به گزارش گروه اقتصادی حیات؛ «جلیل کاربخش راوری» در خصوص وضعیت تولید پسته و افزایش قیمت این محصول در بازار، اظهار داشت: طی سال‌های اخیر به دلیل خشکسالی‌های پی‌درپی، کاهش آب‌های سطحی و زیرزمینی و کاهش دوره‌های آبیاری باغات و سرمازدگی، تولید این محصول به ویژه در استان کرمان به شدت روند کاهش داشته است.
نایب رییس هیات امنای انجمن ملی پسته ایران افزود: پیش از این استان کرمان 90 درصد تولید پسته کشور را داشت، اما در سال 1400 - 1401 در اثر سرمازدگی باغات که در فروردین ماه 1401 رخ داد، آسیب دیدند و با کاهش تولید این استان عملاً تولید کشور کاهش می‌یابد.
وی یکی دیگر از مشکلات کاهش تولید را نهاده‌های مورد نیاز بخش باغبانی از جمله سموم وارداتی مورد تایید کشورهای خریداری پسته ایران مطرح کرد و گفت: اکنون به دلیل تحریم‌های ظالمانه علیه ایران امکان واردات این نهاده‌ها وجود ندارد؛ بنابراین برخی کشورها از خرید پسته امتناع می‌کنند.
کاربخش، با بیان اینکه آمریکا طی سال‌های اخیر سطح زیرکشت پسته خود را افزایش داده است، بیان کرد: در دهه 80 ایران رتبه نخست تولید و صادرات پسته در دنیا را داشت و بزرگ‌ترین تولیدکننده و صادرکننده به شمار می‌رفت، اما در اواخر دهه 90 به دلیل تغییر اقلیم رتبه دوم تولید را کسب کرد و امسال به دلیل کاهش شدید تولید این محصول، رتبه سوم تولید دنیا را دارا شد.
نایب رییس هیات امنای انجمن ملی پسته ایران با بیان اینکه سالانه حدود 600 هزار تن پسته در دنیا تولید می‌شود، گفت: طبق آخرین آمار شورای جهانی خشکبار در سال 2022 - 2023 آمریکا با تولید 386 هزار تن، ترکیه با تولید 200 هزار تن و ایران با تولید 115 هزار تن به ترتیب رتبه‌های اول تا سوم تولید پسته جهان را دارند.
وی خاطرنشان کرد: بر اساس آمار سال 2021 - 2022 ایران با تولید 135 هزار تن، آمریکا 128 هزار تن و ترکیه 68 هزار تن رتبه‌های اول تا سوم جهان را دارا بودند؛ البته آمار پسته ترکیه با پوست تر محاسبه می‌شود که موجب افزایش وزن تولید خواهد شد، اما پسته آمریکا و ایران با پوست خشک محاسبه می‌شود.
85 درصد تولید پسته ایران صادراتی است
نایب رییس هیات امنای انجمن ملی پسته ایران با بیان اینکه سالانه 85 درصد تولید پسته ایران به کشورهای هدف صادر می‌شود، افزود: مبنای قیمت پسته نرخ ارز است و با کاهش تولید، صادرات آن نیز نسبت به سال‌های گذشته کاهش یافته است؛ اما این امر در تقاضای جهانی پسته ایران تاثیری نداشته، علی‌رغم اینکه تقاضا در داخل کشور کاهشی بوده است.
وی اظهار داشت: پیش از ورود آمریکا به عرصه تجارت پسته جهانی، قیمت هر کیلوگرم پسته در جهان بین 4 تا 4.5 دلار بود؛ اما با ورود آمریکا به بازار پسته تجارت بین‌الملل قیمت هر کیلوگرم پسته آمریکایی در بازار بین 8 تا 9 دلار و پسته ایرانی بین 8 تا 10 دلار قیمت پیدا کرد.
کاربخش اضافه کرد: آمریکا برای جلوگیری از ورود پسته ایرانی به بازار داخلی خود، تعرفه‌گذاری بالایی برای این محصول انجام داده تا پسته ایرانی وارد بازار آمریکا نشود.
