به گزارش خبرنگار اقتصادی حیات؛ وانت هایی که در چندین سال گذشته، لوازم خانگی را در کوچه پس کوچه های شهر، قسطی می فروختند، اینک جای خود را به هایپرمارکت هایی داده اند که یک شعار دارند: «اگر لوازم خانگی را با قیمتی کمتر از اینجا با همین مدل خریدید، کالای خود را پس می گیریم.» شعار جذابی است؛ دریغ از نکته مغفول نهفته در این متن.

این هایپرمارکت های لوازم خانگی با خرید تمام تولیدات یک مدل از یک کارخانه برای زنجیره توزیع لوازم خانگی، تهدیدآفرین شده اند؛ خطر انحصار در توزیع لوازم خانگی؛ اما چرا و چگونه؟

احسان فدایی، کارشناس صنعت لوازم خانگی در همین رابطه، در استودیو پایگاه خبری حیات توضیح داد: این هایپرمارکت ها با فروش اعتباری لوازم خانگی اقدام به خرید سبد کامل مدل های خاص هر برند که عمدتاً پرمخاطب تر هستند می کنند و عملا با این روش چون توزیع کامل آن کالا در اختیار آنهاست، قیمت گذاری و تعیین میزان حاشیه سود در آن مدل خاص نیز به نظر و کنترل آنها در می آید. آنچه در ادامه می خوانید، مشروح گفتگوی خبرنگار «حیات» با احسان فدایی، کارشناس صنعت لوازم خانگی است.

چرا لوازم خانگی خارجی در میان ایرانیان محبوب است ایرانی نه؟

مهم ترین نکته ای که موجب استقبال زیاد مردم از لوازم خانگی قاچاق نسبت به لوازم خانگی ایرانی شده، برند و نشان تجاری و قیمت مشابه یا بعضاً پایین تر کالاهای خارجی نسبت به مشابه ایرانی است.

قیمت پایین تر این کالاها به این دلیل است که کالایی که از داخل کشور خارج می شود تا لوازم خانگی قاچاق جایگزین آن شود، پول فیزیکی نیست؛ بلکه کالاهای عمدتا سوبسیددار و یارانه ای است که قیمتشان در کشورهای اطراف نسبت به کشور ما گران تر است. پس کالایی با دلار ۱۵ تا ۲۸ هزار تومان از کشور خارج و لوازم خانگی ای وارد می شود که عوارض و تعرفه گمرکی ندارد و با دلار ۵۰ هزار تومانی قیمت عرضه آن محاسبه می شود و به همین دلیل، جذابیت آن برای قاچاق بالاست؛ چرا که اصولا پول ناشی از قاچاق در گروه پول های خاکستری تعریف می شود و منشا و مبدا ورود و خروج آن قابل شناسایی و رصد نیست.

ممنوعیت واردات لوازم خانگی، آری یا خیر؟

ممنوعیت واردات قانونی لوازم خانگی در شکل و سازوکار فعلی، بی تردید به زیان تمام ذی نفعان صنعت لوازم خانگی است. به ضرر مردم چون مصرف کننده الان کالایی را می خرد که شرکتی نیست و به همین دلیل نمی تواند خدمات پس از فروش مطالبه کند و اگر آن لوازم خانگی ایرادی داشته باشد نمی تواند به جایی شکایت ببرد و مهم تر اینکه ممکن است کالای فیک در این فضای مه آلود و تاریک به دستش برسد.

