حجت الاسلام محمد علی فیض آبادی در گفتگو با خبرنگار فرهنگی حیات؛ درباره شکر نعمات خداوند با اشاره به آیه 7 سوره ابراهیم گفت: خداوند می فرماید: «وَإِذْ تَأَذَّنَ رَبُّکُمْ لَئِنْ شَکَرْتُمْ لَأَزِیدَنَّکُمْ ۖ وَلَئِنْ کَفَرْتُمْ إِنَّ عَذَابِی لَشَدِیدٌ؛ و نیز یاد کنید هنگامی را که پروردگارتان اعلام کرد که اگر سپاس گزاری کنید، قطعاً نعمتِ خود را بر شما می‌افزایم، و اگر ناسپاسی کنید، بی‌تردید عذابم سخت است» با ارجاع به این آیه خداوند می‌گوید که ای موسی (ع) ما تو را را فرستادیم که قومت را از ظلمات به سور نور بیرون ببر. در اینجا حضرت موسی (ع) در بحث دعوت قومش به سوی خداوند از دو ابزار استفاده کرد، که همانطور که در قرآن خداوند می‌فرماید: «وَ إِذْ قالَ مُوسی لِقَوْمِهِ یا قَوْمِ اذْکُرُوا نِعْمَتَ اللّه‏  عَلَیْکُمْ؛ و یاد کن زمانی که موسی به قوم خود بنی اسرائیل فرمود: ای قوم من! یاد کنید نعمت خداوند را که به شما عنایت فرمود » نعمت هایم را بر خودتان یادآوری کنید،زمانی که خدا شما را از آل فرعون نجات داد. چون فرعون فردی ظالم بود که بنی اسرائیل را به بردگی می گرفت و شکنجه می کرد.

وی با اشاره به آیه «وَإِذۡ تَأَذَّنَ رَبُّکُمۡ لَئِن شَکَرۡتُمۡ لَأَزِیدَنَّکُمۡۖ وَلَئِن کَفَرۡتُمۡ إِنَّ عَذَابِی لَشَدِیدٞ» ادامه داد: هنگامی که خداوند اعلام کرد اگر شما شکرگزار باشید نعمت های شما را زیاد می کنیم و اگرکفران کنید عذاب من شدیداست؛ همانطور که این شعر معروف را زیاد شنیده ایم که شاعر می‌گوید: «شکر نعمت، نعمتت افزون کند، کفر نعمت از کفت بیرون کند.» در مورد این آیه چند نکته حائز اهمیت است؛ نکته اول اینکه خود آیه به این قاعده آنقدر تاثیرگزار و مهم است که حضرت موسی برای هدایت ،بصیرت و اخراج قومش از ظلمات به سوی نور از این قاعده استفاده می کند. مانند همین شعارهای انتخاباتی و سیاسی که می شنویم؛ مثلا فردی می گوید اگر از طرف مردم رأی بیاورد فلان قول را می دهد. خداوند نیز به صورت قانون یک وعده می دهد و این قانون که قانون شکر است و آنقدر مهم است که بر هدایت مردم نیز تاثیر می گذارد.

حجت الاسلام فیض آبادی بیان داشت: البته روایتی از امام علی (ع) داریم که اگر بهشت و جهنم نبود و انسان ها به همین نعمت‌هایی که خداوند به آن ها داده است توجه می‌کردند همه هدایت می شدند؛ شکرگزاری قدرت قانون  در هدایت و در بصیرت مردم است.

وی ادامه داد: بعضی آمده اند و گفته اند کلمه نعمت را در تقدیر می‌گیریم، یعنی اگر شما نعمت‌های الهی را شکر کنید، نعمت ها رابرایتان زیاد می‌کنیم. برخی ها نیز می‌گویند که چرا چیزی را در تقدیر بگیریم یعنی اگر نعمت ها را شکرگزاری کنید خود انسان رشد و توسعه می یابد و توسعه ظرفیتی نصیبشان می‌شود. آیت الله جوادی آملی می فرمایند این مسئله دو حالت دارد که یا باید در تقدیر بگیریم یا نگیریم. اگر ما نعمتی را در تقدیر بگیریم معنا طبق آیه « لَئِنْ شَکَرْتُمْ  نعمتی َلأَزِیدَنَّکُمْ نعمتی» می شود؛ یعنی اگر شما نعمت های من را شکر کنید نعمت هایم بر شما زیاد می شود و اگر « وَ لَئِنْ کَفَرْتُمْ نعمتی  إِنَّ عَذابِی لَشَدِید» ؛ یعنی اگر نعمت من را کفران کنید عذاب ما شدید است ؛ اما اگر در تقدیر چیزی را نگیریم با توجه به آیه اینگونه می شود لَئِنْ شَکَرْتُمْ لَأَزِیدَنَّکُمْ ؛ یعنی اگر خود من خدا را شکر کنید؛ من خود شما را توسعه و رشد می دهم؛ اما اگر خود من را کفران کنید عذابم شدید است.

