به گزارش خبرنگار اقتصادی حیات، در قوانین داخلی ایران، در قانون اساسی و قوانین عادی، به‌طور مستقیم حق بر آب مورد شناسایی واقع نشده است. افزون بر این، با وجود عدم تصریح به حق بر آب در قانون اساسی، این حق را می‌توان از پیش‌شرط‌های تحقق سایر حقوق بشر شناخته شده در قانون اساسی مانند حق بر مسکن مناسب با نیاز (اصل ۳۱) دانست، زیرا وصف مناسب بودن مسکن بدون دسترسی به تأسیسات آبی و بهداشتی تحقق نمی‌یابد.

همچنین بنابر اصل ۴۳ قانون اساسی، یکی از مبانی مهم در اقتصاد جمهوری اسلامی ایران، تأمین نیازهای اساسی مانند خوراک، پوشاک، بهداشت، درمان، آموزش و پرورش و امکانات لازم برای تشکیل خانواده است. نظر به استفاده از اصطلاح «مانند»، این موارد حصری نیست و می‌تواند نیاز به آب را هم شامل شود.

در ادامه قوانین برنامه توسعه پنج ساله نیز در بخش‌هایی، مسائل مربوط به آب را در نظر آورده و دولت را مکلف به انجام اقداماتی در راستای مقابله با بحران کم‌آبی کرده است. انجام این اقدامات با هدف مدیریت آب‌های موجود و افزایش بهره‌وری از آنها به منظور تأمین آب کافی و سالم برای استفاده تمامی شهروندان و بهره‌وران از آب است که همان مفهوم و تعهدات ناشی از حق بر آب را شامل می‌شود.

اما با تمام این اوصاف، بحران آب در ایران، یکی از بزرگترین چالش‌ها و مشکلاتی است که در سالهای اخیر، تمام جوانب زندگی شهروندان بخش اعظمی از مناطق کشور و نیز حوزه صنعت را تحت تاثیر قرار داده و تمامی ابعاد زندگی اهالی و ساکنان این مناطق را به چالش کشیده است.

براین اساس عوامل بسیاری، از جمله عدم مدیریت درست، بی‌توجهی مسئولین و تخصیص ندادن بودجه لازم از سوی مسئولین، برای رفع مشکلات آبی کشور، به روز نکردن صنعت کشاورزی، با هدف جلوگیری از هدر رفت 62 درصدی آب در این بخش، استفاده نکردن از آبخیزداری و آبخوان‌داری، برای جلوگیری از خروج میزان 70 درصدی آب از کشور و تزریق آن به خاک برای جلوگیری از فرونشت گسترده در دشت‌های کشور؛ جدای از شرایط آب و هوایی و اقلیمی کشور، از جمله عواملی هستند که به وجود آمدن این بحران ملی دامن زده‌اند و زمینه‌ساز چالش‌های فراوانی در این حوزه برای مردم شده‌اند.

با توجه به سپری کردن روزهای گرم سال و گرمای فراگیری که سراسر کشور را در برگرفته است، تبعات این بحران سراسری، عدم مدیریت و بی‌کفایتی مسئولین امر در این حوزه را بیشتر و بیشتر به رخ کشیده است.

در این میان وقتی پای صحبت کارشناسان و فعالان حوزه آب و کشاورزی می‌نشینی، به این نتیجه می‌رسی که مهمترین علت بحران آبی در کشور، نپرداختن برای رفع دلایل این مهم و در اولویت قرار ندادن آن از سوی مسئولین است.

شاید وقتی حرف از کم‌آبی به میان می‌آید، اولین چیزی که در ذهن متبادر می‌شود، عدم پرداخت حق‌آبه ایران، از سوی افغانستان یا ترکیه باشد و به تبع آن دست و پنجه نرم کردن استانهای شمال شرق کشور و یا سیستان و بلوچستان با بحران کمبود و یا نبود آب...

اما در کمال ناباوری هر ساله با نزدیک شدن به تابستان در مرکزی‌ترین استان کشور و هم‌جوار با پایتخت، یعنی استان البرز؛ شاهد قطعی گسترده آب در بسیاری از مناطق این استان، بخصوص مناطق پایین شهر  و محروم هستیم. اینجاست که ضرب‌المثل معروف «هر چی سنگه مال پای لنگه» در ذهن یادآور می‌شود.

«حسین‌آباد» و «آق تپه»، مناطقی محروم‌نشین، واقع در مهرشهر استان البرز هستند، که هر ساله با ورود به فصل گرما، قطعی آب چند روزه به ساکنان این مناطق تحمیل می‌شود. چنانکه گاهی فکر می‌کنی حتی حضور آنها در این مناطق به عنوان موجودات زنده‌ای که برای ادامه حیات نیاز به آب دارند، از سوی مسئولین به فراموشی سپرده شده است و هر چه بیشتر از مسئولین آبفای استان پی‌گیر علت قطعی مدام، تکراری و چند روزه آب در این مناطق، بخصوص «کوی نسترن»، می‌شوی کمتر به نتیجه می‌رسی!

همچنین در ادامه شاهد گسترده‌تر شدن بحران قطعی آب، در سایر مناطق این استان از «نظرآباد»، گرفته تا فردیس و سایر مناطق کرج هستیم. چنانکه داشتن آرامش نسبی و دسترسی به بدیهی‌ترین امکانات ممکن برای ادامه حیات، با در نظر گرفتن پرداخت هزینه‌های سرسام‌آور و نجومی و یا مالیاتهای پی در پی که به هر بهانه از حساب شهروندان برای ارائه خدمات شهری از سوی مسئولین این حوزه، برای ساکنان این مناطق کم می‌شود، تبدیل به رویا شده و آنها را به ستوه آورده است.

بر اساس این گزارش، به گفته برخی مسئولین آبفای این استان، قطعی خارج از برنامه برق در استان البرز، به قطع گسترده آب دامن‌زده و بسیاری از شهروندان از قطع آب ۲۴ ساعته یا چند روزه در مناطق خود خبر داده‌اند.

این شهروندان که طی این مدت با قطع آب مواجه بوده‌اند، در پیام‌های مختلف از این مسأله گلایه کرده‌اند و خواستار چاره‌اندیشی برای معضل قطع آب در ایام گرما و شیوع کرونا شده‌اند.

 این در حالی است که مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان البرز معتقد است حدود ۹۰ درصد از قطعی آب مناطق مختلف استان به دلیل اثرات ناشی از قطعی برق بر روی چاه‌ها و مخازن آب استان است.

وی در این خصوص عنوان کرده است که به دنبال انجام عملیات رفع مشکل انسداد مسیر انتقال آب از سد کرج به تصفیه خانه آب شماره یک کرج در روز گذشته وآغاز آبگیری از سد و کدورت موجود، امروز احتمال افت فشار و قطع آب در برخی ساعات در بعضی مناطق کرج دور از انتظار نخواهد بود.

در پایان و با توجه به اینکه پیش‌بینی قطعی آب چند ساعته در البرز از سوی مسئولین آبفای این استان، به چند روز رسیده است؛ چه کسی پاسخگوی زحمات و سختی‌های تحمیل شده به شهروندان این مناطق در چند روز گذشته است؟ آیا باز ساکنان این مناطق باز هم باید نگران قطعی آب باشند؟

گزارش: معصومه غفاری

انتهای پیام/