به گزارش حیات، در آستانه بزرگ‌ترین گردهمایی دینی جهان، پیاده‌روی اربعین حسینی(ع)، استان کرمانشاه بار دیگر در کانون توجه ملی قرار گرفته است، استانی که به‌دلیل موقعیت ژئوپولیتیکی، جغرافیایی و فرهنگی‌اش، نقشی کلیدی در تسهیل تردد زائران به‌سوی مرز خسروی و در مسیر زیارت کربلای معلی ایفا می‌کند. کرمانشاه نه‌تنها یکی از مهم‌ترین مسیرهای گذرگاهی زوار است، بلکه به‌واسطه اقدامات زیربنایی و خدماتی، در حال تبدیل شدن به یکی از محورهای اصلی "اقتصاد زیارتی" در کشور است.
اهمیت اربعین، فراتر از یک مناسک مذهبی، امروز به‌مثابه یک رویداد عظیم فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و حتی امنیتی تلقی می‌شود. میلیون‌ها زائر که با پای پیاده و وسایل نقلیه از سراسر کشور و کشورهای همسایه راهی کربلا می‌شوند، نیازمند زیرساخت‌های پایدار، مدیریت یکپارچه و خدماتی گسترده‌اند که بتواند تردد آنها را ایمن، روان و منظم کند، در این میان، مرز خسروی به‌عنوان یکی از باسابقه‌ترین و مجهزترین گذرگاه‌های غرب کشور، جایگاهی بی‌بدیل در خدمت‌رسانی به زائران دارد. اما آنچه اهمیت مضاعف می‌یابد، نگاه راهبردی به ظرفیت‌هایی است که اربعین به‌صورت سالانه برای توسعه استان ایجاد می‌کند.
استان کرمانشاه طی سال‌های اخیر، با تکیه بر همت مدیریتی و هماهنگی گسترده بین‌دستگاهی، گام‌های بلندی در راستای بهبود وضعیت راه‌ها، رفع نقاط حادثه‌خیز، تجهیز پایانه‌های مرزی، توسعه پارکینگ‌ها، ساماندهی موکب‌ها، هوشمندسازی تردد و ارتقای امنیت جاده‌ای برداشته است. تخصیص اعتبارات ملی، مشارکت بخش خصوصی، حضور پررنگ گروه‌های مردمی و بسیج تمامی امکانات استان، نویدبخش برگزاری یک اربعین مردمی، منظم و عزتمند است.
اما از نگاه کارشناسان، چالش‌ها نیز کم نیستند؛ از کمبود نیروی انسانی پلیس راهور و مشکلات در مدیریت ترافیک گرفته تا ضرورت برنامه‌ریزی دقیق برای استفاده پایدار از زیرساخت‌ها در طول سال، همگی نیازمند برنامه‌ریزی نوآورانه و همکاری همه‌جانبه هستند، آنچه در این میان اهمیت دارد، بهره‌گیری از ظرفیت اربعین به‌عنوان پیشران توسعه استان است؛ ظرفیتی که می‌تواند به‌خوبی در مسیر ارتقای گردشگری مذهبی، مراودات تجاری با کشور عراق، توسعه زیرساخت‌های مرزی، و حتی اشتغال‌زایی و سرمایه‌گذاری نقش‌آفرین باشد.
در گفت‌وگوی پیشِ‌رو با نجفی، از مسئولان اجرایی ستاد اربعین استان کرمانشاه، به واکاوی دقیق مهم‌ترین اقدامات زیرساختی، مدیریتی، و خدماتی استان در آستانه اربعین امسال پرداخته‌ایم، از راهکارهای نوین برای مدیریت هوشمند ترافیک تا تجهیز پارکینگ‌های چندصدهکتاری، از چالش‌های سرویس‌های بهداشتی تا تجربه‌های موفق در جانمایی موکب‌ها و در نهایت، از آینده توسعه استان بر پایه اقتصاد زیارتی. این گفت‌وگو تصویری جامع از تلاش‌های همه‌جانبه و چشم‌اندازهای پیش‌ِروی استان کرمانشاه در مسیر خدمت به زائران حسینی و ارتقای جایگاه راهبردی این منطقه ارائه می‌دهد.
