دکتر حمید حسینی رئیس اتاق بازرگانی ایران و عراق؛ در گفتگو با خبرنگار اقتصادی حیات؛ گفت: قاعدتا هر چه ایران بتواند در زمینه روابط بین‌الملل عقد قراردادهای دوجانبه و چندجانبه و عضویت در کمیسیون‌ها و پیمانهای منطقه‌ای را داشته باشد؛ کمک خواهد کرد تا بخشی از فشارها و تنگناهای اقتصادی به وجود آمده به واسطه تحریم‌ها را از میان بردارد.

رئیس اتاق بازرگانی ایران و عراق در ادامه با اشاره به عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای، افزود: اینکه انتظار داشته باشیم با عضویت در یک پیمان، تمام موانع از مسیر اقتصاد کشورمان برداشته شود، قطعا این مهم محقق نخواهد شد.

به گفته وی در یک بند از پیمان شانگهای آمده است که ایران برای انجام کارهای بانکی خود در گستره جهانی باید عضو «اف ای تی اف» باشد. بنابراین صرف حضور در پیمان شانگهای یا اوراسیا، دلیل بر رفع مشکلات پولی و بانکی کشورمان در عرصه جهانی نخواهد بود، بلکه صرفا برای بازدارندگی، مقاومت و افزایش تبادلات تجاری و اقتصادی می‌تواند راهگشا باشد. 

کاهش تعرفه‌های گمرکی ایران با کشورهای اوراسیا

رئیس اتاق بازرگانی ایران و عراق، همچنین در ادامه بیان کرد:  به این طریق تعرفه‌های گمرکی ما با کشورهای اوراسیا برای ایران به شدت کاهش پیدا کرده است و در این راستا ایران نیز بسترساز کم شدن تعرفه گمرک برای کشورهای طرف مقابل معاملات تجاری و اقتصادی خود شده است. 

حسینی تصریح کرد: در دولت سیزدهم ما شاهد افزایش 20 درصدی روابط ایران با دولت روسیه هستیم که این رشد تعاملات قطعا در سایه توافقاتی، چون شانگهای محقق شده است. ایران برای استفاده از مبادلات بانکی و پیوستن به اقتصاد جهانی ناچار خواهد بود که عضو «اف ای تی اف» شود، اما برای انجام مبادلات با کشوری مانند روسیه که خود نیز از سوی جامعه جهانی مورد تحریم واقع شده است، خیلی نیاز به پایبندی به عضویت در سازمانهایی چون «اف ای تی اف» نخواهد بود. 

وی در ادامه بیان کرد: برای انجام کارهای بانکی و مبادلات رسمی اقتصادی و تجاری با کشوری مانند چین، قطعا نیازمند عضویت در سازمانهایی چون «اف ای تی اف» خواهیم بود. 

تحریم جهانی مانع رونق اقتصاد ایران

به نظر رئیس اتاق بازرگانی ایران و عراق، اگر که مقامات سیاست خارجی ایران به دنبال رونق اقتصادی، صرفا اقدام به عضویت در سازمان های جهانی مانند شانگهای یا «اف ای تی اف» کنند، اما نخواهد که موضوع تحریم جهانی علیه کشورمان را از ریشه و به صورت اساسی حل کنند؛ قطعا  با این راهکار مشکلات اقتصادی ما مرتفع نخواهد شد. 

به گفته حسینی در صورت رفع شدن تحریم‌های جهانی علیه کشورمان، قاعدتا عاقلانه نخواهد بود که نخواهیم از امتیازات عضویت در «اف ای تی اف» استفاده کنیم. از آنجایی که همه کشورهای مهم جهان عضو «اف ای تی اف» هستند، ایران نیز در صورت رفع تحریم‌ها، با پیوستن به آن می‌تواند از امکانات و ارتباطات موجود این سازمان آن استفاده کنند. 

