به گزارش حیات، این مطلب برگرفته از یادداشتی است که روز سه شنبه با عنوان «سفر استانی، الگوی موفق در تراز جهانی» در روزنامه ایران منتشر شده است. متن کامل این یادداشت به شرح زیر است: آمایش سرزمین با تلاش برای شفاف‌سازی استعدادها و مزیت‌های سرزمینی اعم از مزیت‌های نسبی و مطلق، توسعه عادلانه جمعیتی، یکسان‌سازی فرصت‌های پیشرفت در تمام مختصات سرزمینی؛ طرح‌ها توسعه‌ای را با موفقیت و کارآمدی همراه کرده است. به همین خاطر در برنامه‌ های میان ‌مدت توسعه مورد توجه قرار می ‌گیرد و قانون برنامه‌های پنج ساله توسعه به مباحث آمایش سرزمین و توازن منطقه ‌ای اختصاص دارد؛ مبحث آمایش سرزمین در برنامه سوم و چهارم نیز مورد توجه بود. در برنامه پنجم نیز در سه بخش توسعه منطقه‌ای، محیط‌ زیست و توسعه روستایی بر مبحث آمایش سرزمین تاکید شده است. برای توسعه متوازن منطقه‌ای اقدام‌هایی مانند تشکیل شورای برنامه‌ریزی و توسعه استان، ساماندهی نظام درآمد - هزینه استانی و تدوین برنامه جامع تقسیمات کشوری پیش‌بینی شده است؛ درخصوص آمایش سرزمین احکام برنامه پنجم تداوم سیاست‌های برنامه چهارم است. سفرهای استانی هیات دولت با رویکردهای اقتصادی، فرهنگی و جمعیتی از مهمترین شاخص‌ها برای ارزیابی دستاوردهای دولت در حوزه آمایش سرزمین است که این روند همچنان ادامه دارد. اگر دولت موفق شود این الگو را در سطح مدیران استانی و شهرستانی هم پیاده کند، با ایجاد شبکه سرزمینی و توسعه از پایین به بالا (در مقابل توسعه متمرکز و از بالا به پایین)، تهیه و اجرای برنامه آمایش سرزمین در مقیاس ملی و منطقه‌ای از اساسی‌ترین وظایف نظام برنامه‌ریزی کشور است و دولت مکلف بوده است به منظور توزیع مناسب جمعیت و فعالیت‌ها در پهنه سرزمین با هدف استفاده کارآمد از قابلیت‌ها و مزیت‌ها سند ملی آمایش سرزمین را در سطح کلان و استان به اجرا درآورد. استان‌ها باید در این زمینه نقش اول را ایفا کنند که در مواردی مانند استان تهران، سند برنامه آمایش استانی تدوین شده است. این سند به منظور توزیع مناسب جمعیت و فعالیت در پهنه سرزمین در سطح استان تهیه می‌شود. برنامه آمایش سندی است بلندمدت برای تحقق توسعه فضایی که مجموعه اهداف، راهبردها، سیاست‌ها و برنامه‌های اجرایی بخش‌های دولتی و غیردولتی در ابعاد اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی و کالبدی را در بر می‌گیرد. آمایش سرزمین با رویکرد همه‌جانبه‌نگر در چارچوب توسعه فضایی سعی دارد با پدیده عدم تعادل منطقه‌ای برخورد کرده و راهکارهای مناسب برای تحقق توسعه متوازن، همه‌جانبه و پایدار در سطح سرزمین ارائه کند. هم‌سنجی سفرهای استانی دولت و الگوهای رشد و توسعه اقتصادی نشان می‌دهد که اگر رشد اقتصادی هم به تنهایی در قالب‌های استانی و منطقه‌ای پیگیری شود دستاوردهای آن از مدل‌های توسعه متمرکز و از مرکز به پیرامون، بازهم بیشتر خواهد بود. رشد اقتصادی به معنی افزایش تولید ثروت بدون توجه به نحوه توزیع آن و حتی توزیع ناعادلانه درآمد است؛ توسعه اقتصادی علاوه بر تحول کمی و افزایش تولید ثروت به کیفیت توزیع آن هم تاکید دارد. در حالت عادی، توسعه بر رشد اقتصادی اولویت دارد اما اگر با قالب‌های استانی و منطقه‌ای پیگیری نشود دستاوردهای آن از نتایج رشد اقتصادی همراه با قالب‌های منطقه‌ای، کمتر می‌شود. یعنی اگر توسعه به صورت آمایشی نباشد و رشد اقتصادی با رویکردهای آمایشی مورد توجه قرار گیرد این نوع رشد بر آن نوع توسعه ارجحیت دارد. عدالت در برنامه ‌ریزی و توسعه در توجه به استان‌ها و همه جای سرزمین تجلی دارد و غنی‌تر کردن سفرهای استانی هیات دولت، نظارت بر روند اجرای مصوبه‌های استانی و اطلاع‌رسانی کامل و شفاف در این زمینه می‌تواند نظام توسعه سرزمینی را در ایران تقویت و ارزش افزوده تسهیلات استانی را بیشتر کند. «سند توسعه استان» سندی است که با توجه به قابلیت‌ها و تنگناهای توسعه استان، اصلی‌ ترین جهت ‌گیری‌ها در زمینه جمعیت و نیروی انسانی، منابع طبیعی، زیربناها، فعالیت‌های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و هدف‌های کمی و کیفی دراز مدت و میان مدت، توسعه استان را در چارچوب‌ راهبردهای کلان برنامه چهارم توسعه و سند ملی آمایش سرزمین و طرح‌های توسعه و عمران و اسناد ملی توسعه بخش تبیین می‌کند.