کرمانشاه در آستانه اربعین؛ از بهسازی 200 کیلومتر جاده تا هوشمندسازی مسیر زائران
تسنیم: با توجه به اقدامات انجام‌شده در استان کرمانشاه برای تسهیل تردد زائران اربعین، به‌نظر شما مهم‌ترین چالش پیشِ‌رو در زمینه مدیریت ترافیک و ایمنی جاده‌ها در ایام اربعین چیست و چه راهکارهای نوآورانه‌ای می‌توان برای غلبه بر آن پیشنهاد داد؟
نجفی: استان کرمانشاه با تمام توان و با محوریت دکتر حبیبی، استاندار محترم، و با همکاری 18 کمیته تخصصی و دستگاه‌های اجرایی مرتبط، خود را برای میزبانی شایسته از زائران اربعین حسینی آماده کرده است. هدف اصلی، برگزاری یک اربعین مردمی و با محوریت مردم است و دولت نقش تسهیل‌گر را ایفا می‌کند، در همین راستا، اقدامات زیربنایی و خدماتی قابل‌توجهی در حال انجام است.
با توجه به عبور زائران از 6 محور مواصلاتی استان، چه به‌سمت مرز خسروی و چه مرز مهران، اعتبارات قابل‌توجهی از محل بودجه ملی به استان اختصاص یافته است. این اعتبارات صرف روکش راه‌ها، رفع نقاط حادثه‌خیز و بهبود زیرساخت‌ها شده است. تاکنون بیش از 200 کیلومتر روکش راه‌ها در دست اقدام و اجرا قرار گرفته است و مناقصات مربوط به آن در حال برگزاری است، همچنین، 19 نقطه حادثه‌خیز در طول مسیرها با اعتباری بالغ بر 60 میلیارد تومان شناسایی و کاملاً برطرف شده است.
بحث پایش تصویری و روشنایی جاده‌ها نیز با جدیت دنبال می‌شود. دوربین‌های موجود در حال فعالیت و تعمیر هستند و برنامه‌ریزی برای افزایش تعداد دوربین‌ها جهت هوشمندسازی جاده‌ها در دستور کار قرار دارد. این اقدامات با هدف ارتقای ایمنی تردد زائران و کاهش تلفات جاده‌ای صورت می‌گیرد، چرا که طبق برنامه‌های بالادستی کشور، کاهش آمار تصادفات و تلفات جاده‌ای یک اولویت اساسی است و هوشمندسازی جاده‌ها یکی از راه‌های کلیدی دستیابی به این هدف است.
با وجود کمبود نیروی فیزیکی پلیس راهور، تلاش می‌شود با استفاده از فناوری و هوشمندسازی، نظارت و کنترل بر ترددها به بهترین شکل انجام شود، همچنین، برنامه‌هایی برای بهبود وضعیت ترافیکی در داخل شهرها نیز در نظر گرفته شده است تا عبور و مرور زائران تسهیل گردد.
ورودی شهرها برای تردد زائران اربعین بسته نمی‌شود/ اقتصاد زیارتی رونق می‌گیرد
تسنیم: با توجه به دستاوردهای ذکرشده در خصوص زیرساخت‌های ایجادشده برای تردد زوار اربعین، چگونه می‌توان از این زیرساخت‌ها به‌صورت پایدار در طول سال برای توسعه اقتصادی و گردشگری منطقه استفاده کرد؟
نجفی: در جلسات برگزارشده در خصوص اربعین، موضوع تردد زوار از داخل شهرها به‌طور کامل مورد بحث و بررسی قرار گرفته و تأکید مدیر ارشد استان بر این امر بوده است. جانمایی موکب‌ها کاملاً مشخص شده است؛ به‌عنوان مثال، موکب ماهی‌دشت که در سال گذشته نیز فعال بود، امسال نیز جانمایی آن مشخص شده است. در شهرهایی که کمربندی دارند، تأکید شده است که به هیچ عنوان نباید مسیرهای ورودی شهر بسته شود تا زائران عزیز بتوانند از داخل شهر تردد کنند، این موضوع در اربعین گذشته مورد رضایت مردم قرار گرفت و اقتصاد زیارتی را نیز تقویت کرد.
