به گزارش خبرنگار اقتصادی حیات؛ در ایران اصلی‌ترین منبع تولید برق، سوخت‌های فسیلی است، به طوری‌ که سهم نیروگاه‌های حرارتی در تولید برق ایران حدود %80 گزارش شده و مابقی آن از طریق برق هسته‌ای، نیروگاه‌های آبی، بادی و خورشیدی تامین می‌شود. برخی کارشناسان معتقدند که محدود بودن منابع تولید برق در ایران به سوخت‌های فسیلی، اصلی‌ترین عامل گرانی و نبود برق است. خصوصا وقتی که بدانیم در شرایط امروز، آنچه به کاهش قطعی برق کمک می‌کند صرفا صرفه‌جویی مشترکان نیست، بلکه حرکت به سمت برق پاک و ارزان از طریق انرژی‌های طبیعی و تجدیدپذیر است.

انرژی تجدیدپذیر انرژی سودمندی است که از منابع تجدیدپذیر به‌دست می‌آید، که در مقیاس زمانی انسانی به‌طور طبیعی دوباره جایگزین می‌شوند. از جمله این منابع می‌توان به منابع خنثی کربنی منابعی با انتشار کربن صفر مانند نور خورشید، باد، باران، جزر و مد، امواج و گرمایش زمین‌گرمایی اشاره کرد. این اصطلاح معمولاً زیست‌توده را نیز در بر می‌گیرد که وضعیت خنثی کربن آن مورد بحث است. این گونه از منبع انرژی دربرابر سوخت‌های فسیلی قرار دارد که بسیار سریعتر از تجدید مصرف می‌شوند.

هر سال با شروع فصل تابستان و گرما کشورهای زیادی با بحران کمبود یا قطعی برق دست و پنجه نرم می‌کنند. اما وضعیت ایران وخیم‌تر گزارش شده به نوعی که حتی در بهار امسال نیز قطعی برق خانگی جریان داشت و آن طور که پیش بینی شده در تابستان این شرایط به مراتب بدتر نیز خواهد شد.

در حالی که دولت و رسانه‌ها، مشترکان برق خانگی را به عنوان مقصران اصلی قطعی برق می‌شناسند، نگاهی به میزان تولید و مصرف برق در کشورهایی همچون عربستان، ترکیه و آلمان نشان می‌دهد دو عامل منابع فسیلی تولید برق و شیوه تقسیم آن از اصلی‌ترین دلایل شرایط نامناسب توزیع برق در کشور است که تابستان‌ها را با قطعی برق همراه می‌کند.

حداقل ۳۰ کشور در سراسر جهان وجود دارند که در سطح ملی حداقل ۲۰٪ از انرژی خود را از انرژی‌های تجدیدپذیر تأمین می‌کنند. پیش‌بینی می‌شود که بازارهای ملی انرژی‌های تجدیدپذیر در دهه آینده و پس از آن به شدت رشد کنند.

 اکنون حداقل سه کشوریعنی ایسلند، نروژ و پاراگوئه همه برق موردنیاز خود را با به‌کارگیری انرژی‌های تجدیدپذیر تولید می‌کنند و بسیاری از کشورهای دیگر هدف خود را برای رسیدن به ۱۰۰٪ انرژی تجدیدپذیر در آینده تعیین کرده‌اند. حداقل ۴۷ کشور در سراسر جهان اکنون بیش از ۵۰ درصد برق خود را از منابع تجدیدپذیر تأمین می‌کنند.

 برخلاف انرژی‌های فسیلی که فقط در برخی کشورهای محدود متمرکز شده‌اند، انرژی‌های تجدیدپذیر در مناطق جغرافیایی مختلفی گسترده شده‌اند. استقرار سریع انرژی‌های تجدیدپذیر و فناوری‌های بهره‌وری انرژی منجر به امنیت چشمگیر انرژی، کاهش تغییرات آب و هوایی و منافع اقتصادی کشورهای استفاده کننده از این منبع انرژی شده ‌است.

در نظرسنجی‌های بین‌المللی افکار عمومی، پشتیبانی شدیدی برای ارتقا منابع تجدیدپذیر مانند انرژی خورشیدی و بادی وجود دارد. در حالی که بسیاری از پروژه‌های انرژی‌های تجدیدپذیر در مقیاس وسیع هستند، فناوری‌های تجدیدپذیری نیز وجود دارند که برای مناطق روستایی و دورافتاده و کشورهای در حال توسعه، که در آن‌ها انرژی بیشتر در توسعه انسانی بسیار مهم است، مناسب هستند.

از آنجایی که بیشتر سامانه‌های انرژی تجدیدپذیر برای تولید برق استفاده می‌شوند، به‌کارگیری انرژی‌های تجدیدپذیر معمولاً با الکتریکی کردن بیشتر سامانه‌ها و تجهیزات همراه است، چرا که این کار چندین مزیت دارد که به کمک آنها می توان برق را به راحتی به گرما تبدیل کرد و همچنین می توان انرژی برق را با بهره وری بالا به انرژی مکانیکی تبدیل کرد. علاوه بر این، برق‌رسانی با انرژی تجدیدپذیر کارآمدتر است و منجر به کاهش چشمگیری در انرژی مورد نیاز می‌شود.

با توجه به پیشرفت دانش بشری در زمینه های مختلف مخصوصاً مدیریت و بهره گیری از طبیعت به منظور تولید انرژی می توان تصور کرد انرژی پاک در ایران آینده روشنی دارد.  برای توسعه اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی می توان از این نوع انرژی نیز کمک گرفت. استفاده از این نوع انرژی باعث خواهد شد که وابستگی به انرژی های فسیلی کاهش یابد.

هر چند ایران در دولت دوازدهم بدترین تجربه خود را در خصوص انرژیهای تجدیدپذیر تجربه کرد، اما دولت سیزدهم برنامه‌های خوبی برای بهره‌برداری از این انرژی در برنامه کار خود دارد که با حمایت وزارت نیرو از نیروگاهها و عملیاتی کردن این مهم با توجه به موقعیت اقلیمی و جغرافیایی کشور می تواند منجر به تولید انرژی پاک ایران ، هم سطح با دیگر کشورهای جهان شود. بنابراین با همت وزارت نیرو و سرمایه گذاری در این امر مهم، آینده انرژی پاک در ایران می‌تواند بسیار امیدوار کننده باشد. 

امروزه 26 درصد از برق جهان به کمک این نوع انرژی تامین می شود. طبق گزارش های آژانس بین المللی انرژی، انتظار می رود که سهم آن تا سال 2024 به بیش از 30 درصد برسد. به طور کلی می توان آینده روشنی برای انرژی های پاک در کل جهان متصور شد. پیش بینی می شود که تا سال 2024 ظرفیت انرژی خورشیدی در جهان به میزان 600 گیگاوات افزایش داشته باشد. به طور کلی، پیش‌بینی می‌شود که برق تجدیدپذیر تا سال 2024 به میزان 1200 گیگاوات افزایش یابد که معادل کل ظرفیت برق ایالات متحده است.

برای این که به این سوال پاسخ دهیم باید آن را با هزینه تامین انرژی از طریق سوخت های فسیلی مقایسه کنیم. واقعیت این است که یک روزی منابع فسیلی به پایان می رسند. در نتیجه هزینه این نوع انرژی افزایش خواهد یافت. اما هزینه تولید و استفاده از این نوع انرژی با توجه به پیشرفت هایی که در تکنولوژی و ابزارهای لازم برای تولید آن صورت گرفته روز به روز کاهش پیدا خواهد کرد. 

گزارش: معصومه غفاری