به گزارش حیات، امروز برای حزب جمهوری خلق (CHP) در ترکیه، روز مهم و حساسی بود. چرا که دادگاه به دنبال ابطال نتایج انتخابات داخلی کنگره قبلی این حزب بود و اوزگور اوزل رهبر حزب، در آستانه حذف سیاسی قرار گرفته بود. زیرا چند دادستان نزدیک به حزب عدالت و و توسعه با تنظیم یک دادنامه، اعلام کرده بودند که در کنگره تقلب شده و مشروعیت رهبری اوزل زیر سوال است.

این اتهام سنگین، کمال کلیچدار اوغلو رهبر قبلی حزب مزبور را تشویق کرد تا یک بار دیگر به صحنه سیاست بازگردد و به دنبال نشستن بر کرسی رهبری باشد.

سناریوی حقوقی به شکلی تنظیم شده بود که در یک روند ۶ ماهه، پس از عزل و زندانی شدن اکرم امام اوغلو شهردار سابق استانبول و نامزد بالقوه حزب برای انتخابات آتی ریاست جمهوری، اوزگور اوزل و شهرداران توانمند حزب نیز یکی یکی کنار نهاده شوند. ولی این امروز در کنگره حزب و پس از تحمل یک دوره سخت و پر از فشار سیاسی، حقوقی و رسانه‌ای، اوزل توانست سناریوی دولت اردوغان را نقش برآب کند و همچنان در موقعیت رهبری حزب باقی بماند.

حزب جمهوری خلق که در سال ۱۹۲۳ میلادی و همزمان با تاسیس نظام جمهوری ترکیه به وجود آمده، در انتخابات شهرداری‌های ترکیه در سال ۲۰۲۴ میلادی، برای نخستین بار توانست حزب اردوغان را به رده دوم هل دهد و بر پله نخست بایستد.

به همین خاطر، دولت اردوغان به دنبال تضعیف این حزب است و سناریوی بازگشت مجدد کمال کلیچدار اوغلوی پیر و محافظه کار به جای اوزگور اوزل، مهمترین رکن سناریوی اردوغان برای تضعیف مخالفین لائیست – کمالیست بود.

در بیست و دومین کنگره فوق‌العاده حزب جمهوری خلق که امروز در آنکارا برگزار شد، اوزگور اوزل تنها نامزد رهبری حزب، توانست ۸۳۵ رای به دست آورد و دوباره به عنوان رهبر حزب انتخاب شود. در مقابل، کمال کلیچدار اوغلو رهبر پیشین حزب، تماس تلفنی اوزل برای حضور در کنگره را رد کرد و به نشانه قهر، حاضر نشد در جمع رفقای قبلی خود، حضور پیدا کند.

اکرم امام ‌اوغلو شهردار سابق استانبول در پیامی که از داخل زندان برای کنگره حزب خود فرستاده بود، ضمن انتقاد از سیاست‌های اردوغان و حزب عدالت و توسعه اعلام کرد: «این دولت، با آگاهی کامل از اینکه در شرایط عادی هرگز در انتخابات دیگری پیروز نخواهد شد و در مواجهه با شورش خاموش ملت ناپدید خواهد شد، تمام تلاش خود را برای تضعیف حزب ما به کار می‌گیرد. اردوغان بیش از هر چیزی به تضعیف، تفرقه و فروپاشی حزب ما امیدوار است. این دولت نمی‌تواند تحمل کند که مردم حرف آخر را بزنند و از آنجایی که دولت اردوغان، نمی‌تواند با مخالفان خود در میدان انتخابات رقابت شرافتمندانه را پیش ببرد، به استبداد و روش‌های غیرقانونی پناه برده تا ما را حذف کند».

حمله تند اوزل به اردوغان

اوزگور اوزل، رهبر حزب جمهوری خلق در سخنرانی خود در کنگره حزب به تندی به اردوغان و حزب حاکم ترکیه تاخته و گفت: «آکپارتی پس از اولین شکست انتخاباتی‌اش، به تمام ملت نشان داد که از هر نظر شکست خورده، به دموکراسی اعتقادی ندارد و صرفاً به دنبال رانت و منافع است. می‌دانید چرا اردوغان، بازی را به میدان‌های خارج از انتخابات می‌کشد؟ چون به خودش و حزبش اعتماد ندارد و می‌داند که در شرایط عادی و قانونی، نمی‌تواند با ما رقابت کند. به همین خاطر، اردوغان از قوه قضاییه ترکیه استفاده ابزاری می‌کند و کاری می‌کند تا برای اولین بار در تاریخ جمهوری ترکیه، دادستان‌ها برای مسائل داخلی و سازمانی حزب، تعیین تکلیف کنند! ولی ما تسلیم نشدیم و در کنار شما ایستادیم. ما خواهیم جنگید و تسلیم نخواهیم شد».