زیرساخت‌هایی که در مرز خسروی ایجاد شده، از برکت اربعین است و علاوه بر ایام اربعین، در طول سال نیز برای مراودات تجاری و صادرات با کشور عراق مورد استفاده قرار می‌گیرد. در ایام تاسوعا و عاشورا، بیش از 9 هزار نفر از این مسیر تردد داشته‌اند. با به‌روزرسانی زیرساخت‌ها، رفع نقاط حادثه‌خیز، بهبود راه‌ها و هوشمندسازی روشنایی‌ها، جاده‌ها می‌توانند در طول سال به مردم خدمت‌رسانی کنند. در زمان حاضر، حدود 20 تا 25 روز از سال این زیرساخت‌ها در اختیار زائران قرار می‌گیرد و مابقی ایام سال در اختیار عموم مردم است.
امسال 286 موکب مردمی با جانمایی مشخص و UTM تعیین‌شده، در مسیر پیش‌بینی شده‌اند، حتی دست‌فروشان و روستاهای واقع در مسیر نیز مورد توجه قرار گرفته‌اند. در حدود 17 شهر استان کرمانشاه مسیر اربعین وجود دارد و یکی از دستاوردهای اربعین، تجهیز شهرداری کرمانشاه به بیش از 24 دستگاه ماشین جمع‌آوری زباله، ایمنی و آتش‌نشانی در طول یکی دو سال اخیر بوده است، سایر شهرداری‌ها نیز از نظر اعتبارات و خرید ماشین‌آلات در وضعیت خوبی قرار دارند.
با وجود اینکه بسیاری از استان‌های دیگر از سال 90 میزبان زوار اربعین بوده‌اند، زیرساخت‌های ایجادشده در این استان به‌گونه‌ای است که می‌توان از آنها بهره‌مند شد. تنها حدود 21 کیلومتر از مسیر تهران تا خسروی باقی مانده است که به‌صورت بزرگراه چهارخطه خواهد شد. در زمان حاضر نیز از ظرفیت اربعین برای تخصیص صددرصد برای تکمیل این مسیر استفاده می‌شود. یکی از برنامه‌های امسال، بهره‌برداری از 10 کیلومتر از این 21 کیلومتر باقی‌مانده قبل از اربعین است تا مشکل جاده باریک و دوخطه در آن نقطه که منجر به تلفات می‌شود، برطرف شود.
ساماندهی پارکینگ‌ها و زیرساخت‌های مرز خسروی برای اربعین
تسنیم: با توجه به ظرفیت بالای پارکینگ‌ها و تعداد گیت‌های افزایش‌یافته در مرز خسروی، چه راهکارهایی برای مدیریت بهینه و جلوگیری از بروز ازدحام و مشکلات احتمالی در زمان اوج تردد زوار در اربعین امسال، به‌ویژه با پیش‌بینی تردد دو میلیون نفر، پیشنهاد می‌شود؟
نجفی: در اربعین سال گذشته، یکی از ایرادات مطرح‌شده، بحث ساماندهی پارکینگ‌ها بود، با این حال، از نظر تعداد پارکینگ‌ها، مشکلی وجود ندارد؛ چرا که بیش از 260 هکتار پارکینگ در مسیر کمربندی تا خود خسروی و همچنین حدود 200 هکتار در بازارچه پرویزخان پیش‌بینی شده است. امسال نیز با دستور استاندار، توسعه این پارکینگ‌ها در دستور کار قرار گرفته و اولویت امسال، بلوک‌بندی و پایش‌بندی پارکینگ‌ها است،
در واقع، در زیرساخت‌های مرز خسروی هیچ مشکلی وجود ندارد و می‌توان با قاطعیت گفت که این مرز یکی از بهترین‌هاست. از نظر تعداد گیت‌ها در پایانه مرزی، در زمان حاضر 58 گیت موجود است. امسال با دستور استاندار، این تعداد افزایش یافته است و پیش‌بینی می‌شود که با گیت‌های سمت عراق که 23 گیت چهارکاربره هستند و در مجموع بیش از صد کاربر را پوشش می‌دهند، تعداد گیت‌ها به بیش از 100 عدد برسد، این در حالی است که حتی در سال گذشته نیز با تعداد گیت‌های کمتر، زائران در مرز خسروی معطل نمی‌شدند و میانگین زمان رسوب زائران کمتر از یک دقیقه بود.
با توجه به پیش‌بینی تردد حدود دو میلیون نفر در اربعین امسال و افزایش تعداد گیت‌ها، هیچ مشکلی از نظر ظرفیت گیت‌ها وجود نخواهد داشت.
