به گزارش حیات؛ امروزه با گسترش  کاربردی علوم، دریچه ای جدید در علم با عنوان علوم میان رشته ای مطرح  شده  است.  علم  جدید و  میان رشته ای  به نام "زیست فضا". 

ایران در بهمن ماه ۱۳۹۱ گام بزرگی در زمینه پرتاب کپسول‌های زیستی و زیست در فضا برداشت و سازمان فضایی ایران "کاوشگر پیشگام" را به همراه یک میمون  به نام "آفتاب" با موفقیت به فضا پرتاب کرد و موفق شد این موجود زنده را به صورت کاملاً سالم بازگرداند. توسعه دانش بشری در حوزه زیست‌فضایی دستاوردهای زیادی برای سفرهای فضایی در بر داشته است و نقش حیوانات به عنوان نخستین مسافران فضا بر کسی پوشیده نیست. البته مطالعات زیستی در فضا منحصر به حضور حیوانات در فضا نیست و بخش زیادی از تحقیقات بر روی گیاهان، سلول‌ها و سایر ارگانیسم‌های زیستی صورت می‌پذیرد. 

به گزارش حیات به نقل از تسنیم؛ رئیس سازمان فضایی ایران اخیراً از پرتاب نخستین کپسول زیستی ایران در سال جاری خبر داده و گفته بود: "زیست فضا" در دستور کار ما قرار دارد. 

فعالیت فضایی ایران در حوزه پرتاب کپسول‌های زیستی در دو دولت حسن روحانی دچار توقف کامل شده بود که در دولت سیزدهم با پیگیری‌های انجام شده، نخستین پرتاب کپسول زیستی در ایام پیشرو در سال 1402 را خواهیم داشت. 

آن‌گونه که رئیس سازمان فضایی اعلام کرده "کپسول زیستی ایرانی" که در آستانه پرتاب قرار گرفته، قادر به حمل انسان نیست اما با قابلیت‌های بسیار پیشرفته‌تری نسبت به کپسول قبلی قرار دارد. این کپسول برای مدارگذاری انسان باید ویژگی‌های منحصربه‌فردی از حیث کنترل فشار، دما، کنترل سطح اکسیژن و شرایط زیستی مناسب به لحاظ پرتاب و شتاب وارده به انسان هم در مرحله پرتاب و هم در مرحله  بازگشت به سطح زمین داشته باشد. در کنار این کپسول زیستی، کپسول دیگری نیز برای ارسال انسان آماده شده است. در ادامه به بررسی کاوشگرهای ایرانی که مجموعا شامل 8 کاوشگر بوده‌اند، پرداخته‌ایم: 

کاوشگرهای فضایی که این کپسول‌های زیستی را به فضا پرتاب می‌کنند چه ویژگی‌هایی دارند؟ 

کاوِشگر فضایی یا فضاکاو به یک مأموریت فضایی گفته می‌شود که طی آن یک فضاپیمای رباتیک به منظور اکتشاف علمی فضا، از چاه گرانشی زمین گریخته و به فضای نزدیک ماه یا فضاهای میان‌سیاره‌ای و میان‌ستاره‌ای وارد شود. 

راکت‌های کاوشگر برای کاربردهایی چون هواشناسی، تهیه نمونه‌های جوی، آنالیز بخش‌های مختلف ماهواره و آنالیز زیست محیطی به کار می‌رود. راکت‌های کاوشگر با استفاده از سنسورها قادرند تصاویر نجومی، اشعه‌ها و آثار فعالیت‌های نجومی را به دقت ثبت و ضبط کنند. از سوی دیگر به دلیل آنکه هزینه ساخت و ارسال راکت از ماهواره‌ها کمتر است از این رو استفاده از راکت‌های کاوشگر در مطالعات نجومی مقرون به صرفه است. 

کاوشگرهای فضایی، راکت‌های عمودپروازی هستند که برای حمل آزمایشگاه‌های فضایی به ارتفاعات بالای جو غلیظ، ارتفاع بین 50 تا 300 کیلومتر و بازیابی سالم آنها به کار می‌روند. کاوشگرها کاربردهای بسیاری دارند که از آن جمله می‌توان بررسی خواص اتمسفر، آزمایش وسایل کنترلی مورد استفاده در ماهواره‌ها و ماهواره‌برها، کسب اطلاعات هواشناسی و پیش‌بینی هوا و انجام تحقیقات زیست فضایی و نجوم را نام برد. 

نخستین کاوشگر ایرانی در قالب طرح «آزمایشگاه فضایی» در پژوهشکده سامانه‌های فضانوردی طراحی، ساخته و آزمایش شد. پژوهشگران و کارشناسان این مرکز از سال 1381، فعالیت‌های مطالعاتی و آزمایشی خود را با هدف دستیابی به فناوری ساخت و توسعه کاوشگرهای فضایی آغاز کردند و توانستند موفقیت‌های بی‌نظیری را برای جامعه علمی کشور به ارمغان آورند. 

امروز بعد از یک دهه توقف حوزه فضایی کشور در دو دولت حسن روحانی، دولت سیزدهم بنا دارد روند پرتاب کپسول‌های زیستی را همین امسال از سر بگیرد و در روزها یا ماه‌های آینده‌، شاهد پرتاب نخستین کپسول زیستی ایران در سال 1402 خواهیم بود.  

به گزارش حیات به نقل از خبرگزاری تابناک؛ عیسی زارع‌پور وزیر ارتباطات در حاشیه نشست دولت، 12 مهرماه در جمع خبرنگاران از اعزام فضانورد ایرانی به فضا ظرف پنج سال آینده خبر داد. 

 زارع‌پور اعلام کرد: تست‌های اولیه کپسول زیستی به‌زودی انجام خواهد شد تا در یک افق ۵ ساله، بتوانیم فضانورد ایرانی در فضا داشته باشیم. 

او در این‌ باره گفت: «تا پایان سال چند رویداد فضایی دیگر هم خواهیم داشت و پرتاب‌های متعددی را انجام خواهیم داد که جزئیات آن به‌مرور اعلام خواهد شد.