به گزارش گروه وبگردی حیات؛ فشارخون از جمله بیماری های شایع در کشور است که سالانه مراجعان بسیاری به پزشکان بخاطر این عارضه مراجعه می کنند و از بدو تولد هر شخصی وجود دارد. بنابراین فشار خون به تنهایی مشکلی ندارد، اما زمانی که با فشار خون بالا یا فشار خون پایین روبرو می شوید مشکل ساز می‌شود. اگر بخواهیم تعریفی برای این بیماری بیاوریم باید بگوییم در واقع همان نیرو و فشاری است که خون در هنگام جریان در رگ ها به دیواره رگ ها وارد می کند.
دکتر میساء قیم متخصص بیماری های داخلی-(شماره نظام پزشکی: ۱۶۰۲۴۶) در این باره بیشتر توضیح می دهد:

فشار خون سیستولیک و دیاستولیک چیست و مقدار نرمال هر کدام چقدر است؟
قلب را اگر پمپ در نظر بگیریم خون را با یک فشار در شریان ها پمپاز می کند که این عروق به اندام های اصلی متصل هستند، هرچه آن رگ به قلب نزدیکتر باشد فشار بالاتری دارد زمانی که قلب با حداکثر توان خود ضربه می زند و خون را با بالاترین فشار وارد عروق می کند، فشار سیستولیک است و حداقل فشار هم فشار دیاستولیک هست.
فشار خون با دو عدد بیان می شود که عدد اول فشار سیستولیک و عدد دوم فشار دیاستولیک است، مقدار نرمال در همه افراد و در همه سنین فشار ۱۲۰ به روی ۸۰ میلی متر جیوه بیان می شود. مردم کشور ما بطور رایج به آن ۱۲ روی ۸ می گویند.

با مشاهده چه علائمی باید به بیماری فشارخون شک کنیم و به پزشک مراجعه کنیم؟
در حقیقت فشارخون بالا خیلی اوقات می تواند بدون علامت باشد و صرفا فقط در چکاپ ها مشخص شود، برخی اوقات مجموعه ای از علائم هستند که شخص می تواند یک یا دو مورد آنهارا داشته باشد، بطور مثال بی قراری، سبکی سر، احساس درد در ناحیه پشت سر، تپش قلب، تهوع و استفراغ، تنگی نفس، خستگی، تاری دید.
خیلی وقت ها مریض وقتی تغییر پوزیشن می دهد، مثلا از حالت نشسته به ایستاده، یا از نشسته به خوابیده، ممکن است حالت سرگیجه را بطور غش کردن هم نشان دهد.
در تمام این موارد لزوم بررسی توسط پزشک متخصص مطرح می گردد.

علل بروز فشارخون بالا و پایین را بیان کنید؟
بطور کلی لایف استایل یا همان شیوه زندگی در بروز این بیماری موثر است، یعنی خیلی از افراد ممکن است شیوه زندگی ناسالمی داشته باشند، تحرک کم و استراحت زیاد، مصرف مایعات پایین، خواب نامنظم خصوصا در شب و...

اگر بخواهیم تقسیم بندی کنیم:
فشارخون بالا: وزن بالا، نمایه توده بدنی بالا، مصرف کم آب و مصرف زیاد نمک، ورزش کم، استفاده از داروهای مسکن نظیر ژلوفن بروفن و...، مصرف سیگار و قلیان، بیماری های ثانویه (بطور مثال چربی خون بالا یا دیابت بالا به مرور زمان ممکن است باعث فشارخون بالا هم در فرد شود) سندرم متابولیک – بیماری های قلبی، نارسایی کبد و کلیه هم باعث افزایش فشارخون می شوند، از این نکته هم ناغافل نمانیم که اختلالات تیروئیدی اکثرا کم کاری تیرویید میتواند باعث افزایش فشارخون شود.
فشارخون پایین: تغذیه نامناسب فرد لاغری زیاد و مصرف مایعات کم و کم خونی، خواب ناکافی، بیماری روحی روانی نظیر استرس زیاد می تواند باعث فشارخون پایین شود.