در خصوص امنیت پارکینگ‌ها، در اربعین سال گذشته مدیریت بسیار خوبی توسط قرارگاه نجف، سپاه حضرت نبی اکرم(ص) و نیروی انتظامی صورت گرفت که این موضوع برای ما بسیار ارزشمند بود تا زائران عزیز دغدغه‌ای از بابت اتفاقات احتمالی نداشته باشند، این تدابیر امسال نیز با دقت و به صورت منظم پیش‌بینی شده است.
از نظر وسعت و تعداد پارکینگ‌ها، هیچ مشکلی وجود ندارد. یکی از اقدامات مهم امسال، تأمین امنیت برخی از پارکینگ‌ها از طریق پایش تصویری است، همچنین، در تلاش هستیم با ارسال پیامک به زائران، اطلاعات مربوط به پارکینگ موردنظرشان را در اختیارشان قرار دهیم. استاندار محترم نیز پیگیری‌های زیادی را در این زمینه انجام داده‌اند.
توسعه و نگهداری سرویس‌های بهداشتی در مسیر زائران اربعین
تسنیم: در زمینه جانمایی و نصب سرویس‌های بهداشتی به‌میزان کافی در مسیر تردد زائران اربعین در استان کرمانشاه چه‌پیش‌بینی‌ای انجام شده است؟
نجفی: در خصوص سرویس‌های بهداشتی در مسیر زائران اربعین، شهرداری‌ها با رویکردی که علاوه بر جنبه زیارتی، جنبه گردشگری و سیاحتی را نیز در نظر گرفته‌اند، اقدام به ساخت سرویس‌های بهداشتی کرده‌اند. این سرویس‌ها و نمازخانه‌های موجود در طول سال نیز مورد استفاده قرار می‌گیرند و از این نظر مشکلی وجود ندارد.
در کمربندی‌ها، به‌دلیل کمبود زمین، شهرداری‌ها با محدودیت‌هایی مواجه بوده‌اند، با این حال، بیش از 200 سرویس بهداشتی سیار باکیفیت در نظر گرفته شده است، همچنین، از نظر چشمه‌های بهداشتی ثابت نیز هیچ مشکلی وجود ندارد و تمامی موارد پیش‌بینی شده و با کیفیت مطلوب ساخته شده‌اند.
برای نگهداری و بهسازی سرویس‌های بهداشتی، پیشنهادی مبنی بر واگذاری فضایی کنار هر سرویس بهداشتی به افراد برای راه‌اندازی مغازه تجاری ارائه شده است. این افراد با انتفاع از مغازه خود، مسئولیت نگهداری و تمیز نگه‌داشتن سرویس‌های بهداشتی را نیز به‌عهده می‌گیرند، این طرح در شهرهایی مانند اسلام‌آباد و دالاهو اجرا شده و نتایج مثبتی به‌همراه داشته است، به‌طوری که علاوه بر حفظ و نگهداری سرویس‌های بهداشتی، برای چندین خانواده نیز منبع ارتزاق فراهم شده است.
از اسدآباد تا خسروی؛ بهترین زیرساخت‌های جاده‌ای و خدماتی برای زائران اربعین
تسنیم: با توجه به بهبود زیرساخت‌های جاده‌ای و خدماتی در مسیر منتهی به مرز خسروی، چگونه می‌توان از این ظرفیت‌ها در طول سال برای توسعه گردشگری و جذب مسافران غیر از ایام اربعین استفاده کرد و چه برنامه‌هایی برای معرفی و بازاریابی این مسیر به‌عنوان یک مقصد گردشگری پایدار در نظر گرفته شده است؟
نجفی: امسال در خصوص مرز خسروی، تمرکز ویژه‌ای بر مدیریت ترافیک صورت گرفته است. ورودی خسروی به‌طورکامل طرح‌ریزی و بسته شده است. یکی از ظرفیت‌های برجسته ما، جاده ترانزیتی برکت است که سه و چهاردهم کیلومتر طول دارد و با اجرای طرح، هیچ ماشین ترانزیتی به‌صورت جدی وارد خسروی نشد، این اقدام با رضایت بالای مردم همراه بود و حتی افرادی که از مرز مهران تردد کرده بودند، پس از تجربه مرز خسروی، رضایت قابل‌توجهی از زیرساخت‌ها و خدمات آن ابراز داشتند،
در واقع، از زمان ورود به استان در نزدیکی اسدآباد تا خود خسروی، یکی از بهترین زیرساخت‌های جاده‌ای و خدماتی را در اختیار داریم. این خدمات شامل نمازخانه‌ها، سرویس‌های بهداشتی و پایگاه‌های امدادی مشخص شده است.
