کد خبر 95708
۲۸ مرداد ۱۳۹۱ - ۰۰:۰۰

آ. سه. آن؛ بستری جدید برای هماوردی منطقه ای پکن و واشنگتن

موقعیت جغرافیایی و روابط گسترده اعضای آ. سه. آن با دو قطب رقیب یعنی چین و آمریکا، سبب شده تا این سازمان منطقه ای به میدانی جدید برای رویارویی این دو کشور تبدیل شود.

به گزارش حیات به نقل از ایرنا، شین هوا خبرگزاری رسمی دولت چین، روز شنبه 18اوت (28مردادماه جاری) در گزارشی خبری در خصوص تعاملات اخیر پکن با اعضای سازمان کشورهای جنوب شرق آسیا - آ. سه. آن- خواهان استحکام پیوندهای چین با کشورهای عضو این سازمان در جهت ارتقای سطح ظرفیت های منطقه ای شد. با نگاهی به اخبار و گزارش های رسانه های رسمی چین در هفته گذشته می توان به اهمیت موضوع حفظ و گسترش روابط با ثبات با اتحادیه آ. سه. آن در شرایط تنش زای کنونی در منطقه پی برد.با اوج گیری تنش در روابط چین با همسایگانی چون ویتنام، فیلیپین و ژاپن در مورد مناطق مورد مناقشه در هفته های اخیر، شین هوا دوشنبه گذشته نیز با اشاره به تلاش گسترده رسانه های غربی برای تخریب روابط پکن با کشورهای آ. سه. آن و ایجاد شکاف بین چین و کشورهای منطقه، این قبیل اقدامات تبلیغاتی و رسانه ای را محکوم به شکست دانسته بود.شین هوا طی گزارشی که در این خصوص منتشر ساخت، مجموعه فعالیت های اخیر رسانه های غربی را در جهت ضربه زدن به منافع و موقعیت چین برآورد کرده است. خبرگزاری رسمی چین، ضمن اشاره به گزارش ها و مقالات اخیر بنگاه های خبری غربی از جمله رویترز اعلام کرده که این رسانه ها سعی در القای این موضوع دارند که چین در جهت پی گیری منافع خود در دریای چین جنوبی، متلاشی کردن آ. سه. آن را به شکلی راهبردی در دستور کار قرار داده است.** شکست اجلاس اخیر آ. سه. آن به موازات رقابت های اخیر چین و آمریکا........................................................................................به موازات بالا گرفتن اختلافات و مجادلات سیاسی- دیپلماتیک پکن با آمریکا و متحدان منطقه ای واشنگتن بر سر حاکمیت بر آب های دریای چین جنوبی، بسیاری از رسانه های غربی با اشاره به روند برگزاری اجلاس اخیر آ. سه. آن و نتایج آن، تلاش کردند تا سیاست های منطقه ای چین را عامل اصلی ناکامی نشست اخیر قلمداد کنند.این رسانه ها با تاکید بر کم سابقه بودن مساله پایان نشست های آ. سه. آن بدون دست یابی به توافقی مشخص، پکن را مقصر اصلی ایجاد شکاف در روند همگرایی کشورهای جنوب شرق آسیا معرفی کرده و از رویکردهای اخیر مقامات چینی در این باره بشدت انتقاد کرده اند.در اواسط تیرماه گذشته اجلاس کشورهای عضو آ. سه. آن در پنوم پن پایتخت کامبوج با حضور چین و آمریکا برگزار شد که با توجه به مهمترین دستور جلسه برگزاری یعنی دستیابی به توافق در زمینه حق مالکیت و بهره برداری از دریای چین جنوبی، کشورهای شرکت کننده با گذشت پنج روز بدون دستیابی به نتیجه ای مشخص کامبوج را ترک کردند.به باور برخی تحلیل گران، ناکامی آمریکا برای تحمیل نظر و مطالبات خود به چین در خصوص اختلافات سرزمینی موجب شده تا واشنگتن با پی گیری مذاکرات دو جانبه و اعلان حمایت از مواضع برخی کشورهای منطقه، این شکست را در جنجال آفرینی اخیر خود در دریای چین جنوبی جبران کند. از این زاویه دید، مناقشات اخیر پکن- واشنگتن ریشه در اجلاس ناموفق پنوم پن داشته که به زعم غربی ها با اختلاف افکنی چین در بین اعضا و جلوگیری از ایجاد اجماع برای تعیین تکلیف وضعیت حقوقی دریای چین جنوبی، این اجلاس نتوانسته است نقطه نظرات مطلوب آمریکا را تامین کند.