به گزارش حیات، در سال‌های اخیر، شاهد ظهور پدیده‌ای نگران‌کننده در صنعت بازی‌های رایانه‌ای غربی بوده‌ایم؛ تولید عنوان‌هایی که نه تنها در چارچوبی ضدایرانی عمل می‌کنند، بلکه آشکارا به ترویج کلیشه‌ها و اسلام‌هراسی خطرناک می‌پردازند. این بازی‌ها با تحریف واقعیت‌های تاریخی و فرهنگی، ایران و اسلام را به عنوان نماد شرّ مطلق به تصویر می‌کشند و ذهنیت میلیون‌ها بازیکن در سراسر جهان را مخدوش می‌سازند. این گزارش به بررسی ابعاد پنهان این بازی‌ها، ایدئولوژی حاکم بر آن‌ها و تأثیرات مخرب این روایت‌سازی‌های عمدی می‌پردازد.
بازی‌های آمریکایی و غربی ضدایرانی، دارای محتوای اسلام هراسی
این بازی‌ها الزاماً «ضداسلامی» به قصد اولیه نیستند، اما در روایت‌ها، طراحی شخصیت‌ها، یا تصویرسازی‌های فرهنگی‌شان، کلیشه‌ها و تصویرهای منفی از اسلام و مسلمانان را بازتولید کرده‌اند. در ادامه، چند نمونه از بازی‌هایی که مورد انتقاد واقع شده‌اند را معرفی می‌کنیم. بازی‌های دیجیتال آمریکایی که به بازنمایی منفی از ایران، اسلام و کشورهای خاورمیانه پرداخته‌اند، عموماً در سرگرمی‌های نظامی، جنگی و اکشن برجسته هستند. برخی از این بازی‌ها عبارتند از:
۱. Call of Duty: Modern Warfare به‌ویژه نسخه‌های Modern Warfare و Black Ops II
این بازی به بازتولید چهره تروریستی از مسلمانان می‌پردازد.در چند نسخه از این سری، دشمنان اصلی اغلب در کشورهای مسلمان‌نشین (مثل افغانستان، عراق یا مناطق خاورمیانه) قرار دارند، و طراحی شخصیت‌ها و گویش‌ها به‌گونه‌ای است که مسلمانان را با خشونت، افراط‌گرایی و تروریسم پیوند می‌دهد.
این بازی به طور خاص با پرداختن به داستان‌هایی که در مناطق خاورمیانه رخ می‌دهد، و نمایش گروه‌های تروریستی و نظامی، انتقادات زیادی به خاطر بازنمایی کلیشه‌ای از فرهنگ‌های منطقه به خود جلب کرد.
۲. Soldier of Fortune (سری بازی‌ها)
این سری بازی‌ها به ماجراجویی‌های نظامی و جنگی می‌پردازد و در برخی از ورژن‌های آن، تصاویر منفی و خشونت‌آمیز از میدان‌های جنگ در خاورمیانه به نمایش درمی‌آید.
۳. Battlefield ۳
این بازی نیز بخشی از داستانش در خاورمیانه می‌گذرد و مانند بسیاری از دیگر بازی‌های نظامی، تصاویری خشن و منفی از مناطق و فرهنگ‌های مختلف را نشان می‌دهد.
۴. Medal of Honor: Warfighter
این بازی حول محور مبارزه با تروریسم در نقاط مختلف خاورمیانه می‌چرخد. بازنمایی مجدد از کاراکترها و شرایط ناشی از جنگ‌های مختلف در منطقه، مورد انتقاد قرار گرفته و برخی از منتقدان بر این باورند که تصاویر این بازی می‌توانند به تجارب منفی اجتماعی و فرهنگی دامن بزنند.
۵. Spec Ops: The Line
این بازی داستانی عمیق و بحث‌برانگیز دارد که به جنگ و تبعات روانی آن می‌پردازد. اگرچه انتقادهای زیادی به نحوه نمایش شخصیت‌ها و داستان آن وارد شده است، برخی معتقدند که بازنمایی‌هایی از خاورمیانه در آن وجود دارد که می‌تواند منفی تلقی شود.
۶. Counter-Strike
در این بازی، مبحث جنگ‌های تروریستی و خشونت در خاورمیانه مطرح می‌شود و برخی از شخصیت‌ها و سلاح‌ها ممکن است به تحریف واقعیت منجر شوند.