جالب تر اینکه متضرر اصلی این داستان، تولیدکننده لوازم خانگی است چون تولیدکننده با رقیبی دست و پنجه نرم می کند که ناشناس است. همچنین لوازم خانگی قاچاق هیچ عوارض و مالیاتی پرداخت نکرده است. شما امروز محصولات برندهای معتبر دنیا (البته به صورت قاچاق تولید سال های ۲۰۲۳ یا ۲۰۲۴) را می توانید با قیمت های رقابتی در بازار ایران تهیه کنید و چون عوارض و گمرکی و مالیات پرداخت نکرده و ارزی که برای خرید اینها خارج می شود کالاهایی هستند که ارز دولتی و سوبسیددار می گیرند با قیمت های جذابی وارد می شوند؛ ولی اگر این کالاها به صورت رسمی، شرکتی و یا قانونی وارد شود با تعرفه هایی که پرداخت می کند قطعا دو برابر قیمتی که الان در بازار عرضه می شود خواهد شد. پس اگر واردات لوازم خانگی آزاد شود برند ایرانی راحت تر می تواند با قیمت رسمی این کالاها رقابت کند تا قیمت کنونی.

خرید قسطی لوازم خانگی مقرون به صرفه است؟

هایپرمارکت ها در حالی که با بهره مندی از امتیازات و مشوق های فروش اقساطی، فرصت و امتیازهایی را برای خریدار ایجاد کرده اند، در مقابل تهدیدهایی را هم در این سبک به همراه دارند. یکی از انتقادها به هایپرمارکت ها این است که قیمت کالاها در این فروشگاه ها از کف بازار بالاتر است.به طور مثال، به دلیل سرمایه در گردش بالای این فروشگاه ها که به کمک بانک ها ایجاد شده قاعدتا خرید آنها از یک کالا از یک برند یا یک مدل محصول به صورت کامل انجام می شود و وقتی کل یک محصول را از یک برند خریداری و توزیع کنند، آن محصول مشابهی در بازار ندارد.

قطعا در شعارهایشان شنیده اید که می گویند: «ما مرجع تخصصی صنعت لوازم خانگی هستیم و اگر شما بتوانید فاکتوری بیاورید که مشابه لوازم خانگی خریداری شده شما باشد ما کل مبلغ کالای خریداری شده را به شما برمی گردانیم.» قاعدتا این اتفاق نمی تواند بیفتد چون کل آن محصول در اختیار آن مجموعه است و آن محصول در بازار یافت نمی شود که بخواهد قیمت متفاوتی در بازار داشته باشد یا اگر هم موجود باشد قطعاً به دلیل پروسه هایی که طی شده تا به دست فروشنده خرد برسد، قیمت بالاتری خواهد داشت و این یعنی عدم تضمین و تخصیص عادلانه امتیازات و تسهیلات که صدای اعتراض ها را بلند کرده وگرنه اگر سبک و سیاق این هایپرها مانند روش هایپرهای مواد غذایی بود، با این حجم از نگرانی رو به رو نبودیم.

لوازم خانگی را قسطی بخریم یا نه؟

در چند سال اخیر بحث فروش قسطی در چند هایپرمارکت بزرگ لوازم خانگی را داریم که این فروشگاه ها از منبع بزرگ تسهیلات بانکی استفاده می کنند و در قالب خرید دین این کار را انجام می دهند.

نکته مهم این است که زمانی که کالایی را به صورت نقد خریداری می کنید به طور معمول یک قیمت دارد که با قیمت خرید قسطی متفاوت است. اما نکته اینجاست که آیا قیمت فروش قسطی و سود دریافتی در آن، منطق خاصی دارد یا یک دفعه بین یک کالا به صورت نقدی تا اقساطی بعضا تا ۲۰ درصد هم افزایش قیمت مشاهده می شود؟

این نکته تا بخشی به دلیل تورم کشور قابل توجیه است؛ ولی میزان محاسبه این مابه التفاوت مهم است. اصولا مردم به بانک ها اعتمادی ندارند چون بانک ها سود تسهیلات را خیلی بیشتر از آن چیزی که به مردم می گویند، دریافت می کنند. متاسفانه در بخش فروش اقساطی لوازم خانگی نیز چون مبنا همان سبک و سیاق سیستم بانکی کشور است مجدد شاهد همین نقیصه هستیم؛ یعنی محاسبه سود عملا از آنچه خریدار فکر می کنند، بالاتر خواهد بود.

انتهای پیام/