نایب رییس هیات امنای انجمن ملی پسته ایران علت بالابودن قیمت پسته ایرانی نسبت به آمریکایی را در بازار جهانی مزیت پسته ایرانی به دلیل تنوع واریته‌های تولیدی، داشتن چربی بالا برای تست شدن و برشته شدن، طعم و مزه متفاوت و وزن مغز با عیار 55 گرم عنوان کرد و گفت: اکنون واریته‌های پسته در ایران بیش از 70 نوع و عیار مغز آن 55 گرم است.
به گفته وی، پسته آمریکایی این تنوع واریته را ندارد و وزن مغز با عیار نهایتاً 51 گرم تولید می‌شود.
کاربخش ایران تصریح کرد: اکنون کشورهای عربی پسته کله‌قوچی، هندی‌ها پسته احمدآقایی و چین پسته فندقی را تقاضا دارند که این مزیتی برای ایران است.
نایب رییس هیات امنای انجمن ملی پسته، از علل کاهش صادرات پسته ایرانی در چهار سال گذشته را پیمان سپاری ارزی، نرخ تکلیفی دانست و اضافه کرد: به دلیل این که نرخ نیمایی پایین‌تر از نرخ بازار آزاد بود برخی از صادرکنندگان از چرخه تجارتت خارج شدند.
وی تاکید کرد: پیمان سپاری ارزی به عنوان سیاست کنترل ارز و یکی از ابزارهایی است که دولت‌ها آن را با هدف جلوگیری از کاهش قدرت ملی خود در سطح جهانی به کار می‌گیرند، از زمان اجرای پیمان سپاری ارزی خریداران و فروشندگان داخلی ارز، مجبور می‌شوند که وجوه ارزی خود را تحت شرایط مشخصی از سوی دولت و بانک‌های تعیین شده و بر اساس سامانه راه‌اندازی شده، خریداری کنند یا به فروش برسانند.
تولید پسته در اکثر استان‌های کشور
نایب رییس هیات امنای انجمن ملی پسته ایران با بیان اینکه پسته در سطح 450 هزار هکتار از اراضی کشور تولید می‌شود، گفت: طبق آمار وزارت جهاد کشاورزی پسته در 27 استان کشور تولید می‌شود؛ اما اصل تولید پسته کشور مربوط به استان‌های کرمان، سمنان و خراسان بوده که تولیدکنندگان بزرگ کشور بودند.
وی اضافه کرد: اکنون تولید پسته در خراسان رضوی 60 هزار تن، کرمان نزدیک 30 هزار تن و دیگر استان‌های کشور در مجموع 46 هزار تن است، در حالی که در سال‌های گذشته تولید پسته کرمان حدود 200 هزار تن بوده است.
کاربخش با اشاره به اینکه باغات پسته کرمان وضعیت مناسبی ندارد، افزود: به طور حتم باید برای باغات پسته کرمان چاره‌ای اندیشید؛ زیرا از دست رفتن این باغات نگران‌کننده است.
کف قیمت پسته در بازار 400 هزار تومان است
وی قیمت فعلی پسته در کشور را بر اساس کاهش تولید و نوسان نرخ ارز و برحسب کیفیت و رتبه‌بندی بین 400 تا یک میلیون و 200 هزار تن تومان دانست و افزود: اکنون مصرف پسته خانوار ایرانی بسیار کاهش یافته؛ اما تقاضای جهانی پسته کاهشی نیست.
به گزارش ایرنا، ایران با صادرات 174 میلیون یورو پسته به اروپا و چین در سال میلادی گذشته پس از آمریکا دومین صادرکننده پسته به این دو منطقه شناخته شد.
به گفته مرکز آمار کمیسیون اروپا (یورو استات) در سال 2022 صادرات پسته ایران به اروپا 111 میلیون یورو بوده که نسبت به سال قبل 42 درصد افت داشته است.
ایران در سال 2021 بالغ بر 192 میلیون یورو پسته به اروپا صادر کرده بود.
منبع: ایرنا
