به گزارش خبرنگار اقتصادی حیات؛ در چند ماه اخیر، شاهد نوسانات شدید قیمت مرغ در بازار و فروشگاههای سطح شهر بودیم؛ چنانچه دیروز 12 تیر ماه قیمت مرغ روند سعودی به خود گرفت و تا مرز کیلویی 100 هزار تومان هم پیش‌ رفت.

بر اساس این گزارش میدانی و به گفته مصرف کنندگان، این روزها در پی گرانی سایر کالاهای مصرفی شاهد افزایش قیمت مرغ و همزمان کوچکتر شدن ابعاد آن در بازار گوشت و مرغ هستیم. گرانی کالای اساسی از جمله مرغ به حدی غیر قابل پیش بینی و شتاب زده است که عملا موجب شده است خیلی از خانوارها آن را از سبد غذایی خود حذف کنند.

براساس این گزارش، متاسفانه قیمت مرغ نسبت به زمان مشابه خود در سال 1401 رشد چند درصدی داشته و رشد قیمت آن روزانه تعیین می گردد و عواملی مچون قیمت خوراک دام و نرخ ارز رابطه مستقیم با قیمت مرغ دارد.

با توجه به تورم لحظه به لحظه و روبه رشد در کشور،در عمل شاهد هیچ گونه نظارت دقیقی از سوی مسئولین روی قیمت کالای اساسی و مصرفی شهروندان وجود ندارد. این در حالی است که میزان متوسط در آمد ماهانه خانوارها هیچ سنخیتی با نرخ کالای اساسی نداشته و در ماراتون تورم افزایش تورم و گرانی کالا بر در آمد ناچیز قشر ضعیف و کارگری جامعه پیشی گرفته است.

به نظر برخی کارشناسان به دلیل برنامه‌ریزی‌های غیرکارشناسی تناسب بین عرضه و تقاضا در بازار مرغ، قیمت این محصول روز به روز روند افزایشی به خود گرفته و با نرخی ساختگی و غیر واقعی در بازار به فروش می رسد که در ادامه این مهم باعث شده است تا سرانه مصرف مرغ در کشور روند کاهشی به خود گیرد.

در چنین شرایطی به نظر می رسد که نیاز است که دولت در راستای وظیفه ذاتی خود برای تنظیم بازار مبادرت به خرید و جمع‌آوری مرغ‌های مازاد از واحدهای مرغداری کرده و مرغ تولید شده از مرغداران داخلی را با قیمت واقعی از آنها خریداری کند و همچنین عرضه مرغ منجمد در سطح کشور  را به طور کامل متوقف کند، تا به واسطه آن قیمت‌ این محصول در بازار واقعی شده و به دست مصرف کننده برسد.

در روزهای اخیر، اخباری هم پیرامون کوچکتر و لاغرتر شدن مرغ‌های عرضه‌شده در بازار منتشر شد. در پی آن هم برخی اظهار نگرانی کردند که این امر به بیمار شدن مرغ‌ها مربوط می‌شود. مدیرعامل اتحادیه مرغداران کشور در واکنش به این خبر گفت: این خبر درست نیست و مرغ‌های بازار وزنشان کم نشده است بلکه سیاست این است که مرغ سایز یا همان مرغ استاندارد در بازار عرضه شود.

بر این اساس با توجه به افزایش تورم و نوسانات نرخ ارز، به دلیل اینکه هزینه‌های تولید بالا رفته است مرغداران ترجیح می‌دهند که مرغ‌های خود را در سنین پایین بفروشند و هزینه‌های تولید را به نوعی مدیریت کنند که این کار خیلی هم خوب است چرا که در کل دنیا معمولا مرغ با وزن پایین سالمتر بوده و برای مصرف مناسب تر است.

لازم به ذکر است که وزن مرغ استاندارد یک کیلو و ۲۰۰ تا یک کیلو و ۸۰۰ گرم است اما در کشور ما مردم عادت کرده‌اند که مرغ‌های با وزن بالاتر از ۲ کیلو مصرف کنند در حالی که مرغ‌های سایز از این جهت که چربی کمتری دارند از کیفیت لاشه بهتری برخوردارند و سالم‌تر هستند. بنابراین لازم به نظر می رسد که به منظور ارتقای سلامت جامعه، باید تمهیداتی در خصوص فرهنگسازی مصرف مرغ‌ های سایز و کوچک‌تر صورت گیرد. 

کارشناسان و اصناف مرتبط با تولید مرغ به شدت از مواضع قیمتی دولت برای بازار مرغ گلایه دارند و معتقدند قیمت مصوب ۷۳‌هزار تومان نمی‌تواند پاسخگوی هزینه‌های آن‌ها باشد، از این رو چاره‌ای جز کاهش تولید ندارند. از طرف دیگر وضعیت توزیع نهاده‌های دامی در بازار نیز مناسب نیست، به همین دلیل عمده واحدهای مرغداری و دامداران نمی‌توانند در سامانه بازارگاه نهاده خود را دریافت کنند و مجبورند با قیمت‌های بیشتر نهاده‌های مورد نیاز خود را از بازار آزاد تهیه کنند که همین امر زمینه‌ساز افزایش هزینه‌های تولید است.

بر اساس اخبار میدانی 13 فروردین 1402 در بازار گوشت و مرغ، هر چند مرغ کشتار روز به صورت روزانه در میادین میوه و تره‌بار با قیمت مصوب ۷۳‌هزار تومان عرضه می‌شود، اما شاهد آن هستیم که به سرعت این میزان مرغ توزیعی خریداری شده و بسیاری از مردم باید مرغ مورد نیاز مصرفی خود را از خرده‌فروشی‌ها تهیه کنند که این مهم نشان از عدم هماهنگی میان بازار عرضه و تقاضا دارد.

ضروری است که قیمت گوشت مرغ از حالت دستوری خارج شود و دولت‌ها برای جبران قیمت مرغ با قیمت فعلی کارت پروتئینی به اقشار خاص و محروم جامعه بدهند. سیستم توزیع مرغ مقصر افزایش قیمت مرغ است. در وضعیت فعلی مرغ برای مرغداری به ازای هر کیلوگرم ۵۲‌هزار تومان تمام می‌شود که آن را به قیمت ۵۶‌هزار تومان می‌فروشد.

از آنجا که طی سال‌های اخیر با افزایش قیمت گوشت قرمز، سرانه مصرف گوشت مرغ به بیش از ۳۲ کیلوگرم افزایش یافته است و مردم تلاش دارند از این محصول پروتئینی بیشتر از گوشت قرمز استفاده کنند، اما نوسان نرخ این محصول نیز مشکل‌ساز و موجب سردرگمی شده است، بنابراین برخی کارشناسان افزایش سرانه گوشت مرغ را در نابسامانی بازار این محصول بی‌اثر نمی‌دانند و می‌گویند افزایش تقاضا نیز باعث شده است گاهی شاهد کمبود در بازار گوشت مرغ و افزایش قیمت‌ها باشیم.

در پایان به نظر می‌رسد بازار مرغ متأثر از نبود مدیریت موفق است که باعث نارضایتی مصرف‌کننده و تولیدکننده شده است. از طرفی شبکه توزیع یکی از متغیرهای مؤثر در گرانی قیمت انواع کالا از جمله گوشت است، بنابراین انتظار می‌رود دولت نظارت بیشتری بر شبکه توزیع داشته باشد.

خبرنگار: معصومه غفاری