علاوه بر این، در سال گذشته طرح هوشمند اسکان زائران با استفاده از UTM اجرا شد. بر اساس این طرح، زائرانی که در مسیر بین صحنه و کنگاور قرار داشتند، نزدیک‌ترین محل اسکان از جمله مدارس یا خانه‌های بهداشت به آنها معرفی می‌شد تا بتوانند استراحت کنند.
ترمینال مسافربری در آن سوی مرز خسروی ایجاد می‌شود
تسنیم: با توجه به پیش‌بینی تردد حدود دو میلیون زائر و اقدامات انجام‌شده برای مدیریت حمل‌ونقل و ترمینال مسافربری در آن سوی مرز، چه تدابیر ویژه‌ای برای مدیریت حجم بالای خودروها و جلوگیری از تراکم و ازدحام در پارکینگ‌های پیش‌بینی‌شده اتخاذ خواهد شد؟
نجفی: در خصوص سردرگمی احتمالی زائران در آن سوی مرز، امسال با تأکید استاندار محترم در جلسه وبیناری اربعین کشور، بحث ترمینال مسافربری در آن سوی مرز در دستور کار قرار گرفته است. تیمی برای ایجاد نظم و انضباط در این ترمینال تعیین شده است تا زائران به‌راحتی بتوانند سوار ماشین شوند و بدون هیچ دغدغه‌ای از مرز عبور کنند.
کمیته حمل‌ونقل با آسیب‌شناسی مشکلات سال گذشته، تمامی این موارد را در ستاد اربعین پیگیری می‌کند. تاکید استاندار محترم بر رفع مشکلات سال گذشته در آن سوی مرز، نشان‌دهنده اهتمام جدی به رفاه زائران است. با همکاری مجموعه جناب آقای سردار پلارک و تیم قوی ایشان در کشور، این مسائل با کمک استان حل خواهد شد.
پیش‌بینی می‌شود امسال حدود دو میلیون زائر از مرز خسروی تردد کنند. برای جلوگیری از رسوب خودروها در ورودی خسروی، مکانی برای پارک خودروهای زائرانی که زودتر می‌رسند و همچنین کارکنان پایانه و مرزبانی پیش‌بینی شده است. این اقدام با هدف جلوگیری از اشغال فضای پارکینگ اصلی و تسهیل تردد زائران به پایانه خسروی و سپس به‌سمت عراق انجام می‌شود.
هوشمندسازی شهر، به‌روزرسانی تابلوهای راهنما و کمپ‌های امدادی برای رفاه زائران
تسنیم: شهرداری‌ها برای سهولت تردد زائران و رفاه آنها چه اقداماتی در زمینه زیرساخت‌های درون‌شهری انجام داده‌اند؟
نجفی: یکی از خواسته‌های مردم و استانداری، نصب دوربین‌های هوشمند درون‌شهری است که این موضوع در حال پیگیری است. همچنین، تابلوهای راهنمایی در مسیرهای اصلی و بزرگراه‌ها از جمله مسیر منتهی به طاق بستان، باید به‌روزرسانی و نوسازی شوند تا زائران عزیز بتوانند به‌راحتی مسیر خود را پیدا کنند، این اقدام در دستور کار قرار دارد و حتماً مدنظر بوده است.
علاوه بر این، خط‌کشی‌های جاده‌ای در حال انجام است و قرار است تمامی خط‌کشی‌ها نو شوند تا زائران در طول مسیر با مشکلی مواجه نشوند. تابلوهایی که رنگ و روی آنها رفته نیز تعویض و کمبود تابلوها جبران خواهد شد.
پیش‌بینی می‌شود زائران بیشتر از داخل شهرها تردد کنند، به همین دلیل، در خروجی شهرها و در فاصله حدود 30کیلومتری شهرها در نظر گرفته شده است. با توجه به اینکه حدود 60 درصد تصادفات به‌دلیل خستگی زائران در 30 کیلومتری شهرها رخ می‌دهد، دستگاه‌های امدادی در این کمپ‌ها حضور خواهند داشت تا زائران را هدایت و از بروز حوادث جلوگیری کنند.
منبع؛ تسنیم
نظر شما