به گزارش خبرنگار اقتصادی حیات؛ با افزایش نوسانات ارز و سکه و طلا، انتشار گواهی سپرده خاص با نرخ سود ۳۰ درصد در دستور کار بانک‌ها قرار گرفت. بررسی نتایج عرضه این سپرده‌ها نشان می‌دهد در آن زمان نوسانات دلار مهار شد و بالاخره اسکناس آمریکایی توانست به پله پنجم کانال ۵۰ هزار تومانی برگردد.
وزارت اقتصاد: عرضه سپرده های ۳۰ درصدی ادامه دار نیست
اما با اتمام مهلت سپرده های ۳۰ درصدی، وزیر اقتصاد در همین مورد گفت: سیاست اعطای نرخ سود ۳۰ درصد به اوراق گواهی سپرده‌های خاص، یک سیاست موقت است و ادامه‌دار نخواهد بود.
بانک مرکزی: سپرده خاص ۳۰ درصدی ادامه دارد
این در حالی است که بانک مرکزی در اطلاعیه ای اعلام کرد سیاست پولی انتشار و عرضه اوراق گواهی سپرده های خاص با نرخ سود علی الحساب ۳۰ درصد که کل اوراق مذکور در شبکه بانکی توسط متقاضیان مورد استقبال قرار گرفته و خریداری شد در مرحله اول خود موفق بوده و به اهداف مورد نظر رسید. از منظر سیاستگذار پولی و بانکی، این برنامه موفق، یک سیاست موقت نبوده و متناسب با مقتضیات زمانی و بنابر تشخیص و ضرورت، عنداللزوم از این ابزار با حجم و سقف‌های مختلف برای هدایت هدفمند نقدینگی به سمت تولید، طرح های مولد و اجرای دقیق برنامه‌های سیاستگذار پولی در مهار نقدینگی و تورم استفاده خواهد شد.
بنابراین با گذشت یک ماه از آغاز خیز ارزی، بانک مرکزی از یک ابزار سیاست پولی با عنوان گواهی سپرده خاص خبر داد. خاص بودن این اوراق از آن جایی بود که نرخ سودش ۳۰ درصد بود که با سقف ۲۲.۵ درصدی نرخ سود سپرده های بانکی فاصله دارد. بر این اساس بانک مرکزی با هدف تامین مالی سرمایه در گردش طرح‌های اقتصادی با بازدهی مناسب، ۲۰۰ هزار میلیارد تومان سهمیه به همه بانک‌های کشور برای انتشار این اوراق در نظر گرفت. همچنین در راستای تامین مالی پروژه های پیشران و مولد با بازدهی بالا، ۸۰ هزار میلیارد تومان مجوز صدور این گواهی به بانک‌های منتخب داده شد.
سپرده‌های ۳۰ درصدی و کاهش تب ارزی
گواهی سپرده خاص در حین افزایش نرخ ارز ابزاری بود که موجب افزایش جذابیت سپرده‌گذاری در بانک‌ها نسبت به دیگر بازارهای مالی با ریسک بالا شد. به کارگیری چنین ابزارهایی سیالیت نقدینگی را کاهش می‌دهد و در نتیجه فشار تقاضای مضاعف و سفته بازانه از روی بازارهای سفته بازانه از جمله بازار ارز برداشته و فضا برای توقف افزایش نرخ ارز فراهم می‌شود.
سپرده‌های پارک شده، ۳۰ درصدی شد!
اما سوال مهم این است که سپرده های ۳۰ درصدی، کدام بخش از نقدینگی را جذب کرد؟آیا وجوه نقد و سپرده‌های دیداری جذب شدند یا شبه پول (سپرده‌های مدت‌دار) روانه بانک ها شدند؟
اگر گواهی اوراق سپرده ۳۰ درصدی موفق شده باشد و پول را جذب کرده باشد و آن را کاهش دهد، می‌توان گفت که موجب انحراف نقدینگی از بازارهای سفته بازی به سوی این اوراق شده و به هدف اصابت کرده است.
اما سناریوی دوم این است که اگر این اوراق به هر میزان به بخش «شبه پول» نقدینگی اصابت کرده باشد، به همان میزان باید گفت که در اثربخشی خود ناکام مانده است.
موضوعی که برخی کارشناسان نسبت به آن هشدار داده اند. یعنی در واقع امکان دارد سپرده های پارک شده موجود در بانک ها که نرخ کمتری از سود را دریافت می کنند، تبدیل به این اوراق جدید شده باشند.
شاید با در نظر گرفتن این جنبه از موضوع است که وزیر اقتصاد به تازگی تصریح کرد: «سیاست اعطای نرخ سود ۳۰ درصد به اوراق گواهی سپرده‌های خاص، یک سیاست موقت است و ادامه‌دار نخواهد بود.»
سپرده های ۳۰ درصدی و یک اگر مهم!
در این جا باز یک اگر قابل توجه دیگر وجود دارد. در صورتی که این اوراق واقعاً برای تامین مالی پروژه های پربازده به کار گرفته شده باشند، آسیب یادشده به احتمال خیلی زیاد وجود نخواهد داشت. اما نگرانی این جاست که چنین پروژه هایی عملاً به سود مورد انتظار بیش از ۳۰ درصد نرسد. در آن صورت این وضعیت موجب تشدید ناترازی بانک ها، انتقال این ناترازی به منابع بانک مرکزی و در نتیجه رشد نقدینگی و تورم خواهد شد. موضوعی که یکی از خط قرمزهای دولت به شمار می آید. در هر حال، باید منتظر انتشار آمارهای حجم پول و شبه پول در بهمن ماه بود تا بتوان میزان اثربخشی اوراق گواهی سپرده را به طور دقیق رصد کرد.
در هر حال به نظر می رسد برای قضاوت درباره کارایی این سیاست، باید منتظر آمارهای پولی و بانکی بود. در آن صورت می توان قضاوت کرد که فارغ از حیطه اختیارات، رویکرد کدام یک (وزارت اقتصاد یا بانک مرکزی) برای ادامه دادن یا ندادن این سیاست صحیح است.
انتهای پیام/
نظر شما