یکی از چهره های شاخص شهدای منا، اندیشمند و نویسنده توانمند حوزه علمیه قم، شهید آیت الله مسلم قلی پور گیلانی است که در حج تمتع سال 94 همچون پرنده ای که در آسمان منا بالی گستراند و در قفس بی تدبیری آل سعود به دیدار معبودش شتافت.

به مناسبت فرارسیدن عید قربان  سالروز شهادت مظلومانه مهاجران الی الله ، پایگاه خبری حیات، در گفت و گو با حسین قلی پور گیلانی، فرزند شهید منا آیت الله مسلم قلی پور گیلانی به بخشی از سیره علمی و عملی آن عالم سخت کوش پرداخته است که مشروح آن را در ادامه می خوانید:

از  پدرشهیدتان یک معرفی کلی توضیح بفرمایید.

ایشان متولد 1343 در شهرستان رودسر بودند و تا پایان دوران راهنمایی در همین شهرستان تحصیل کردند و به دلیل هوش سرشار مقاطع اول، دوم و سوم دبستان را نخواندند و مستقیم به کلاس چهارم رفتند و حتی یکی از آشنایان به دلیل هوش پدرم پیشنهاد کرده بود که نام او را از مسلم به نادر تغییر دهند.

پدر چگونه به تحصیل در حوزه علمیه علاقمند شد؟

پدرم پس از پایان دوران راهنمایی، یک سالی را در اصفهان گذراند و بعد هم به قم رفت و در در مدرسه حکیم نظامی قم درس خواند و دیپلم تجربی خود را گرفت و حتی مقدمات حضور ایشان برای بورس شدن در رشته پزشکی هم فراهم شده بود، اما پس از گفت و گویی که با روحانیون محلی داشتند و ارتباطی که با آیت الله محفوظی گرفتند، عزمشان برای حضور در حوزه جزم شد و مطالعه دروس پایه (سطح) را با دقت و وسواس فراوانی آغاز کردند و در دو مدرسه آیت الله گلپایگانی و رضویه صرف کمتر از پنج سال سطوح را به پایان رساندند و همزمان با درس خارج فقه و اصول در رشته حقوق هم تحصیلات خود را ادامه دادند.

در همان دوران طلبگی تدریس هم می کردند؟

بله، پدرم با ورود به هر مقطع جدید به طلبه های سطح پایین تر تدریس می کرد و به همین منظور در رفت و آمد به حوزه معمولا، پنج تا شش کتاب را همراه داشت و حضور مستمر ایشان در جلسات مباحثه هم کمک می کرد تا مطالب را دقیق تر به خاطر بسپارد.

از چه زمانی سبک تلخیص خاص خودشان را در تدوین و تالیف آثار علوم اسلامی آغاز کردند؟

ایشان از همان ابتدا با دسته بندی مباحث، تلاش می کرد که مطالب دروس حوزوی را برای خودش و روحانیون سطوح پایین تر آسان کند و 80 جلد کتاب را هم در طول زندگی علمی خود تالیف یا به روش تلخیص گردآوری کرد که بر خلاف تصور عده ای که این سبک را محدود به خلاصه برداری می دانند، ایشان به دلیل اشراف کاملی که به متون علوم اسلامی داشت، به گونه ای این آثار را تلخیص می کرد که مفهوم کلی کتاب به مخاطب آثار منتقل شود و فردی که قصد حضور در حوزه را دارد، با مطالعه این کلیات بتواند به درک بهتری از دروس برسد و پس از آن با ذهن آماده تری به متن اصلی کتب مراجعه کند.

شهید قلی پور گیلانی کدام کتب علوم اسلامی را به روش تلخیص گردآوری کردند و آخرین اثر ایشان چه بود؟

ایشان بسیار سخت کوش بودند و می توانم به جرات بگویم که از 5 صبح تا 11 شب بی وقفه روی آثارشان کار می کردند و علی رغم نقد هایی که به سبک نگارشی ایشان در میان برخی از حوزویان مطرح بود، از جمله آثار ارزشمند ایشان به "شرح کفایه" که با عنوان خودآموز کفایه هم معروف شده است،" آداب و رفتار پیامبر(ص)"، " حضرت زهرا (س) در بحار الانوار" و تلخیص "جواهر البلاغه" می توان اشاره کرد و آخرین اثر ایشان هم تلخیص "الغدیر" علامه امینی بود.

از روحیات و اخلاقیات شهید قلی پور برای ما بگویید.

پدرم روحیه بسیار لطیفی داشت، مقید به نماز شب بود و پس از ادای فریضه نماز صبح هم روی آثارش کار می کرد و اگر هم در حوزه تدریس داشت از ساعت 7 صبح تا حدود ساعت 12 شب را به بحث آموزش اختصاص می داد و بعد از بارگشت به خانه و کمی استراحت، دوباره مطالعه و نگارش آثارشان را از سر می گرفتند و حتی دوستان ایشان می گفتند در سفر ها، ایشان ساعت های زیادی را در هتل مشغول سر و سامان دادن به مکتوبات خود بودند و لحظه ای از کار غافل نمی شدند.

خانواده نسبت به مشغله فراوان ایشان گلایه نمی کرد؟

باید بگویم که ایشان با وجود مشغله زیاد، به نکات فرهنگی و تربیتی فرزندان اهمیت زیادی می داد و در این زمینه وقت می گذاشت و از آنجایی که چند سالی بود به حج مشرف می شد، هر سال از صحرای عرفات با خانواده و اقوام تماس می گرفت و معتقد بود، با توجه به حضور امام زمان(عج) در این مکان، دعا ارزش بیشتری دارد" آداب و رفتار پیامبر(ص)"، " حضرت زهرا (س) در بحار الانوار و تلخیص "جواهر البلاغه"ضمن اینکه از دیگر آموزه های تربیتی ایشان برای فرزندان هم باید به این نکته اشاره کنم که هر سال در پایان ماه شعبان به ما می گفت در حیاط خانه به ماه رمضان سلام کنید و از این طریق، بچه ها را با اهمیت ماه مبارک رمضان آشنا می کرد.

در پایان، اگر بخواهید شاخصه ای را برای شهید قلی پور گیلانی بیان کنید، به کدام ویژگی ایشان اشاره می کنید؟

ایشان مبدع تحولی بنیادین در متون علمی حوزه بودند تا جایی که مقام معظم رهبری در پیام تسلیت خود به مناسبت شهادت پدر در حادثه منا به آثار ایشان اشاره فرمودند و پدرم را با عبارت عالمی سخت کوش مورد خطاب قرار دادند.

مصاحبه از پوریا بهرادکیان