این بازی‌ها به دلیل محتوای خود و نحوه بازنمایی فرهنگ‌های مختلف مورد انتقاد قرار گرفته‌اند و ممکن است بر روی نگرش‌ها و تصورات عمومی تأثیر بگذارند. نقدهای اجتماعی و فرهنگی در مورد این نوع بازنمایی‌ها از اهمیت زیادی برخوردار است و باعث گفتگوهای گسترده‌ای درباره تأثیر بازی‌های دیجیتال بر روابط فرهنگی و سیاسی می‌شود.
۷. Counter-Strike: Global Offensive
اگرچه این بازی بیشتر به عنوان یک بازی تیراندازی چند نفره شناخته می‌شود، اما برخی کاراکترهای آن به عنوان تروریست‌ها از خاورمیانه نمایش داده می‌شوند که می‌تواند به تقویت کلیشه‌های منفی علیه ایرانی‌ها و فرهنگ‌های دیگر بینجامد.
۸. SOCOM: U.S. Navy SEALs
در این سری بازی‌ها، در برخی از نسخه‌ها به طور مستقیم به ایران و تهدیدهای آن اشاره شده است. مأموریت‌ها به صورت خاکستری منفی و از منظر آمریکایی‌ها طراحی شده‌اند که می‌تواند تصویر منفی از مناطق و فرهنگ‌های محلی ایجاد کند.
۹. Six Days in Fallujah
این بازی با محوریت تطهیر حمله آمریکا به عراق و نمایش یک‌جانبه از نبرد فلوجه است. درواقع بازی به بازسازی نبرد فلوجه در عراق می‌پردازد و عمدتاً نگاه نظامیان آمریکایی را نمایش می‌دهد. به همین دلیل، گروه‌هایی در جهان اسلام آن را تحریف تاریخ و نادیده گرفتن قربانیان غیرنظامی دانسته‌اند.
این بازی بر اساس جنگ عراق ساخته شده است، اما تأکید آن بر روی فعالیت‌های نظامی و زمینه‌های ضد تروریستی به تصویر یک واقعیت جنگی منفی در خاورمیانه، که در برخی موارد می‌تواند شامل ایران و تأثیرات آن باشد، می‌انجامد.
۱۰. Resident Evil ۵
این بازی به نژادپرستی و اسلام‌هراسی ضمنی می‌پردازد. در حالی که بازی به‌صورت مشخص به مسلمانان اشاره نمی‌کند، اما وقایع آن در یک کشور خیالی آفریقایی و در دل فضای روستایی / اسلامی اتفاق می‌افتد که بسیاری از عناصر فرهنگی به‌طور نادرست و کلیشه‌ای تصویر شده‌اند.
۱۱. Assassin’s Creed برخی نسخه‌ها، مثل نسخه اول
این بازی به بازنمایی نادرست از دوره جنگ‌های صلیبی می‌پردازد. در حالی که بازی دارای ابعاد تاریخی و فرهنگی گسترده‌ای است، اما برخی منتقدان اسلامی معتقدند که در بازنمایی شخصیت‌های مسلمان و جنگ‌های صلیبی، نوعی سوگیری غربی و یک‌جانبه‌نگری دیده می‌شود.
۱۲. Zog’s Nightmare بازی نژادپرستانه و ضداسلامی تولیدشده توسط گروه‌های راست افراطی
این بازی صراحتاً ضداسلامی و ضدیهودی است و توسط گروه‌های نئونازی و سفیدبرترپندار ساخته شده و یکی از معدود بازی‌هایی است که آشکارا ایدئولوژی‌های افراطی و تنفرآمیز را تبلیغ می‌کند.
بسیاری از این بازی‌ها مستقیماً ادعای ضداسلام بودن ندارند، اما نقد آن‌ها از سوی منتقدان فرهنگی، دانشگاهیان، و نهادهای اسلامی معمولاً بر این مبنا است که مسلمانان را اغلب در نقش دشمن و تروریست نشان می‌دهند. فرهنگ اسلامی را سطحی، خشن یا واپس‌گرا به تصویر می‌کشند. تنوع داخلی جهان اسلام را نادیده می‌گیرند و آن را یک‌دست و کلیشه‌ای نشان می‌دهند.
در مجموع به نظر می‌رسد این بازی‌ها نه تنها به عنوان یک سرگرمی، بلکه به مثابه ابزاری برای جنگ نرم و شکل‌دهی به گفتمان‌های سیاسی علیه ایران و جهان اسلام عمل می‌کنند. بنابراین، ضروری است با نگاهی نقادانه و هوشیارانه، ضمن افشای اهداف پشت پرده این تولیدات، برای مقابله با این روایت‌سازی‌های مخرب و ارائه تصویری واقعی و متعادل از تمدن اسلامی، چاره‌اندیشی جدی صورت بگیرد.
منبع؛ مهر
نظر شما