به گزارش خبرنگار سیاسی حیات؛  فیصل بن فرحان وزیر امور خارجه عربستان سعودی عصر شنبه ۲۷ خردادماه در پاسخ به دعوت رسمی دکتر امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه کشورمان، در راس هیاتی به تهران سفر نمود و با همتای ایرانی خود دیدار و گفتگو کرد.

در این دیدار، فیصل بن فرحان وزیر امور خارجه عربستان با تشکر از دعوت رسمی‌بعمل آمده و استقبال گرم طرف ایرانی، استمرار گفتگوها و توافقات مشترک دو کشور در ماه‌های اخیر را زمینه ساز خیر و برکت برای دو ملت دانست و بر عزم کشورش برای توسعه روابط با جمهوری اسلامی ایران و گشایش صفحه ای جدید در روابط دو کشور تاکید کرد.

پس از آماده شدن محل جدید و شروع گفتگوهای طرفین، وزیر امور خارجه عربستان ازسرگیری روابط رسمی ایران و عربستان و تقویت روابط سازنده دو کشور را علاوه بر خیر و برکت برای دو ملت، دارای نتایج و آثار مثبت برای کشورهای منطقه ارزیابی کرد.

فیصل بن فرحان همچنین سفر متقابل دکتر امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه کشورمان به ریاض در آینده نزدیک را فرصت مناسبی برای تکمیل مشورت‌ها و رایزنی‌های مشترک در زمینه‌های مورد علاقه از جمله مسائل دوجانبه دانست.

در این دیدار؛ دکتر امیرعبداللهیان از گشایش سفارت جمهوری اسلامی ایران در ریاض و سرکنسولگری و نمایندگی جمهوری اسلامی ایران نزد سازمان همکاری اسلامی در جده ابراز خرسندی کرد و با تشکر از مساعدت‌ها و تسهیلات فراهم آمده توسط طرف عربستانی در این رابطه، گشایش قریب الوقوع سفارت عربستان در تهران و سرکنسولگری این کشور در مشهد را زمینه ساز تسهیل روابط دو ملت مسلمان و پیگیری‌ها و هماهنگی‌های مشترک میان دو دولت دانست.

به گزارش حیات؛ این دیدار از نظر تاثیرگذاری مثبت منطقه ای و بین المللی در سطح بالایی قرار داشت که همین موضوع سبب شد تا کوچکترین حواشی و یا ناهماهنگی های صورت گرفته در آن از ظرفیت خبرسازی بالا برخوردار باشد. جا به جایی محل نشست خبری وزیران خارجه دو کشور یکی از همین حواشی بود که به صورت گسترده ای تصاویری از محل اولیه نشست در فضای مجازی خبرساز شد. توئیت یکی از خبرنگاران حاضر در این جلسه بر حواشی این نشست افزود تا این شائبه ایجاد شود که علت تغییر مکان وجود تصویر شهید حاج قاسم سلیمانی است. شنیده ها حاکی از این بود که در این نشست خبری،  فیصل بن فرحان در جایگاهی که پشت سر او عکس شهید سلیمانی بود حاضر نشد و وزارت خارجه کشور مجبور به تغییر سالن برگزاری نشست خبری شدند!  که پس از آن محل نشست وزرای خارجه ایران و سعودی در اقدامی برنامه ریزی نشده و ناگهانی به سالنی بدون تصویر امام خمینی، رهبر انقلاب و «حاج قاسم» منتقل گردید.

در واکنش به این خبر کنعانی، سخنگوی وزارت خارجه، گمانه زنی‌های رسانه‌ای در خصوص تغییر محل گفتگوهای رسانه‌ای وزاری خارجه ایران و عربستان سعودی را بی‌اساس دانست و دلیل این تغییر را بروز مشکل فنی و عدم امکان اجرا در محل تعیین شده قبلی دانست.

پیام سردار سلیمانی برای دولتمردان عراق چه بود؟

این پیام به روابط ایران با عربستان اشاره داشت تا از طرف آقای عادل عبد المهدی به عربستان برسد. یعنی جواب جمهوری اسلامی بود و این پیام به مقصد نرسید.