معمولا درمان در صورتی که فشارخون پایین باشد بسیار راحت تر از موقعیتی است که فشارخون بالا باشد.

ارتباط بین فشارخون با سکته قلبی و سکته مغزی چیست؟
برگردیم به همان فشارخون سیستولی و دیاستولیک، قلب ما مانند پمپ آب است که اگر ما در لوله ها یا همان رگ ها انسدادی داشته باشیم نظیر افزایش قندخون و چربی خون، خون نمی تواند با همان سرعت قبلی به حرکت خود ادامه دهد و انسداد ان مسیر باعث می شود که خون به اندازه کافی به ارگان های حیاتی مثل کلیه، کبد، چشم و... نرسد، و در حقیقت یک سکته رخ می دهد حالا این سکته می تواند برای هر اندامی رخ دهد، چه مغز باشد، چه کبد یا چه کلیه و یا حتی خود قلب نمی تواند خون به اندازه کافی داشته باشد.
و بطور خلاصه بیماری هایی مثل قندخون و چربی خون باعث افزایش پلاک در رگ ها می شوند و در نتیجه با کاهش خون رسانی به یک اندام سکته رخ می دهد و دو ارگان مهم مغز و قلب به علت عدم رسیدن خون و اکسیژن از کار افتاده می شود.

علائم سکته قلبی نظیر: کاهش هوشیاری شخص، درد ناگهانی در قفسه سینه و بسیار شدید بطوری که می تواند از کف تا ناف باشد و همراه با تعریق و یا همراه با استفراغ، در سکته مغزی نیز هم کاهش سطح هوشیاری را داریم، ممکن است بیمار نتواند دست یا پا یکطرفه یا دو طرفه و یا حتی هر دو طرف را تکان دهد، که در این موارد لازم است بدانید که ما یک زمان طلایی داریم پس از سکته مغزی، که اگر پس از سکته کمتراز ۴ ساعت به مراکز درمانی مراجعه کنید، می توان دارویی تزریق کرد که این علائم کمترین بروز را داشته باشد و از فلج اندام ها جلوگیری شود.

راهکار هایی برای درمان سریع خانگی جهت بالا بردن یا پایین اوردن فشارخون قبل از رسیدن به مرکز درمانی بیان کنید؟

داروهایی مثل کپتوپریل که همواره دردسترس هستند برای سریع پایین اوردن فشارخون برای افرادی که سابقه بالابودن فشار دارند توصیه می شود، که به آنها اموزش داده می شود که اگر فشار بالاتر از حد خاصی بود این قرص را بصورت زیرزبانی مصرف کنند.
اما خیلی از اوقات فشارخون بالاست اما مردم فکر میکنند که باید آب قند و یا آب نمک بدهند در صورتی که دریافت این محلول ها بیشتر فشارخون را بالا میبرد و خطرناک است، و این راهکار(بخصوص اب و نمک) برای بالا بردن سریع فشارخون کاربرد دارد.

طریق تغییر سبک زندگی و رژیم درمانی چقدر در درمان فشارخون نقش دارد؟
لایف استایل و شیوه زندگی فرد بسیار در بروز فشارخون بالا نقش دارد، کافئین به میزان زیاد می تواند باعث افزایش فشارخون شود، خواب ناکافی بخصوص در جوان ها افراد را مستعد بروز فشارخون در سنین میانسالی می کند، یکسری بیماری ها مانند بیماری در غدد فوق کلیه بصورت ناشایع می توانند باعث افزایش فشارخون شوند، استرس بالا نیز احتمال بروز فشارخون بالا را دارد. مصرف مشروبات الکلی و قلیان و سیگار نیز ممکن است باعث فشارخون شود.
مصرف غذاهای سالم و کم کربوهیدرات، پیاده روی منظم حداقل ۱۵۰ دقیقه در هفته پیاده روی تند، تنظیم وزن با قد شخص، به درمان فشارخون کمک می کند بطوری که ممکن است فشارخون بطور کامل درمان شود و دیگر نیاز به مصرف قرص های تنظیم فشارخون نباشد.

