به گزارش خبرنگار اقتصادی حیات؛ یکی از پروژه‌هایی که همواره بسیاری از کارشناسان مالی برای کاهش آسیب تحریم ها مطرح می‌کنند، شکل‌دهی یک شبکه مالی به موازات «سوئیفت» و مبتنی بر ارزهای ملی دو کشور است که بر اساس آن بتوان به دور از فضای تحریمی که از طریق سوئیفت برای تحت فشار قرار دادن ایران در تبادلات مالی با دنیا صورت می‌گیرد، زمینه را برای شکل‌دهی کلونی‌های مالی داخلی با دنیا فراهم آورد. رویکردی که در قالب پیمان‌های پولی دو و چند جانبه بین ایران و برخی کشورها از جمله روسیه، در حال شکل‌گیری است.

بر اساس این گزارش، در پیمان پولی دوجانبه، تجارت با استفاده از پول‌های محلی انجام می‌شود؛ یعنی به جای استفاده از یک پول واسط مانند دلار و یورو، از پول کشورهای مبدا و مقصد تجارت استفاده می‌شود و دلار واسط تجاری نیست.

با توجه به اینکه که تحریم‌های گسترده آمریکا علیه بانک مرکزی و شرکت‌های اقتصادی و تجاری کشورمان، تبادلات مالی و بانکی ایران را با مشکل مواجه کرده است، استفاده از ارز ملی می‌تواند راهگشا و چاره‌ساز بخشی از مشکلات به وجود آمده به واسطه تحریم‌ها، علیه کشورمان باشد.

بنابراین پیمان‌های پولی دو‌جانبه و ارز‌های ملی با هدف رفع مشکلات ارزی کشور در بلندمدت، به عنوان راه کار دائمی در دستور کار قرار گرفته و در شرایط تحریم‌های غیرقانونی علیه کشورمان، این روش پرداخت کارآمد بوده و به واسطه آن چشم‌انداز خوبی برای توسعه فعالیت اقتصادی کشور را متصور می‌شود.

در این روش  با استفاده از ارز ملی در مبادلات خارجی، بدون دخالت نظام دلاری، سایر ارزها از قبیل دلار و یورو که تحت اختیار کشور‌های دیگر است، به عنوان ابزار پرداخت در عمده مبادلات کشور حذف شده و بخشی از آسیب‌های تحمیل شده از سوی جامعه جهانی علیه کشور را کاهش می‌دهد.

از جمله دلایل استفاده از ارز ملی برای تجارت فرامرزی این است که سهم دلار از تسویه‌های بانک جهانی و عرصه بین‌الملل کاهش پیدا کند. زمانی دو کشور از ارزهای ملی استفاده می کنند که طرفین در تجارت با یکدیگر در شرایط بالانس و برابر قرار داشته باشند و مازاد تجاری نداشته باشند.

بر اساس آخرین اخبار ایران و ورسیه  با بالاترین میزان ذخایر انرژی مدتی است که  با تحریم‌های غرب  مواجه شده و قصد دارند با هم‌افزایی ظرفیت‌های بی‌بدیل خود این تحریم‌ها را  تا حدودی بی‌اثر کنند . در نخسین گام از این رویکرد نماد معاملاتی جهت ارز ریال - روبل در بازار متشکل ارزی ایران گشایش یافت و با راه‌اندازی نماد معاملاتی روبل روسیه، صادرکنندگان ایرانی از طریق بانک‌ها و صرافی‌های کارگزار بازار متشکل معاملات ارز، می‌توانند همانند اسکناس دلار و یورو، روبل را با نرخ توافقی در این بازار عرضه کنند.

بر این اساس متقاضیان روبل می‌توانند در چارچوب مقررات ارزی بانک مرکزی ایران درخواست خود را در یکی از سرفصل‌های مصارف ارزی خدماتی (غیربازرگانی) که از سوی بانک مرکزی تعیین شده است ثبت کنند.

با این وجود به نظر می‌رسد که استفاده از ارزهای ملی دو کشور برای مبادلات تجاری مبادلات ارزی پایدار نیست. زیرا مازاد حساب جاری که در پایان هر مبادله باقی می‌ماند زیادبوده و از آنجایی که تراز تجاری پایاپای نیست، مجددا باید از منابع دیگری مانند درهم یا دلار اقدام به تسویه کرد.

 در پایان موضوع استفاده از ارزهای ملی برای تسویه اقدامات تجاری و بازرگانی یک سیاست تجاری است تا سیاست ارزی و در مجموع باید دنبال برنامه توسعه این روند باشیم که تراز تجاری در این حوزه صفر شود.

گزارش: معصومه غفاری