بر اساس این گزارش؛سردار حاج قاسم سلیمانی در روز ۱۳ دیماه ۱۳۹۸ در فرودگاه بغداد به دست نیروهای تروریست آمریکایی به شهادت رسید. به گفته مقامات، سردار سلیمانی در روز ترورش در فرودگاه بغداد حامل پیام مربوط به روابط ایران و عربستان بوده است.

دو تصویر از تفاوت محل اولیه و ثانویه نشست خبری وزرای خارجه ایران و عربستان:

علیرغم ایجاد حواشی از نبود تصویر امام خمینی و رهبر انقلاب، رئیس جمهور با فیصل بن فرحان شامگاه روز شنبه دیدار و گفتگو کرد که تصویر بنیان گذار انقلاب و مقام معطم رهبری همانند سایر جلسات دیده می شود.

فراز و نشیب در روابط ایران و عربستان

روابط دیپلماتیک میان ایران و عربستان سعودی در دوران معاصر کمی کمتر از یک قرن قدمت دارد. شروع روابط میان ایران و عربستان به سال ۱۹۲۹ باز می‌گردد. در این ۱۰۰ سال دو کشور فراز و نشیب‌های زیادی را در رابطه با یکدیگر تجربه کرده‌اند.

روابط ایران و عربستان سه بار قطع شد: اولین بار در سال ۱۹۴۳ و به دنبال اعلام تهران مبنی بر اعدام یک زائر ایرانی از سوی مقامات سعودی، روابط دو کشور قطع شد، اما پس از سه سال در سال ۱۹۴۶ دوباره روابط به حالت عادی بازگشت.

بار دوم سال ۱۹۸۷ و در پی درگیری پلیس سعودی با حجاج ایرانی بود که در آن بیش از ۴۰۰ نفر که اکثرشان ایرانی بودند، کشته شدند. این بار ازسرگیری روابط دو کشور چهار سال یعنی تا سال ۱۹۹۱ طول کشید.

سومین دوره قطع روابط به اوایل سال ۲۰۱۶ و آتش زدن و حمله به سفارت عربستان در تهران و کنسولگری آن در مشهد بازمی‌گردد. این دور از قطع روابط هفت سال طول کشید و بالاخره در روز ۱۰ مارس ۲۰۲۳ دو طرف برای عادی‌سازی دوباره به توافق رسیدند.

بر این اساس؛ ایران و عربستان با پادرمیانی چین در اسفندماه ۱۴۰۱ روابط خود را بار دیگر از سر گرفتند و ایران سفارت‌خانه خود را در ریاض روز ۱۶ خرداد ۱۴۰۱ باز کرد. اما بازگشایی سفارت سعودی در تهران به طور رسمی به تعویق افتاده و هیات دیپلمات سعودی در یک هتل مستقر شده تا تکلیف سفارت‌خانه روشن شود. از همان ابتدا که موضوع سفر فرحان وزیر خارجه عربستان به ایران مطرح شد رسانه‌ها از پیام ملک سلمان به رئیسی سخن گفتند که قرار بود فرحان آن را به دست رئیس جمهور ایران برساند.

سخن پایانی؛ به نظر می‌رسد صحبت های سخنگوی وزارت خارجه در  تکذیب حواشی موجود، صادقانه و به واقعیت نزدیک تر باشد زیرا بر اساس شناختی که مقامات ایرانی از طرف مقابل و اشتیاق شان برای از سرگیری مجددا روابط با ایران دارند بعید به نظر می رسد که دوباره بخواهند رفتاری بروز دهند که سبب تنش یا ایجاد حاشیه شود، از سوی دیگر وزارت خارجه قطعا با برنامه ریزی های دقیقی که انجام داده، مواضع قانونی را حفظ و با رعایت خطوط قرمز جمهوری اسلامی، اجازه بروز رفتارهای توهین آمیز را نمی دهد. پس ایجاد حواشی موجود به جز اینکه به کشور و سیاست های منطقه ای در ایجاد روابط با عربستان ضربه بزند، سود دیگری ندارد.

گزارش: صفورا طالب زاده