حیات؛ امروز آخرین روز از سی و یکمین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران با شعار «آینده خواندنی است» بود. در روزگاری که فضای مجازی سایر رسانه ها را بلعیده است؛ «آن یار مهربان» تنهاست و این مناسبات هستند که گاهی یادآوری می کنند که باید در چه زمینه هایی کارهای موثرتری صورت گیرد.

«آن یار مهربان» در فرآیند تولید و عرضه نیز آرام است و شاید مانند سایر حوزه ها سروصدایی نداشته باشد؛ اما نمی توان از نقش آن برای رنگ بخشیدن به «سینما» غافل شد در حقیقت این مهم جز با امر «اقتباس» اتفاق نخواهد افتاد.

روش «اقتباس» در سینمای جهان به قدری مهم و دارای جایگاه است که در معتبرترین رویداد سینمایی دنیا یعنی «اسکار» از آن استفاده می شود و حتی جایزه ای را تحت عنوان بهترین فیلمنامه اقتباسی به آن اختصاص داده اند.

با کنکاشی در آثار سینمایی موفقی که در دنیا مطرح شده اند می توان یکبار دیکر به جایگاه و اهمیت اقتباس در تولیدات آثار سینمایی پی برد. از آن جمله می توان به ارباب حلقه ها؛ برباد رفته؛ دیوانه از قفس پرید؛ کشتن مرغ مقلد و... اشاره کرد.

می توان گفت که رمان، نمایشنامه و فیلم از اصلی ترین منابع اقتباس هستند که آثار داستانی و رمان ها از محبوب ترین منابع اقتباس در سینما محسوب می شوند. بر کسی پوشیده نیست که سینما برای ادامه حیات و تاثیرگذاری خود لاجرم باید از اقتباس بهره ببرد و این مسئله ای است که اکثر کارشناسان بر آن اتفاق نظر دارند و البته در ایران و صنعت سینما از آن غافل شده ایم.

علاوه بر سینماگران، می توان به این نکته نیز اشاره کرد که شاید اگر متولیان امور فرهنگی کشور در رویدادهای مهم سینمایی به این موضوع توجه بیشتری می داشتند، شاید می توانستیم به رویی دیگر در این عرصه کار کرده و حرفی برای گفتن داشته باشیم.

برای نمونه می توان به بزرگترین رویداد سینمایی کشور که جشنواره فجر است اشاره کرد و شاید اگر در این رویداد مهم فرهنگی بخشی به آثار اقتباسی اختصاص داده می شد، شاهد اتفاقات بهتری در این زمینه بودیم.

البته که جای خالی این موضوع خاصه در آثار دفاع مقدسی خود را نشان می دهد. چراکه اگر اثری بخواهد در این حوزه موفق تر عمل کند باید پیش زمینه ای منسجم داشته باشد تا نویسنده بتواند با تاسی از آن به خلق آثار جذاب دست بزند. در حقیقت کارهایی از این دست، نیازمند پختگی بالا؛ فرآیند تحقیق، پژوهش و شخصیت پردازی منسجم است تا نتایج بهتری حاصل شود.

اما متاسفانه در کشور ما امر اقتباس حوزه ای است که مغفول واقع شده است و یکی از دلایل آن این است که تهیه کنندگان سینما اقتباس را دردسر دانسته و از حضور مستمر صاحب اثر در فرآیند ساخت فیلم دل خوشی ندارند و این در حالی است که اگر این دو؛ یعنی صاحب اثر و فرد سینماگر مشورتی مستدام داشته باشند می توانند به خلق اثری پخته تر و بهتر دست یابند و فیلمنامه مشخصا از قوام بیشتری برخوردار خواهد بود.

البته نمونه هایی مانند فیلم «غریب» در سینما داشته ایم که از فرآیند اقتباس بهره برده و حتی در جشنواره فجر هم توانست خوش بدرخشد. سخن پایانی اینکه باید به امر اقتباس بیش از پیش در تولیدات آثار سینمایی پرداخت تا بتوان هم فیلمنامه قوی تری به لحاظ پیرنگ و شخصیت پردازی داشت و هم اینکه به گسترش فرهنگ کتاب و کتابخوانی در جامعه کمک کرد تا دیگر «آن یار مهربان» تنها نباشد.