کردن این نوع از حصار مرزی بوده است.

بر این اساس می توان گفت دیوار کشی به لحاظ سیاسی و امنیتی اقدامی مثبت تلقی می شود اما همین اقدام مثبت نیاز به کار کارشناسی داشته تا ضمن حفظ منافع ملی زمینه ساز جلوگیری درگیری در مرز و مناقشات دیپلماتیک شود.

نباید فراموش کرد که ایران یکی از کشورهای مهم منطقه به حساب می اید که از لحاظ سیاسی، امنیتی و تجاری در حال رقابت با کشورهای بزرگی در جهان است و همین موضوع باعث می گردد تا این کشور دارای جاذبه های بسیاری برای برخی از مردم کشورهای دیگر و خصوصا کشورهای همسایه باشد.

جنگ، ناامنی، نبود شغل و درآمد در برخی از کشورهای همسایه باعث می شود تا مردم آنها دست به مهاجرت زده، مهاجرت هایی که در اکثر مواقع غیر قانونی صورت می گیرد. نمونه این دست از مهاجرت های غیر قانونی ورود تعداد زیادی از مهاجران افغان به صورت سالانه به ایران است که اکثر این مهاجرت ها بخاطر همجواری دو کشور، به صورت قاچاق صورت می گیرد. حال سوال اینجاست که تبعات این مهاجرت های غیر قانونی چیست؟ در پاسخ به این سوال باید گفت که عموما این مهاجرت ها سبب ناامنی و مشکلات اقتصادی و معیشتی برای مردم ایران خصوصا ساکنین شهرهای مرزی شده است. لذا مسئولین ایران برای جلوگیری از این پدیده تصمیم به برپایی دیوار امنیتی در مرزهای شرقی و به ویژه در مرز مشترک با افغانستان گرفته اند.

اما نکته حائز اهمیت اینجاست که چرا دیوار کشی صورت گرفته در مرزها با فاصله ؟؟؟؟؟؟ کیلو از میله مرزی ایران که به عنوان شاخص بین المللی در تعیین حدود مرزی شناخته می شود، نصب شده است؟ آیا کار کارشناسی از سوی ایران در دهه 80 با توجه به بودجه ای که برای رسم این دیوار هزینه شد، صورت نگرفت؟ آیا این عملیات با اعتراض مردمانی که زمین های کشاورزی‌شان پشت این دیوارمانده بود روبرو نشد و یا نمی توانستند در همان زمان این دیوار کشی را تخریب و دوباره ترسیم کنند؟

بی توجهی مسئولین در همان دوره سبب ایجاد مشکلات عدیده ای برای مردمان سیستان و بلوچستان گردید و با توجه به اینکه می دانستند به مرور زمان این دیوار کشی اشتباه، زمینه ساز اختلافات گسترده ای خواهد شد اما به سادگی و با خیال اینکه هیچ اتفاقی برای خاکی که از کشور پشت این دیوار مانده است نخواهد افتاد، کار را در همان روزهای ابتدایی رها کردند.

بعد از نصب این دیوارها، مردم محلی برای کاشت زمین های کشاورزی خود با مشکلات عدیده ای روبرو شدند که یکی از این مشکلات مواجهه با نظامیان افغانستان و در حال حاضر طالبان است.

با توجه به اینکه حدود 20 سال از این دیوارکشی گذشته و دولت افغانستان می داند که بخشی از خاک ایران پشت این دیوارها مانده است اما آن را جزء سرزمین خود دانسته و بارها برای سربازان و ماموران امنیتی که برای حفظ حریم و خاک کشورمان در منطقه حضور دارند دردسر و مشکلاتی را ایجاد کرده اند به نحوی که گاها برخی درگیری های مرزی سبب شهادت تعدادی از مردم مرزنشین و مرزبانان کشورمان شده است. لذا می توان اولین انتقاد را نسبت به دولتهای گذشته برای رسم اشتباه این دیوار مرگ داشت.

ایران ثابت کرده است که در برهه های مختلف زمانی از کشورهای همسایه خود دفاع کرده و مانع تردد غیر قانونی به خاک این کشورها شده است. اما آیا این موضوع از سوی کشورهای هم مرز ایران نیز رعایت می شود؟ ایا می توان این اطمینان را داشت که دوستان امروز در آینده تبدیل به دشمنانمان نشوند؟ متاسفانه سیاست تنها موضوعی ست که هیچ گاه نمی شود آن را تحلیل و یا پیش بینی کرد. باید بیاد داشته باشیم که ایرانیان هیچ گاه به دنبال تنش و ایجاد دردسر و جنگ برای خودشان و کشورهای همجوار خود نبوده اند و در این زمینه تا به امروز توانسته اعتمادسازی لازم را برای کشورهای دیگر ایجاد کند.

در چند ماهه گذشته شاهد شهادت برخی از سربازان کشورمان در خط مرزی بین ایران و افغانستان بودیم؛ یکی از دلایل این درگیری ها تخریب دیوارکشی قبلی و جایگزینی دیوار جدید بر حسب نقشه و میله مرزی بین دو کشور بود که با مخالفت طالبان روبرو شد.

از این رو سخنگو وزارت خارجه ایران در نشست اخیر خود نسبت به این دیوارکشی واکنش نشان داد و گفت: ایران زمینی را به کسی واگذار نکرده است که بخواهد آن را دریافت کند، جمهوری اسلامی ایران حاکمیت کامل خود را بر مرزهای بین المللی تعریف شده و اعمال می کند. لذا در این زمینه هیچ کسی تردیدی نداشته باشد.

بر اساس این گزارش باید گفت چه دلیلی برای این ملاحظه کاری ها نسبت به اقدامات دولت افغانستان و طالبان نسبت به خاک بجا مانده از ایران در پشت این دیوارها وجود دارد؟

گزارش: زینب شیاس