به گزارش خبرنگار فرهنگی حیات؛ با پیروزی انقلاب و تحول و دگرگونی در همه عرصه‌ها، یکی از مسائل مطرح به‌ویژه در نیروهای مسلح این بود که دیدگاه انقلاب و امام نسبت به ارتش و تکلیف ارتش در نظام اسلامی چیست؟ در چنین جوی امام خمینی (ره) نقشه دشمنان را نقش بر آب کرده و طی پیامی تاریخی بر ضرورت حفظ ارتش و انجام وحدت و نظم در ارتش تاکید کردند. بنابراین روز 29 فروردین سال 58 به دستور امام خمینی (ره) به نام روز ارتش جمهوری اسلامی ایران نامگذاری شد.
خبرنگار فرهنگی حیات به سراغ امیر سرتیپ دوم محمدرضا فولادی، رئیس سازمان حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس ارتش رفته است تا گفتگویی پیرامون عملکرد این نیرو در حوزه ترویج فرهنگ ایثار و شهادت و زنده نگه داشتن یاد شهدای ارتش در جامعه داشته باشد.
حیات: ارتش جمهوری اسلامی ایران تاکنون چه تعداد شهید تقدیم نظام اسلامی کرده است و آیا آمار تفکیکی در این زمینه وجود دارد؟
به ترتیب دوران تاریخی انقلاب، 15 شهید داریم که شهدای فجر‌آفرین انقلاب ارتش بودند و اینها زندانیان سیاسی قبل از انقلاب هستند. از آغاز فعالیت‌های انقلابی مردم و ارتش تا پیروزی انقلاب اسلامی، 72 شهید داریم و از 22 بهمن 57 تا شروع دفاع مقدس یعنی شهریور سال 59 در این فاصله بیست ماهه، 704 شهید تقدیم نظام شده است. 500 شهید ترور داریم. سپهبد محمد ولی قرنی اولین شهید ترور نظام، شهیدی از ارتش بوده است. همچنین نام 28 شهید روحانی و 221 شهید ادیان توحیدی در ارتش به ثبت رسیده است.
451 شهید اهل سنت، 8 شهید مدافع حرم، 22 شهید مدافع سلامت و 1184 شهید دانش آموخته دانشکده افسری داریم که همگی فرمانده بودند و در میان این فرماندهان دو وزیر دفاع شهید به نامهای شهیدان فکوری و نامجو داریم. دو رئیس ستاد ارتش به نام شهید فلاحی و قرنی و دو فرمانده نیرو بنام صیاد شیرازی و شهید ستاری در ارتش هستند. به عبارتی باید گفت که متوسط هر ماه ده فرمانده شهید داریم.
نیروی زمینی ارتش 45 هزار و 508 شهید، نیروی پدافند هوایی ارتش 415 شهید، نیروی هوایی ارتش هزار و 248 شهید، نیروی دریایی ارتش 664، سازمان عقیدتی سیاسی ارتش 33، سازمان حفاظت اطلاعات ارتش 82 و ستاد مشترک ارتش 93 شهید و مجموعا 48 هزار و 42 شهید جمع شهدای ارتش جمهوری اسلامی است.
حیات: ارتش چه تعداد جانباز در این بازه زمانی داشته است؟
آماری بالغ بر 220 هزار نفر جانباز داریم که روز به روز این آمار بالاتر می‌رود؛ چون خیلی از عزیزان جزو مجروحین جنگ بودند و پیگیری نکردند و اکنون که به دوران پیری رسیدند، در حال پیگیری هستند. 26 هزار و 78 آزاده داریم و بیش از سه میلیون و 200 هزار نفر جامعه ایثارگری ارتش است.
حیات: چه میزان در شناساندن شهدای ارتش به جامعه موفق بودید؟
ما مدیون خانواده شهدا هستیم و باید بگوییم به شکلی که شایسته بوده نتوانستیم از عهده اینکار بربیاییم؛ چراکه سازمانهای متولی فرهنگ جامعه، کمتر به ارتش پرداخته اند و همگی در این موضوع مسئول هستند. در حقیقت شهید با شهید نباید متفاوت باشد؛ چراکه همگی برای دفاع از انقلاب و نظام جنگیدند و تفاوتی میان اینها نیست. این موضوع نشات گرفته از محدودیت‌ها و شرایط خاصی است که در ارتش حکمفرما بوده و هست.
حیات: منظورتان از وضعیت خاص چیست؟
برادر بسیجی و یا عزیزان سپاهی معمولا از یگانهای بومی خود به مناطق عملیاتی اعزام می شدند و یگان خدمتی آنها در خود منطقه بوده است و مردم در جریان اعزام، شهادت و استقبال از آنها بوده‌اند. در تمام این سالها در کنار مردم و هم محلی خود بوده و مردم تماما آنها را می دیدند؛ اما سرباز ارتش موطن، یگان خدمتی و یگان عملیاتی‌اش متفاوت بوده و اگر این فرد شهید می‌شد، پس از تحویل به معراج شهدا، به خانواده‌اش اطلاع می‌دادند و حتی اهالی محل از وضعیت او باخبر نبودند؛ این در حالی است که اگر جمعی از محلی به ماموریتی اعزام می‌شدند، مردم در جریان قرار می گرفتند.