در این پیوند برخی رسانه های غربی با هشدار نسبت به تعمیق و توسعه نفوذ چین در اقتصاد کشورهای منطقه، از خطر شکل گیری وابستگی ساختاری کشورهای جنوب شرق آسیا به پکن سخن به میان آورده و این مساله را به عنوان تهدیدی در برابر اجماع و همگرایی اعضای آ. سه. آن قلمداد کرده اند.چندی پیش رویترز در گزارشی از پنوم پن با بررسی حجم سرمایه گذاری های چین در کامبوج اعلام کرد که میزان این سرمایه گذاری ها در سال 2011 میلادی به یک و نیم میلیارد یورو رسیده که دو برابر مجموع سرمایه های تزریقی به ساختار اقتصاد کامبوج از سوی سازمان آ. سه. آن برآورد می شود.از سویی دیگر در اوایل ماه جاری موسسه مطالعات راهبردی و بین المللی واشنگتن طی گزارشی با اشاره به گسترش روابط چین با اعضای آ. سه. آن به ویژه کشورهای فقیر مانند لائوس و میانمار هشدار داده که ایجاد وابستگی اقتصادهای جنوب شرق آسیا به چین می تواند این کشورها را در مقابل فشارهای پکن برای رسیدن به اهداف سیاسی و منطقه ای اش بشدت آسیب پذیر سازد، زیرا این کشورها مجبور خواهند بود در تصمیم گیری های آینده منطقه از چین حرف شنوی بیشتری داشته باشند.** ناکامی کشورهای منطقه برای ایجاد سازوکاری واحد برای رفع اختلافات موجود...................................................................................................از زاویه دید منافع کشورهای منطقه برای بهره جویی از مزایای همگرایی بیشتر و همکاری گسترده تر در چارچوب سازوکار سازمانی آ. سه. آن، باید به این نکته اشاره کرد که ناکامی اجلاس چهل و پنجم این سازمان در سایه رقابت های منطقه ای چین و آمریکا به معنای کشیده شدن خط بطلان بر تلاش های دیپلماتیک کشورهای مستقلی چون اندونزی بوده است.با توجه به ریاست دوره ای اندونزی بر سازمان آ. سه. آن که از سال گذشته میلادی آغاز شده بود، بخش مهمی از پتانسیل دیپلماسی این کشور صرف ایجاد همگرایی بین اعضای سازمان و ایجاد زمینه های گفتگو بر سر اختلافات دو و چند جانبه اعضا شد. شکست گفتگوهای پنوم پن با بر باد دادن نتایج تلاش های جاکارتا در ماه های اخیر برای دستیابی به رژیم حقوقی و تواقفات سیاسی در حوزه دریای چین جنوبی، حتی بر شکاف میان کشورهای نزدیک به آمریکا و دوستان چین در منطقه افزود و کارنامه ناموفقی را برای رهبران اندونزی در جایگاه روسای نشست چهل و پنجم رقم زد.نگرانی شدید اندونزی از این بابت موجب شد تا مقامات این کشور بار دیگر تلاش های دیپلماتیک خود را برای زمینه سازی گفتگوهای مجدد و حل اختلافات موجود بکار گیرند به طوری که به گزارش رسانه ها در جریان دیدار روزهای گذشته مقامات جاکارتا با وزیر امور خارجه چین، لزوم کاهش تنش های منطقه ای و تمایل اندونزی به میانجیگری غیر رسمی بین طرف های درگیر در مناقشه دریای چین جنوبی، به مهمترین قسمت مذاکرات دو طرف مبدل گشت.** نگاهی به روابط چین با اعضای آ. سه. آن به عنوان مولفه ای نگران کننده برای واشنگتن..............................................................................................................با توجه به تصمیم جمعی اعضای آ. سه. آن در سال های اخیر مبنی بر لزوم گسترش روابط و تعاملات اقتصادی و تجاری با کشورها و قطب های برتر اقتصادی در منطقه و جهان، چین از نخستین کشورهایی بود که سعی کرد از این فرصت بهره جویی کرده و اهداف و منافع اقتصادی خود را در بلوک و سازمان منطقه ای آ. سه. آن به شکلی بیشینه پی گیری کند.