وی در ادامه با اشاره به چگونگی تعاملات تجاری ایران با سایر کشورها با توجه به موانع موجود با توجه به تحریم‌های همه جانبه علیه کشورمان، گفت: تعاملات اقتصادی کشورمان در بخش خصوصی بدون ارتباطات بانکی با کشورهای همسایه، می تواند انجام شود، اما در بخش دولتی این اقدام ممکن نیست. به فرض مثال ایران در خصوص دریافت معوقات خود در خصوص فروش گاز و برق داریم به واسطه دولتی بودن قراردادها با موانعی روبرو شده‌ایم و به سختی با ورادات کالا اقدام به جبران این ضرر و زیان کرده ایم.

حسینی اظهار کرد: از آنجایی که ایران با کشورهایی مانند عراق، افغانستان و پاکستان همسایه هستند در بخش خصوصی با استفاده از اسکناس، ارز مسافری، صرافی‌ها و یا کشورهای ثالث اقدام به انجام تعاملات اقتصادی و تجاری کرده و مشکل خاصی در این خصوص ندارد.

استفاه از ارز ملی در مبادلات تجاری موازنه‌ای

رئیس اتاق بازرگانی ایران و عراق با اشاره به استفاده از ارز ملی در معاملات تجاری ایران با سایر کشورها، گفت: ارز ملی زمانی کاربرد دارد که مبادلات تجاری ما با آن کشور موازنه‌ای باشد . به فرض مثال ایران، روسیه و ترکیه در تعاملات خود می‌توانند از ارز ملی استفاده کنند. اما زمانی که ایران صرفا صادرکننده است و هیچ گونه وارداتی از کشور مقابل ندارد و به ناچار نیاز است تا مبادلات بانکی خود را با ارز و دلار انجام دهد؛ استفاده از ارز ملی کاربری نخواهد داشت. 

وی با اشاره به چگونگی تعاملات تجاری ایران درایام تحریم، با سایر کشورهای جهان، گفت: کشورمان این‌گونه تبادلات را از طریق مبادلات غیر رسمی مانند صرافی ها، تبادل و تهاتر کالا، از طریق ورود شمش طلا ، استفاده از  رمز ارزها و... عملیاتی کرده است، اما نهایتا نمی توان از ابزار بانکی برای پیش‌برد این اهداف از آن بهره‌مند شد. 

افزایش تبادلات تجاری اقتصادی ایران و عراق در سال 1402

حسینی در ادامه با پرداختن به وضعیت تجاری و اقتصادی ایران و عراق، تصریح کرد: خوشبختانه ایران در 3 ماهه ابتدای سال جاری، در مقایسه با 3 ماهه مشابه در سال گذشته، افزایش صادرات به کشور عراق را تجربه کرده است. 

رئیس اتاق بازرگانی ایران و عراق با اعلام آماری در این خصوص عنوان کرد: ایران در 3 ماه ابتدای سال گذشته، یک میلیارد و هشتصد و سی و چهار ملیون دلار صادرات به کشور عراق داشت؛ این در حالی است که در 3 ماه اول سال جاری، دو میلیارد و سیصد میلیون دلار صادرات به این کشور انجام داده است که در مقایسه با سال مشابه رقم قابل ملاحظه و چشم‌گیری می باشد. 

در پایان به گفته حسینی به دلیل آغاز ایام عید و تعطیلات نوروز، ایران معمولا در دو ماه ابتدای سال صادرات قابل توجهی به عراق نداشت و معمولا رقم های معامله شده کمتر از متوسط سالانه بود، اما خوشبختانه در سال جاری صادرات 3 ماهه ابتدای ما در هر ماه بالای 750 ملیون دلار بوده است که با توجه به پیش‌بینی‌های انجام شده تا پایان سال نرخ تعاملات تجاری ایران و عراق به رقم دوازده میلیارد دلار روند افزایشی به خود خواهد گرفت.

خبرنگار: معصومه غفاری