حجت الاسلام فیض آبادی گفت: یکی از نعمت هایی که متاسفانه از آن غفلت کردیم وجود خود خداوند است؛ به عنوان مثال وقتی به مهمانی دعوت شوید همه چیز فراهم است و صاحب خانه بسیار خوب برای مهمانانش تدارک دیده و مهمان نیز بعد از پایان مهمانی از میزبان به خاطر زحمات و تدارکاتش تشکر می‌کند اما گاهی ما غفلت می‌کنیم که از خود صاحب خانه استفاده کنیم ، مثلا به او بگوییم ممنون که تو هستی و ما را دعوت کردی، لذا در اینجا بزرگ ترین نعمت در هستی وجود خداوند است، متاسفانه از وجودخداوند نیز به خوبی استفاده نکرده ایم، هر زمان مشکلی برایمان پیش آمد تنها خداوند را صدا زدیم و زمانی که مشکلاتمان حل شد به فراموشی سپردیم.

کارشناس مذهبی با اشاره به مقدمات شکرگزاری بیان کرد: شکر یک مقدمه دارد و در زمینه شکر انواع شکر و آثار شکرگزاری را داریم، اما خوب است بدانیم مقدمه شکرگزاری چیست؟ مقدمه اول شکر این است که باید باور کنیم تمام نعمت هایی که داریم برای خداوند است. در دومین مقدمه باید به نعمت ها توجه کرد که نعمت ها دو دسته هستند اعم از نعمت‌های مادی و نعمت های معنوی و اینکه کدام یک بر دیگری اولویت و برتری دارند که پاسخ نعمت های معنوی است.

وی افزود: حضرت ابراهیم زمانی که زن و فرزندش را در مکه گذاشت دو دعا برای نسلش کرد؛ یکی این بود که خدایا دل‌های مردم را به سمت خانواده ام متمایل کن و دعای بعدی این بود که خانواده ام را روزی بده، پس ما هم نعمت مادی و معنوی داریم که با توجه به اولویت قرار دادن دعای معنوی حضرت ابراهیم متوجه می‌شویم که نعمت های معنوی مهم تر از نعمات مادی هستند.

حجت الاسلام فیض آبادی با اشاره به شکرگزاری نعمت های مادی و معنوی  گفت: گاهی وقت ها ما دلگیر می‌شویم و می‌گوییم خدایا خانه یا ماشین و .. ندارم و یا بابت داشته های مادی شکر خدا را به جا می‌آوریم؛ اما برای نعمت های معنوی از جمله نماز، زیارت و غیره چطور هستیم؟ خداوند با توجه به سوره الرحمن می‌گوید: مهم‌ترین نعمتی که به انسان داده ایم اول قرآن، دوم  انسانیت و بعد از آن بیان می باشد  و بعد از این سه مورد امکانات هستند. باتوجه به این آیات افضل بودن نعمت‌های معنوی از نعمت‌های مادی مشخص می‌شود.

حجت الاسلام فیض آبادی با اشاره به شکرگزاری قلبی، زبانی و عملی بیان داشت: وقتی که بحث شکرگزاری مطرح می‌شود، یک شکر قلبی داریم که منظور این است که فرد بابت داده های الهی راضی باشد و یک شکر زبانی داریم که خداوند را به دلیل نعمت هایی که به بنده اش بخشیده بر زبان حمد و ستایش کند. همچنین در مورد دیگر نیز شکر عملی داریم یعنی نعمت هایی راکه داریم را در راه درست استفاده کنیم.

کارشناس مذهبی گفت: در بخشی از آیه 42 سوره شوری خداوند می فرماید:« وَمَا عِنْدَ اللَّهِ خَیْرٌ وَأَبْقَیٰ؛آنچه نزد خداوند است بهتر و باقی تراست» این آیه در مورد داشته ها و دارایی ها می‌باشد یعنی بعضی از آدم ها که به دنبال پول، پست و مقام در دنیا هستند که خداوند می‌گوید آنچه که در نزد ما می‌باشد، بهتر است؛ وقتی خداوند به انسان نعمتی را می دهد شکر آن نعمت استفاده درست از آن است.

حجت الاسلام فیض آبادی افزود: وقتی که تخت بلقیس را نزد حضرت سلیمان آوردند؛ ایشان گفت: «هذا من فضل ربی» یعنی این قدرتی که من عطاشده است، فضل الهی می باشد و در ادامه گفتند که خداوند می‌خواهد مرا امتحان کند که آیا من شاکرم یا کفران می گویم، در اینجا خداوندمی‌فرماید اگر نعمت های الهی را درست استفاده کنید، خداوند هم تو را بزرگ می کند و نعمت ها  را هم برایت زیاد می‌کند و اگر کفران کردی عذاب خداوند است.

کارشناس مذهبی گفت: خداوند می‌فرماید من نعمت را به تو داده‌ام تو وظیفه ات این است که از آن نعمت به خوبی استفاده کنی ولی اگر تشکر کنی چندبرابر آن نعمت را به تو می دهم ؛ این قانون قانون استثنای دنیاست که خداوند نعمت می دهد و تو وظیفه ات این است که تشکر کنی و دوباره چون تشکر کردی دوباره به تو مزد و پاداش می‌دهد، لذا شکرگزاری اثر هدایتی و بصیرتی دارد .

حجت الاسلام فیض آبادی  با اشاره به آیه « لَئِنْ شَکَرْتُمْ لَأَزِیدَنَّکُمْ وَ لَئِنْ کَفَرْتُمْ إِنَّ عَذابِی لَشَدِید» در پایان اظهار داشت: این آیه نکته دیگری که دارد این است که اول به شکرگزاری اشاره می‌کند پس ما نیز باید اول قانون شکر را در جامعه احیا کنیم، اگر منفی نگری کنیم و به دنبال بیان ناشکری ها برویم، شکرگزاری نهادینه نخواهد شد.