با آغاز مذاکرات گسترده چین با آ. سه. آن در سال 1991 میلادی (1370 ه.شمسی) دو طرف توانستند در سال 2003 م (1382 ه.شمسی) پیمان مشارکت راهبردی برای صلح و کامیابی را پایه ریزی کرده و در 2010 (1389 ه.شمسی) سرانجام به توافقی جامع برای ایجاد منطقه آزاد تجاری چین- آ. سه. آن دست یافتند. علاوه بر این چین در کنار هند در شمار نخستین کشورهایی بود که به پیمان مودت و همکاری در جنوب شرق آسیا پیوست.در سال های اخیر چین توانسته است جایگاه خود را به عنوان نخستین شریک تجاری کشورهای عضو آ. سه. آن تثبیت کند و در مقابل آ. سه. آن با تبادلات تجاری به ارزش 362 میلیارد دلار در سال گذشته میلادی به عنوان سومین شریک تجاری پکن مطرح شد.در برابر رشد فزاینده تعاملات و توسعه روابط پکن با اعضای آ. سه. آن به ویژه در حوزه های اقتصادی، آمریکایی ها نگرانی های خود را پنهان نساخته اند و با ابزارهایی چون افزایش سرمایه گذاری های خارجی به موازات پیشبرد پروسه چین هراسی در منطقه تلاش کرده اند تا در برابر رقیب شرقی خود میدان را واگذار نکنند.در چنین فضای رقابتی هیلاری کلینتون وزیر امور خارجه آمریکا، ماه گذشته در جریان چهل و پنجمین نشست سالانه آ. سه. آن اعلام کرد که واشنگتن متعهد به تقویت و گسترش روابط سیاسی و اقتصادی و همکاری با مجمع کشورهای جنوب شرق آسیا است. کلینتون با تاکید بر این که آمریکا در زمان حاضر اقدام به سرمایه گذاری بیشتری نسبت به چین در منطقه کرده، اعلام داشت که در حوزه اقتصادی هنوز فرصت های زیادی برای تقویت شرایط اقتصادی دو جانبه مهیا است.علاوه بر این، در روند اوج گیری دوباره مناقشات ارضی برخی کشورهای منطقه با چین و بروز جنجال در روابط پکن-واشنگتن، حمایت رهبران کاخ سفید از مواضع فیلیپین و ویتنام نشان داد که آمریکایی ها به دنبال استفاده از هر روزنه ای برای دامن زدن به اختلافات در حوزه همکاری های چین با کشورهای همجوار این کشور در جنوب شرق آسیا هستند.** جمع بندی..............به باور بسیاری از تحلیل گران بازی قدرت و رقابت چین و آمریکا در زمین کشورهای عضو مجمع منطقه ای آ. سه. آن بیش از همه به زیان کشورهایی است که در قالب این سازمان چشم امید به نتایج سازنده همکاری های چند جانبه منطقه ای بر مبنای همگرایی اقتصادی دوخته اند.این ناظران با توصیف فضای آینده نظام بین الملل به عرصه رقابت گسترده دو غول بزرگ اقتصاد جهانی این چنین تحلیل می کنند که در زمان حاضر از شرق آسیا گرفته تا آمریکای لاتین رقابت پیدا و پنهان پکن و واشنگتن گام به گام و با سیری تصاعدی به پیش می رود. از این رو بهترین انتخاب برای کشورهای کوچکتر استفاده از مزایای این رقابت خواهد بود تا درگیر شدن در هماوردی کلانی که می تواند با پیامدهایی نظیر تزلزل در پایه نهادهای مثمر ثمر و مفید منطقه ای، هزینه این رقابت را متوجه کشورهایی غیر از آمریکا و چین سازد.درگیر شدن برخی اعضای آ. سه. آن همچون فیلیپین و ویتنام در بازی بزرگ واشنگتن-پکن نه تنها نمی تواند حقوق و منافع این کشور ها را در حوزه های اختلاف زا چون دریای چین جنوبی تامین کند بلکه به عنوان مولفه ای مهم در ایجاد واگرایی سازمانی عمل خواهد کرد که در گذشته از آن به عنوان الگویی موفق در همگرایی منطقه ای یاد می شد.

برچسب‌ها