اوزل در ادامه، دستگیری امام اوغلو و ده‌ها شهردار و صدها کادر حزب جمهوری خلق را به عنوان کودتایی توصیف کرد که اردوغان برای انجام آن، از دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا مجوزهای لازم را دریافت کرده است.

وی در ادامه با انتقاد از حضور مخفیانه پسر ترامپ در استانبول گفت: «چه کسی مخفیانه با پسر ترامپ همکاری و معامله می‌کند؟ بدینوسیله به ملتمان اعلام می‌کنم که طیب اردوغان، آدمِ ترامپ و تحت امر تیم ترامپ است».

رهبر حزب جمهوری خلق، یک بار دیگر خواهان برگزاری انتخابات پیش از موعد در ترکیه شده و اعلام کرد: «این کشور، همین حالا به صندوق‌های رای نیاز دارد. چرا که دولت ناتوان است و در حال حاضر ترکیه فقیرترین کشور اروپا است. در این سیستم شیطانی، عدالت درآمدی وجود ندارد و ما در تورم رتبه اول اروپا را داریم. در این سیستم شیطانی، هیچ عدالتی در مالیات وجود ندارد و ۸۹ درصد مالیات توسط گروه‌های کم‌درآمد و متوسط پرداخت می‌شود».

اوزگور اوزل در پایان سخنان خود، از هواداران حزب جمهوری خلق و همه احزاب و فعالان سیاسی ترکیه درخواست کرد تا قبل از دیدار اردوغان و ترامپ، در مقابل سفارت فلسطین جمع شوند و به نشانه همبستگی با مردم غزه، پرچم فلسطین را به اهتزاز دربیاورند.

گام بعدی چیست؟

انتخاب مجدد اوزگور اوزل به عنوان رهبر حزب جمهوری خلق، پیروزی ارزشمندی برای بزرگترین حزب مخالف اردوغان است. اما چنین چیزی به معنی پایان ستیز اردوغان با این حزب نیست و بدون شک او همچنان به دنبال تضعیف این حزب خواهد بود.

تا اینجای کار و در ۶ ماه اخیر، اردوغان در اعمال فشار بر حزب جمهوری خلق، این پیروزی‌ها را به دست آورده است:
۱.عزل و زندانی کردن اکرم امام اوغلو شهردار سابق استانبول.
۲.ابطال مدرک تحصیلی امام اوغلو و ممانعت از نامزدی او در انتخابات آتی ریاست جمهوری.
۳.ابطال نتایج شاخه استانی تشکیلات حزب جمهوری خلق در استانبول به عنوان موتور محرک سیاست‌های انتخاباتی مخالفین اردوغان.
۴.ایجاد تفرقه و اختلاف در صفوف رهبری حزب جمهوری خلق و دور کردن کمال کلیچدار اوغلو و گورسل تکین از صف یاران اوزگور اوزل.
۵.جذب چندین شهردار حزب جمهوری خلق به سوی حزب عدالت و توسعه از جمله خانم چرچی اوغلو شهردار کلانشهر آیدین.
۶.ایجاد مشغولیت و استرس سیاسی و روانی برای حزب جمهوری خلق در آنکارا و استانبول.

اما سناریوی اردوغان، هنوز هم یک خلا بزرگ دارد که عبارت از ناتوانی در حذف سیاسی اوزگور اوزل است. حالا برای کنار زدن این رهبر محبوب و مردمی، تیم اردوغان، ابزارها و راهکارهای خاصی ندارد. چرا که اوزل به عنوان نماینده پارلمان، دارای مصونیت قضایی است و لغو مصونیت او، نیاز به رای نمایندگان در صحن علنی پارلمان دارد.

بنابراین، تا زمانی که اوزگور اوزل، مرتکب یک جرم سنگین امنیتی و اخلاقی منجر به رسوایی نشود، امکان حذف او از گردونه رقابت‌های سیاسی ترکیه ناممکن است.

بر اساس قوانین ترکیه، «هیات عالی انتخابات» تنها نهاد قضایی است که درباره تخلفات سازمان های داخلی احزاب، مجوز بررسی قضایی و صدور حکم دارد و بنابراین، احکام دادگاه بدوی استانبول و دادگاه بدوی آنکارا، بلا اثر است.

حال باید دید آیا تیم مشاورین حقوقی اردوغان، راهکار دیگری برای ایجاد فرسایش و استرس حقوقی و سیاسی در حزب جمهوری خلق پیدا خواهد کرد یا نه. چرا که تمام شواهد، نشان دهنده آن است که احتمال بازگردادندن امام اوغلو به صحنه رقابت انتخاباتی دور از ذهن است و اوزل، شخصاً رقیب اردوغان در انتخابات بعدی خواهد بود.

منبع؛ مشرق