مظلومیت دیگر شهدای ارتش این است که ارتش گاهی در برخی از شهرستان‌ها یگان نداشته و تمام مدت آنطور که باید کسی آنها را نشناخته است. گاهی حتی سران نیز از شهدای ارتش آگاهی ندارند.
حیات: فکر می‌کنید چه دلیلی دارد که از شهدای ارتش غافل شده ایم و ریشه این کم‌کاری به کجا می‌رسد؟
در حقیقت سازمانهای دیگر در نهادهای فرهنگی نفوذ داشته و از ظرفیت‌های آنان اطلاع دارند و توانسته‌اند شهدای خود را به جامعه بشناسند.
تمام سازمانهای متولی فرهنگ و سازمانهایی که در معرفی سیره شهدا، حفظ آثار و ترویج فرهنگ ایثار و شهادت دخیل هستند، کم کاری داشته‌اند و امیدواریم روزی آنطور که باید، به معرفی این شهدا به جامعه بپردازند.
حیات: شما به عنوان متولی حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس ارتش چه اقدامی برای شناساندن و ترویج نام شهدای ارتش انجام داده‌اید؟
در سازمان حفظ آثار در حد توانمان هر کاری توانستیم، کرده ایم. ما رسانه آنچنانی نداریم، در این زمینه کتابهای متعددی چاپ و ترجمه شده است. برای شهدا یادواره برگزار کردیم و همواره دنبال نامگذاری این شهدا در شهرهای مختلف بودیم. در بحث سردیس، تندیس و تاریخ شفاهی فعال بودیم و اسناد را جمع‌آوری و منتشر کرده ایم؛ اما کافی نبوده است. انتظار دارم همه سازمانهای متولی فرهنگ در سطح جامعه بسیج شوند و همگی پای کار باشند.
در تاریخ شفاهی بخش اعظمی از خاطرات پیشکسوتها را جمع آوری کردیم ولی خومان اذعان می‌کنیم چون کارِ بر زمین مانده زیاد داریم دستمان پر نبوده که بتوانیم به صورت جهادی وارد کار شویم. نسل پیشکسوت و جوان مدعی هستند و حق هم دارند. چند سال پیش در مرکز آموزش 01 ارتش وقتی آموزشهای جنگ را برای سربازان عرضه میکردم، حتی نمیدانستند که ارتش در جنگ شرکت کرده است در صورتی که ما بیش از 48 هزار شهید داریم.
حیات: در زمینه ساخت فیلم و سریال با موضوعیت شهدای ارتش و چهره‌های شاخص آنان، چه کارهایی صورت گرفته است؟
ببینید ما در ایام جنگ از شخصیت صیاد موثرتر نداشته ایم. ایشان شخصیت بسیار بزرگی داشته است؛ اما حتی فیلم سینمایی و یا سریالی برای صیاد شیرازی ساخته نشده است. تنها سریالی که برای خلبان‌های ارتش ساخته شد سریال شوق پرواز بود. ما صدایمان به جایی نمی‌رسد؛ چراکه رسانه نقش مهمی در اشاعه فرهنگ ایثار و شهادت دارند.
چرا یک فیلم یا حتی مینی سریال برای وزرای دفاعی که شهید شدند و ارتشی هستند ساخته نشده است؟ تازه فیلم منصور و های پاور ساخته شد و توانست در جشنواره راه یابد. همانطور که گفتم، همه باید پای کار بیاییند. ما حتی در جشنواره فیلم فجر در سه پلان توانستیم شهدایمان را به جامعه معرفی کنیم.
حیات: برنامه تان برای سال جدید و شرکت در جشنواره فجر چیست؟
هر سال با استفاده از تجارب قبلی، سعی داریم فعالیت‌هایمان را با کمیت و کیفیت بهتری قوی کنیم و در جشنواره فجر امسال قوی‌تر ظاهر خواهیم شد. کارگردان فیلم «های پاور» زندگی نامه شهید آبشناسان را آماده کرده است. بنا داریم در تالیف، ترجمه و انتشار ویژگی‌های شهدای برجسته خود تلاش مضاعف داشته باشیم.
حیات: نظرتان راجع به فیلم «غریب» چیست؟
فیلم غریب به خوبی توانست چهره شهید بروجردی را نشان دهد. شهید آبشناسان مراد شهید بروجردی بوده است و این دو رابطه مرید و مرادی داشتند. من گریه شهید آبشناسان را در زمان شهادت شهید بروجردی دیدم. هر کدام از این فیلمها می‌تواند وحدت میان نیروهای مسلح را نشان داده و به خوبی آن را برای مردم تفسیر کند.