چه دارو هایی برای کنترل فشارخون تجویز می گردد؟
دارو دادن به بیماران بر اساس موارد مختلفی نظیر سن شخص و سایر بیماری هایی که مبتلاست تعیین می شود.
فورزماید (به انگلیسی: Furosemide) داروی مدر (ادرار آور) است که بر قوس لوله هنله در گلومرولهای کلیه اثر می‌کند. نام دیگر آن لازیکس است. فورزماید موجب افزایش دفع کلسیم و پتاسیم می‌شود. این دارو در افزایش فشار خون، ادم ریه حاد، آسیت و… کاربرد دارد.

لوزارتان ( Losartan )، آنتاگونیست گیرنده آنژیوتانسین دو، دارویی برای پایین آوردن فشارخون است.
انالاپریل متعلق به دسته داروهای کنترل کننده فشار خون است که با دفع بعضی املاح و مایعات از طریق ادرار فشار خون را در رگ ها کاهش می دهد و بار قلب و کلیه را سبک می کند.
نیفدیپین از طریق مسدود کردن کانال ورود کلسیم به داخل سلول‌ها عمل می‌کند؛ به همین علت آن را یک داروی مسدودکننده کانال کلسیمی می‌نامند. این خاصیت مسدودکنندگی باعث می‌شود تا مقدار کلسیم در سلول‌های قلبی و رگ‌های خونی کاهش یابد که موجب کاهش قدرت ضربان قلب و گشادی عروق (رگ‌ها) می‌شود. بنابراین فشارخون پایین می‌آید، جریان خون افزایش می‌یابد و بار کاری قلب کاهش پیدا می‌کند.
درمان فشار خون پایین در صورتی که به دلیل کم آب شدن بدن باشد، از طریق مصرف مایعات و مواد معدنی جایگزین، انجام می ‌شود. فلودروکورتیزون نیز از جمله قرص هایی است که از طریق کاهش ترشح سدیم، افزایش فشار و افزایش ضربان قلب، باعث افزایش فشار خون می ‌شود.

در انتها برای پیشگیری از فشارخون چه کارهایی انجام دهیم؟
چیزی که من خیلی بر آن تاکید دارم و شاید از رژیم غذایی هم موثر تر باشد، کم کردن دغدغه هاست، در جامعه امروزه برای همه افراد استرس زیاد است، سعی کنیم کار خود را کمتر کنیم، به هر نحوی در هر قشری که هستیم مشغله مان را کمتر کنیم، خواب منظم و به موقع داشته باشیم، مصرف اب کافی حداقل ۶ تا ۸ لیوان در طول روز، درمان اختلال هایی نظیر افسردگی، ترک مواد مخدر نظیر سیگار قلیان و مشروبات الکلی، داشتن وزن مناسب، رژیم غذایی کم کربوهیدرات، پیگیری و چکاپ سالانه، اندازه گیری فشارخون درزمان های متفاوت در طول روز.
 
و سخن پایانی شما؟
در انتها این نکته را در باره استیج های فشارخون بیان کنم که فشار ۱۳۰ روی ۸۰ فشارخون بالایی است و باید پیگیری شود، مهم نیست که فشارخون از چه دستی گرفته شود معمولا ۱۰-۲۰ میلی متر جیوه هر دو دست در فشارخون سیستولیک با یکدیگر تفاوت دارند، و نباید بیشتر از این مقدار باشد که اگر اینطور باشد نشان بیماری مهمی است که باید به پزشک مراجعه کند، دست حتما باید در راستای قلب باشد، حداقل نیم ساعت قبل از اندازه گیری فشارخون فرد نباید وعده غذایی داشته باشد، نوشیدنی های کافئین دار چای و قهوه مصرف نکرده باشد، سیگار هم نکشیده باشد.
هیچ وقت در حالت ایستاده فشارخون اندازه نگیرید و حتما فرد خوابیده یا نشسته باشد.
بنابر گزارش مفدا، حتما چکاپ انجام دهید، و بیماری فشارخون را جدی بگیرید.